Митрополит Пирейский Серафим Православный и Вселенский или экуменический Святой и Великий Собор созываемый в 2016 году?
(греческий язык)
Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, Ορθόδοξος και Οικουμενική ή οικουμενιστική η συγκληθησόμενη Αγία και Μεγάλη Σύνοδος του 2016;
Πειραιεύς 27 Μαρτίου 2014
Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Θ Ε Ν
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ Η΄ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΙΚΗ Η ΣΥΓΚΛΗΘΗΣΟΜΕΝΗ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΟΥ 2016 ;
1. Οἱ ἀσφαλιστικές δικλείδες μιᾶς Ὀρθοδόξου καί ἀληθοῦς Συνόδου
Ἐκφράζοντας τήν ἀλάνθαστη καί διαχρονική συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης γράφει γιά τά κριτήρια οἰκουμενικότητος μιᾶς Συνόδου καί τόν τρόπο συγκλήσεώς της.
Σημειώνει ὅτι τέσσερα εἶναι τά γνωρίσματα τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων : α) Τό πρῶτο «ἰδίωμα ὅλων τῶν οἰκουμενικῶν» Συνόδων εἶναι «τό νά συναθροίζωνται διά προσταγῶν, οὐχί τοῦ Πάπα, ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου, ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλικῶν». Στήν ἐποχή μας, ὅμως, πού δέν ὑπάρχει Αὐτοκράτορας ἤ Βασιλεύς, γιά νά συγκαλέσει Οἰκουμενική Σύνοδο, μπορεῖ αὐτό νά τό κάνει ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης, μέ τήν συναίνεση, βεβαίως, τῶν ἄλλων Προκαθημένων. β) Τό δεύτερο ἰδίωμα εἶναι «τό νά γίνεται ζήτησις περί πίστεως, καί ἀκολούθως νά ἐκτίθεται ἀπόφασις, καί ὅρος δογματικός εἰς κάθε μίαν ἀπό τάς οἰκουμενικάς, ἀλλά καί τοῦτο εἰς τινας τοπικάς ἠκολούθησεν». γ) Τό τρίτο ἰδίωμα εἶναι «τό νά ἦναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ’ αὐτῶν δόγματα καί οἱ Κανόνες, ὀρθόδοξα εὐσεβῆ καί σύμφωνα ταῖς θείαις Γραφαῖς, ἤ καί ταῖς προλαβούσαις Οἰκουμενικαῖς συνόδοις». Στό σημεῖο αὐτό ἰσχύει ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ : «Τάς γενομένας συνόδους, ἡ εὐσεβής πίστις κυροῖ, καί πάλιν, ἡ τῶν δογμάτων ὀρθότης κρίνει τάς συνόδους» καί «Ἐκείνας οἶδεν ἁγίας καί ἐγκρίτους συνόδους ὁ εὐσεβής τῆς Ἐκκλησίας κανών, ἅς ὀρθότης δογμάτων ἔκρινεν»[1]. Καί δ) τό τέταρτο ἰδίωμα εἶναι «τό νά συμφωνήσουν καί νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν Οἰκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα, καί κανονισθέντα ἅπαντες οἱ Ὀρθόδοξοι Πατριάρχαι καί Ἀρχιερεῖς τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, εἴτε διά τῶν ἰδίων τοποτηρητῶν, ἤ καί τούτων ἀπόντων, διά γραμμάτων αὐτῶν». Αὐτή ἡ συμφωνία τῶν Πατριαρχῶν εἶναι ὁ συστατικός χαρακτήρας, πού τίς καθιστᾶ Οἰκουμενικές, ἀλλά καί ὁ διακριτικός χαρακτήρας πού διακρίνει τήν Οἰκουμενική Σύνοδο ἀπό τήν Τοπική[2].
Οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι, λοιπόν, ἀποτελοῦν τήν ὑψίστη αὐθεντία στήν Ἐκκλησία καί εἶναι χαρισματικά γεγονότα, ἀφοῦ στήν πραγματικότητα τό βάρος τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων προσδιορίζεται ἀπό τό μεγάλο δογματικό θέμα, μέ τό ὁποῖο ἀσχολοῦνται καί ἀπό τήν παρουσία μεγάλων Πατέρων, πού εἶναι μέλη τους, ἤ ἀπό τήν διδασκαλία τῶν Πατέρων, στήν ὁποία στηρίζονται. Ἄλλωστε, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, πού ἔφθασαν στήν θέωση, φωτίσθηκαν ἀπό τό Ἅγιον Πνεῦμα, γι’αὐτό καί βρίσκονταν σέ ὑψηλή πνευματική κατάσταση, γιά νά δεχθοῦν τόν θεῖο φωτισμό[3].
2. Ἡ ἀποτυχία τῆς Συνάξεως τῶν Προκαθημένων
Ὅσο κι ἄν ἐπιχαίρουν οἱ Προκαθήμενοι γιά τήν ἐπιτυχία τῆς Συνάξεως τῶν Προκαθημένων, πού πραγματοποιήθηκε στήν Κων/λη ἀπό 6 ἕως 9 Μαρτίου ἐ.ἔ. μέ πρωτοβουλία τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκ. Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, γιά τήν μαρτυρία ἑνότητος τῆς Ὀρθοδοξίας καί τόν ἡμερολογιακό καθορισμό τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, ἐντούτοις, ὅπως ἀποδεικνύουν τά πραγματικά γεγονότα, πρόκειται δυστυχῶς γιά ἀποτυχία.
Λαμβάνοντας ὑπόψιν τά ἀνωτέρω κριτήρια τῆς συγκλήσεως μιᾶς ἀληθοῦς Ὀρθοδόξου Συνόδου, παρατηροῦμε ὅτι τά τρία ἀπό τά τέσσερα κριτήρια ἀπουσιάζουν παντελῶς.
Κατ’ἀρχήν, δέν ἔγινε καμμιά συζήτηση για θέματα πίστεως. Ὅπως ἀνέφερε στήν προσφώνησή του ὁ Μακ. Πατριάρχης Γεωργίας κ. Ἠλίας, κατά τή διάρκεια τῆς Συνάξεως τῶν Προκαθημένων, «οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι συγκαλοῦντο προκειμένου νά πολεμήσουν τίς αἱρέσεις καί νά ὑπερασπίσουν τήν ἀληθινή διδασκαλία»[4]. Στίς ἡμέρες μας, ἡ παναίρεση τοῦ διαχριστιανικοῦ καί διαθρησκειακοῦ συγκρητιστικοῦ οἰκουμενισμοῦ ἀποτελεῖ τόν ὑπ’ἀριθμόν ἕνα κίνδυνο, πού ὑποσκάπτει τά θεμέλια καί τήν αὐτοσυνειδησία τῆς Ὀρθοδοξου Ἐκκλησίας[5]. Ἐπίσης, ἐκρεμμεῖ ἡ ἀναγνώριση τῶν Συνόδων ἐπί Μ. Φωτίου (879-880) καί ἐπί ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ (1351) ὡς τῆς Η΄ καί Θ΄ Οἰκουμενικῶν Συνόδων[6]. Παραλλήλως, ζοῦμε στόν ἀπόηχο τῶν ἀντορθοδόξων δηλώσεων καί ἀποφάσεων, πού ἐλήφθησαν στήν 10η Γενική Συνέλευση τοῦ λεγομένου Π.Σ.Ε. στό Πουσάν τῆς Ν. Κορέας (30-10 / 8-9-2013)[7]. Ὅλα τά παραπάνω καί ἄλλα πολλά, δέν συνιστοῦν, κατά τούς Προκαθημένους τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, σοβαρότατα, κρισιμότατα καί ἄμεσα θέματα, πού ἄπτονται τῆς οὐσίας τῆς πίστεως, προκειμένου νά συζητοῦνταν στή Σύναξη καί νά συζητηθοῦν στήν μέλλουσα Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο;
Δεύτερον, τά ἐκτεθέντα παρά τῶν Προκαθημένων δέν εἶναι σύμφωνα μέ τά δόγματα καί τούς Ἱερούς Κανόνες, καί σύμφωνα μέ τίς θεῖες Γραφές, ἤ καί τίς προηγούμενες Οἰκουμενικές συνόδους. Αὐτό φαίνεται στό Κοινό Μήνυμά τους[8], ὅπου τονίζεται μέ έμφαση ἡ προσήλωσή τους στόν διαχριστιανικό, διαπολιτισμικό καί τόν διαθρησκειακό διάλογο (§ 8). Οὐσιαστικά οἱ Προκαθήμενοι ἀντί νά ἀποκηρύξουν, προβάλλουν τούς συγχρόνους μεθοδευμένους καί ἐπιτηδευμένους ἀτέρμονες οἰκουμενιστικούς θεολογικούς διαλόγους, στούς ὁποίους κυριαρχεῖ ἡ ἔλλειψη ὀρθοδόξου ὁμολογίας, ἡ ἔλλειψη εἰλικρινείας τῶν ἑτεροδόξων, ὁ ὑπερτονισμός τῆς ἀγάπης καί ὁ ὑποτονισμός τῆς ἀληθείας ἡ παραποίηση τῶν Γραφικῶν χωρίων ἰδίως τοῦ κατά Ἰωάννην «ἵνα ἕν ὧσιν καθώς ἡμεῖς»[9], ἡ πρακτική τοῦ νά μή συζητοῦνται αὐτά, πού χωρίζουν, ἀλλά αὐτά, πού ἑνώνουν, ἡ ἄμβλυνση τῶν ὀρθοδόξων κριτηρίων, ἡ ἀμοιβαία ἀναγνώριση ἐκκλησιαστικότητος, ἀποστολικῆς διαδοχῆς, ἱερωσύνης, Χάριτος, μυστηρίων, ὁ διάλογος ἐπί ἴσοις ὅροις, ἡ ἀμνήστευση, ἀθώωση καί ἐπιβράβευση τοῦ Δούρειου Ἴππου τοῦ Παπισμοῦ, τῆς ἐπαράτου καί δαιμονικῆς Οὐνίας, ἡ συμμετοχή στό παμπροτεσταντικό λεγόμενο «Παγκόσμιο Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν» ἤ μᾶλλον τῶν αἱρέσεων, ἡ ὑπογραφή ἤ ἀποδοχή κοινῶν ἀντορθοδόξων ἀνακοινωθέντων, δηλώσεων καί κειμένων δίχα Συνοδικῆς διαγνώμης καί ἀποφάσεως, ὅπως ἀποδείχθηκε στήν τακτική ΙΣΙ τοῦ Ὀκτωβρίου 2009 (π.χ. Λίμα Περοῦ Νοτίου Ἀμερικῆς 1982, Balamand Λιβάνου 1993, Σαμπεζύ Ἐλβετίας 1994, PortoAlegre Βραζιλίας 2006, Ραβέννας 2007, Πουσάν Ν. Κορέας 2013 κ.ἄ.) καί οἱ ἀντικανονικές συμπροσευχές πού προϋποθέτουν τήν ἀπόδοσι ἐκκλησιαστικότητος σέ ἐμμένοντες κακοδόξους καί μετοχή στήν αἵρεσι καί ἀμνήστευσι τῆς κακοδοξίας.
Τρίτον, δεν ὑπῆρξε συμφωνία καί ἀποδοχή τῶν διορισθέντων καί κανονισθέντων ὑπό τῆς Συνάξεως ἀπό ὅλους τούς Ὀρθοδόξους Πατριάρχες τόν κλῆρο καί τόν λαό τῆς Καθολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Αὐτό καταδεικνύεται ἀπό τήν παντελή ἔλλειψη παρουσίας κληρικῶν κατωτέρων βαθμίδων καί τήν ἐκκωφαντική ἀπουσία τῶν λαϊκῶν μελῶν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Καταδεικνύεται, τέλος, ἀπό τήν ἀπουσία τοῦ ἰδίου τοῦ Μακ. Πατριάρχου Ἀντιοχείας κ. Ἰωάννου, ἀπό τήν ἄρνηση τῆς ὑπογραφῆς τοῦ κειμένου τῶν ἀποφάσεων καί τοῦ ἀνακοινωθέντος τῆς Συνάξεως, καθώς καί τή μή συμμετοχή στό Πανηγυρικό Συλλείτουργο τῆς Κυριακῆς της Ὀρθοδοξίας τῶν ἐκπροσώπων τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας. Μέ βάση τά ἀνωτέρω, ὅσοι ἰσχυρίζονται ὅτι «βασικό σημεῖο συγκλίσεως ὑπῆρξε ἡ ὁμοφωνία τῶν ἀποφάσεων τόσο στό προπαρασκευαστικό στάδιο ὅσο καί κατά τίς ἐργασίες τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου»[10], πρέπει νά παραδεχθοῦν ὅτι ἡ ἴδια ἡ Σύναξη τῶν Προκαθημένων ὑπῆρξε ἀσυνεπής πρός τήν ἴδια τήν ἀπόφασή της περί ὑποχρεωτικῆς ὁμοφωνίας σέ ὅλα τά στάδια ἀπό τά πρῶτα κιόλας βήματα, ἀφοῦ τελικά τό μήνυμα, μέ τό ὁποῖο ἀποφασίστηκαν τά περί Πανορθοδόξου Συνόδου, δέν προσυπέγραψε ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀντιοχείας.
Στήν ἀποτυχία τῆς Συνάξεως συνετέλεσε ἡ μακροχρόνια οἰκουμενιστική αἰχμαλωσία ὅλων σχεδόν τῶν τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί τῶν Ἱεραρχιῶν τους, οἱ ὁποῖες λατινοφρονοῦν καί οἰκουμενίζουν μέ φωτεινές ἐξαιρέσεις τά Σεπτά Πατριαρχεῖα τῆς Γεωργίας καί τῆς Βουλγαρίας. Ὁ Παναγιώτατος, ἀκολουθώντας κατά γράμμα τήν οἰκουμενιστική τακτική τοῦ προκατόχου του κυροῦ Ἀθηναγόρα, ἀναφέρθηκε στην ὁμιλία του σ’ αὐτόν, χαρακτηρίζοντάς τον «ὁραματιστή»[11] καί παράλληλα ἐξέφρασε τήν ἀπογοήτευσή του γιά τήν μή συμμετοχή τῶν Πατριαρχείων Γεωργίας καί Βουλγαρίας στούς διαχριστιανικούς καί διαθρησκειακούς διαλόγους[12]. Ἡ οἰκουμενιστική αὐτή αἰχμαλωσία ἀποδεικνύεται ἐν τοῖς πράγμασι ἀπό τίς ἀνιστόρητες, πρωτοφανεῖς καί καινοφανεῖς οἰκουμενιστικές πράξεις καί ἐνέργειες, ὅπως ἡ urbi et orbi υἱοθέτηση καί ἐφαρμογή τῶν κακοδόξων θεωριῶν περί «τοῦ διαχριστιανικοῦ καί διαθρησκειακοῦ δογματικοῦ συγκρητισμοῦ, τῆς Μιᾶς και συγχρόνως Διηρημένης Ἐκκλησίας, τῆς Διευρημένης Ἐκκλησίας, τῶν ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν, τῆς βαπτισματικῆς θεολογίας, τῆς Παγκοσμίου ἀοράτου Ἐκκλησίας, τῶν κλάδων, τῶν δύο πνευμόνων, τοῦ δογματικοῦ μινιμαλισμοῦ καί μαξιμαλισμοῦ, τῆς μεταπατερικῆς, νεοπατερικῆς καί συναφειακῆς αἱρέσεως, τῆς εὐχαριστηριακῆς θεολογίας, τῆς μετασυνοδικῆς θεολογίας, τῶν ἐλλειματικῶν καί μή πλήρων «Ἐκκλησιῶν», τῆς περιεκτικότητος, τῆς ἐλλειματικῆς καί μή πλήρους μυστηριολογίας, τῆς μετατροπῆς τῆς οἰκονομίας σέ ἀκρίβεια καί δόγμα», οἱ ὁποῖες, βεβαίως, τυγχάνουν ξένες καί ἀλλότριες τῆς Ὀρθοδόξου Δογματικῆς διδασκαλίας καί θεολογίας.
Ἡ Σύναξη τῶν Ὀρθοδόξων Προκαθημένων στὸ Φανάρι συνῆλθε, ὅπως ἀναμενόταν, ἐν μέσῳ ἀντεγκλήσεων, ἐκβιαστικῶν ἀπειλῶν ἀπὸ τό Πατριαρχείο Ἀντιοχείας ὅτι δὲν θὰ ὑπογράψει τὸ κοινὸ ἀνακοινωθέν, ἐὰν στὴ Σύναξη τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν δὲν συζητοῦνταν ἡ ἐδαφικὴ διαφορὰ μὲ τὸ Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων στὸ Κατάρ, τῶν οὐσιαστικῶν διαφορῶν τοῦ Πατριάρχου Μόσχας κ. Κυρίλλου ὡς πρὸς τὸν τρόπο ἀποφάσεων κ.λπ.
Ἡ Σύναξη τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν μπορεῖ νὰ ἔλαβε τὴν ἀπόφαση γιὰ τὴν σύγκληση τῆς Μεγάλης καὶ Ἁγίας Συνόδου, ἐκτός ἀπροόπτου, ἡ ὁποία προετοιμάζεται ἐπὶ πενήντα καί πλέον χρόνια, ἀλλὰ εἶναι ἀμφίβολο, ἐὰν τελικῶς συγκληθεῖ, διότι ἀπουσιάζει ἡ ἑνότητα, στίς σχέσεις μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, γεγονός τὸ ὁποῖο παραδέχθηκε ὁ ἴδιος ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος, ὁ ὁποῖος τόνισε στὴν ὁμιλία του : «Τοῦτο δημιουργεῖ τὴν εἰκόνα μιᾶς Ἐκκλησίας πολλῶν ταχυτήτων καὶ οὐχὶ μιᾶς Ἐκκλησίας. Τοῦτο οὐδόλως συνάδει πρὸς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησιολογίαν. Ἀποτελεῖ ἐκτροπὴν ἐξ αὐτῆς καὶ πηγὴν δεινῶν»[13].
Ἐπίσης, τόνισε ὅτι ἡ κατάσταση εἶναι τέτοια στίς σχέσεις μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ποὺ δὲν ἐπιτρέπει στὴν Ὀρθοδοξία νὰ ἔχει φωνὴ ἑνότητος. Καὶ μόνο τὰ ἐπίμαχα αὐτὰ σημεῖα ἀπό τήν ὁμιλία τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καταδεικνύουν τὴν διαίρεση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
Στὴν ὁμιλία του, τέλος, ἀπάντησε πρὸς τὸν Μακαριώτατο Πατριάρχη Μόσχας καί τήν Ἱεραρχία τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας, ἐπειδὴ ἀμφισβήτησαν ἀπαραδέκτως τὸ μέ ἱερούς Κανόνας τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καθορισθέν πρωτεῖο τιμῆς του, διακηρύσσοντας ὅτι δὲν ἔχει πρωτεῖο ἐξουσίας, ἀλλὰ πρωτεῖο τιμῆς[14].
3. Ἡ προδιαγραφομένη ἀποτυχία τῆς Ἁγίας και Μεγάλης Συνόδου το 2016
Ἔντονο προβληματισμό προκάλεσε ἡ πρόταση τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου ὅτι θὰ πρέπει νὰ ἀπασχολήσει τὴν Μεγάλη Πανορθόδοξη Σύνοδο ἡ ἐπαναφορὰ τοῦ θεσμοῦ τῶν διακονισσῶν στὴν Ἐκκλησία[15]. Τὸ γεγονὸς, ὅμως, ἔχει διχάσει στὸ πρόσφατο παρελθὸν τὴν Ἐκκλησία, διότι μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ θεσμοῦ αὐτοῦ οἱ Οἰκουμενιστές Ἀρχιερεῖς μεθοδεύουν τίς χειροτονίες γυναικῶν, τίς ὁποίες ἀπαγορεύει ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία[16].
Ὁ Μακ. Πατριάρχης Ρουμανίας κ. Δανιήλ δήλωσε ὅτι ἡ Μεγάλη Σύνοδος δέν θά συζητήσει δογματικά ζητήματα[17]. Σύμφωνα μέ τόν Σεβ. Μητρ. Δημητριάδος καί Ἀλμυροῦ κ. Ἰγνάτιο[18], «α) τῆς Συνόδου θά προεδρεύσει ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης. Οἱ Προκαθήμενοι θά κάθονται δεξιά καί ἀριστερά του, β) κάθε Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία θά ἐκπροσωπεῖται μέ 24 ἐπισκόπους τό πολύ σύν τόν Προκαθήμενό Της, γ) κάθε Ἐκκλησία θά διαθέτει μία ψῆφο καί θά ἐκφράζεται ὁμόφωνα, καί δ) εἰδική Διορθόδοξος Ἐπιτροπή μέ δύο ἐκπροσώπους ἀπό κάθε Ἐκκλησία θά ἀναλάβει νά ἀναθεωρήσει καί νά ἐπικαιροποιήσει τά κείμενα τῆς Συνόδου, ἰδιαίτερα δέ αὐτά μέ θέμα : «Ἡ ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καί ἡ Οἰκουμενική Κίνηση», «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον» καί «Ἡ συμβολή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τήν προώθησιν τῆς Εἰρήνης, τῆς Δικαιοσύνης, τῆς Ἐλευθερίας, τῆς Ἀδελφοσύνης καί τῆς Ἀγάπης μεταξύ τῶν λαῶν καί τήν ἐξαφάνισιν τῶν φυλετικῶν καί ἄλλων διακρίσεων». Παρόμοια θεματολογία ἔδωσε σέ συνέντευξή του καί ὁ Σεβ. Μητρ. Βολοκολάμσκ κ. Ἰλαρίων[19], προσθέττοντας ὅτι ἀνάμεσα στά θέματα τῆς Συνόδου θά εἶναι α) τό θέμα τῶν ἐν Διασπορᾶ ἐκκλησιαστικῶν κοινοτήτων, β) ἡ συστηματοποίηση τῶν περί γάμου καί νηστείας διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας, γ) τό ζήτημα τοῦ ἡμερολογίου, δ) ἡ ἀξιολόγηση τῶν σημερινῶν διαλόγων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν μέ τούς ἑτεροδόξους, ε) τό θέμα τῆς στάσεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀπέναντι στίς φυλετικές διακρίσεις, στ) τό θέμα τοῦ αὐτοκεφάλου καί τοῦ αὐτονόμου τῶν Ἐκκλησιῶν, ζ) τό θέμα τῶν Διπτύχων καί τοῦ καταλόγου τῶν Προκαθημένων τῶν Ἐκκλησιῶν, η) ἡ ἀθεϊστική στή βάση της λατρεία τοῦ καταναλωτισμοῦ μέ ἀποτέλεσμα τήν οἰκονομική καί οἰκολογική κρίση, θ) ἡ σταδιακή ὑποβάθμιση τῶν ἠθικῶν ἀρχῶν τῆς οἰκογενείας, ι) ὁ ριζικός ἐθνικισμός καί ὁ ψευδοθρησκευτικός ἐξτρεμισμός καί ια) οἱ νέες διώξεις κατά τῶν χριστιανῶν. Τά ἀνωτέρω βεβαίως θά δρομολογηθοῦν ὅπως ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος ἀνέφερε στήν ὁμιλία του: «…Ἀλλά καί τά ἤδη προετοιμασθέντα πανορθοδόξως θέματα περιλαμβάνουν μεταξύ αὐτῶν καί τινα, τά ὁποῖα χρήζουν ποιᾶς τινος ἀναθεωρήσεως καί ἐκσυγχρονισμοῦ ὡς διατυπωθέντα καί συμφωνηθέντα εἰς ἐποχήν παλαιοτέραν, ὅτε ἴσχυον διάφοροι συνθῆκαι καί προϋποθέσεις. Τοιαῦτα εἶναι, ἐπί παραδείγματι, τά ἀφορῶντα εἰς τάς κοινωνικάς συνθήκας τοῦ κόσμου, ὡς καί εἰς τά τῶν σχέσεων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τούς μή Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, τήν Οἰκουμενικήν Κίνησιν κ.τ.τ.. Τά κείμενα ταῦτα δέον νά ἀναθεωρηθοῦν ὑπό εἰδικῆς πρός τοῦτο συγκροτουμένης Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς ὥστε νά ἔλθουν εἰς τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Σύνοδον προσηρμοσμένα εἰς τήν σημερινήν πραγματικότητα»[20].
Σχετικά μέ τά ἀνωτέρω ἔχουμε νά παρατηρήσουμε τά κάτωθι :
Α) Στίς ὄντως Ἅγιες καί Οἰκουμενικές Συνόδους στό κέντρο τίθεται πάντοτε τό Ἅγιον καί Ἱερόν Εὐαγγέλιον καί πέριξ Αὐτοῦ κάθονται οἱ Προκαθήμενοι κατά τά πρεσβεία τιμῆς των. Στήν ἀντίθετη περίπτωση δίδεται ἡ εἰκόνα ὅτι περιθωριοποεῖ τό Εὐαγγέλιο καί ἵσταται ὑπεράνω Αὐτοῦ, ἕνας ἄνθρωπος ἀντικαθιστώντας Το, κατά τήν παπική πρακτική, καθώς καί ὅτι αὐτός εἶναι ὑπεράνω τῶν ὑπολοίπων Πατριαρχῶν, Ἀρχιεπισκόπων, Μητροπολιτῶν καί Ἐπισκόπων.
Β) Σύμφωνα μέ τήν Ἱερά Παράδοση καί τά διαχρονικά πρότυπα τῶν Ὀρθοδόξων Συνόδων, ἡ συμμετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων θεωρεῖται ἀπολύτως ἀδήριτη ἀνάγκη γιά τήν σύγκληση μιᾶς Πανορθοδόξου, Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου και ὄχι μόνον ἡ ἐπιλογή 24 ἐπισκόπων τό πολύ σύν τόν Προκαθήμενο. Παρέλκει βεβαίως νά τονισθεῖ τό γεγονός ὅτι στίς Ὀρθόδοξες Συνόδους ἐκτός τῶν Ἐπισκόπων συμμετεῖχαν καί κληρικοί κατωτέρων βαθμίδων, ὅπως Καθηγούμενοι, Ἀρχιμανδρῖτες, Ἱερεῖς, Μοναχοί, καθώς ἐπίσης καί ὁ πιστός λαός. Μέ ποιά κριτήρια, ἄραγε, θά γίνει ἡ ἐπιλογή τῶν 24 αὐτῶν ἐπισκόπων κάθε Τοπικῆς Ἐκκλησίας; Πολύ φοβόμαστε ὅτι θά προτιμηθοῦν ὅσοι διακρίνονται γιά τήν οἰκουμενιστική δραστηριότητά τους καί εἶναι ἀρεστοί στούς Προκαθημένους, καί βεβαίως θά ἀπομονωθοῦν οἱ ἀντιτιθέμενες, παραδοσιακές καί ἀντιοικουμενιστικές φωνές πλείστων ὅσων ἐπισκόπων. Ἐπιπλέον, ἡ τακτική αὐτή τῆς ἐπιλογῆς 24 μόνο ἐπισκόπων δημιουργεῖ καί μείζων θέμα ἰσότητος ἀνάμεσα στούς ἐπισκόπους, κατά τα παπικά πρότυπα.
Γ) Εἶναι παντελῶς ἀμάρτυρη στήν Ὀρθόδοξη παράδοση καί γι’αὐτό ἀπαράδεκτη ἡ ἄποψη ὅτι κάθε Ἐκκλησία διαθέτει μία ψῆφο. Τό ὀρθόν εἶναι ὅτι κάθε ἐπίσκοπος διαθέτει μία ψῆφο και ὅχι κάθε Τοπική Ἐκκλησία. Παραλλήλως, ἡ ἀρχή τῆς ὁμοφωνίας κινεῖται κι αὐτή μέσα σέ ἀντιπαραδοσιακά πλαίσια. Ἡ παραδοσιακή τακτική λήψεως ἀποφάσεων σέ μιά Σύνοδο εἶναι ἡ ἀρχή, πού ὁρίζει ὅτι «ἡ τῶν πλειόνων ψῆφος κρατείτω».
Δ) Ἄνευ ἐρείσματος στην Ὀρθόδοξη Παράδοση εἶναι ἡ δημιουργία ἐπιτροπῶν, ὑποεπιτροπῶν και προπαρασκευαστικῶν Συνόδων, οἱ ὁποῖες πρό πολλῶν ἐτῶν προετοιμάζουν τή σύγκληση μιᾶς Πανορθοδόξου Συνόδου. Ὅταν προέκυπτε κάποιο θέμα, οἱ ἅγιοι Πατέρες συνέρχονταν κατ’εὐθείαν ἐν Συνόδω καί ἐκεῖ συζητοῦνταν καί λυόταν τό ἀνακύψαν πρόβλημα. Ὅσον ἀφορᾶ στήν καθαρά οἰκουμενιστική θεματολογία, μέ τήν ὁποία πρόκειται νά ἀσχοληθεῖ ἡ εἰδική Διορθόδοξος Ἐπιτροπή, ὠφείλουμε νά τονίσουμε, ὅπως ἐπανειλλημένα ἔχουμε πράξει, ὅτι θά πρέπει, ἐπιτέλους, νά ἀποφασισθεῖ καί νά γίνει πράξη ἡ ἔξοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀπό αὐτό τό ἀνοσιούργημα, τήν λεγομένη «οἰκουμενική κίνηση» ἤ μᾶλλον ψευδοοικουμενική κίνηση. Σήμερα στόν ὀρθόδοξο χῶρο αὐξάνονται ὁλοένα οἱ ἀντιδράσεις κατά τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καί τῶν ἐκφραστῶν του. Πολλά βιβλία, ἄρθρα καί κριτικές βλέπουν τό φῶς τῆς δημοσιότητας, ὅπου διατυπώνεται μέ πόνο καί ἀγωνία ἤ ἄποψη ὅτι ὁδεύουμε βάσει «σχεδίου» καί «γραμμῆς» πρός μία βαβυλώνια αἰχμαλωσία τῆς Ὀρθοδοξίας στήν πολυπρόσωπη καί πολυώνυμη αἵρεση. Δέν εἶναι λίγοι οἱ διαπρεπεῖς ὀρθόδοξοι κληρικοί καί θεολόγοι, πού προτείνουν τήν ἄμεση ἀποχώρηση τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπό τήν Οἰκουμενική Κίνηση καί τά συνέδριά της, γιατί θεωροῦν τή συμμετοχή της σέ αὐτά, ὄχι ἁπλῶς ἄκαρπη, ἀλλά πολλαπλῶς ἐπιζήμια. Τα Πατριαρχεῖα Βουλγαρίας καί Γεωργίας ἔχουν ἤδη ἀποχωρήσει ἀπό το παμπροτεσταντικό λεγόμενο Παγκόσμιο Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν ἤ μᾶλλον αἱρέσεων, ἐνῶ ἄλλες προβληματίζονται ἔντονα γιά τή δική τους συμμετοχή. Αὐτός ὁ προβληματισμός ἐκφράστηκε καί στή Διορθόδοξη Συνάντηση τῆς Θεσσαλονίκης, τό 1998, ὅπου μεταξύ ἄλλων διαπιστώθηκε ὅτι «ἔπειτα ἀπό ἕνα αἰώνα ὁλόκληρο ὀρθόδοξης συμμετοχῆς στήν Οἰκουμενική Κίνηση καί μισό αἰώνα παρουσίας στό Π.Σ.Ε., τό χάσμα μεταξύ Ὀρθοδόξων καί Προτεσταντῶν γίνεται μεγαλύτερο»[21].
Ἐάν, λοιπόν, συνέλθει ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Πανορθόδοξος Σύνοδος, καὶ, ὅπως προδιαγράφεται, α) δεν συζητηθοῦν θέματα πίστεως, β) οἱ ἀποφάσεις της δέν εἶναι σύμφωνες με την προγενεστέρα ἁγιογραφική, ἀποστολική, ἁγιοπατερική, συνοδική, ἱεροκανονική καί δογματική παράδοση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, γ) δὲν δεχθεῖ να κατατάξει μεταξὺ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων τὴν 8η καὶ τὴν 9η, δ) δέν καταδικάσει τήν παναίρεση τοῦ διαθρησκειακοῦ καί διαχριστανικοῦ συγκρητιστικοῦ οἰκουμενισμοῦ μαζί μέ τούς ἐφαρμόζοντες αὐτήν, ε) δέν συμφωνήσουν ὅλες οἱ τοπικές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καί κυρίως στ) οἱ ἀποφάσεις της δέν γίνουν ἀποδεκτές ἀπό τή συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας, τότε αὐτή θὰ εἶναι μία οἰκουμενιστική σύνοδος, μία ληστρική σύνοδος, ὅπως ἡ ἐν Ἐφέσω (430), ἡ τῆς Δρυός (403), ἡ τῆς Ἱερείας, ἡ Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-9), ἡ ἐν Λυών (1274), οἱ Α΄ καί Β΄ Βατικάνειοι (1870 καί 1962-65) κ.ἄ. Στήν περίπτωση αὐτή δέν χρειάζεται, καλύτερα νά μήν συγκληθεῖ καμμία Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος.
Συμφωνοῦμε ἀπόλυτα με τον ὁμότιμο καθηγητή τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν, πρωτοπρεσβ. π. Γεώργιο Μεταλληνό, ὁ ὁποῖος ἀναφέρει τά ἑξῆς : «Οἱ Σύνοδοι τοῦ 14ου αἰῶνος διατυπώνουν τὴν θεολογία περὶ τῆς Θείας Χάριτος. Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτὲς τὶς Συνόδους ὡς 9η Οἰκουμενικὴ καὶ πανορθόδοξα γίνεται αὐτὸ ἀποδεκτὸ ἀπὸ γνωστοὺς Θεολόγους. Διότι καὶ ἡ Σύνοδος αὐτή, ὅπως καὶ ἡ 8η τὸ 879, διαφοροποιοῦν ριζικὰ τὴν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, στὴν πατερικὴ συνέχειά της, ἀπὸ τὸν χριστιανισμὸ τῆς Δύσεως…
Ἕνα ἐπίκαιρο ἐρώτημα εἶναι : Ἡ μέλλουσα νὰ συνέλθει πανορθόδοξος Σύνοδος τί θὰ κάνει; Ἑτοιμάζεται αὐτὴ ἡ Σύνοδος, γιὰ νὰ μᾶς ὁδηγήσει, ὅπως διαβάζουμε καὶ ὅπως βλέπουμε, στὴν ἀποδοχὴ τοῦ παπισμοῦ καὶ τοῦ Προτεσταντισμοῦ ὡς αὐθεντικῶν χριστιανισμῶν. Αὐτὸ εἶναι τὸ τραγικό. Εὔχομαι νὰ μὴ γίνει ποτέ. Ἀλλὰ, ἐκεῖ ὁδηγοῦνται τὰ πράγματα. Ἐάν, λοιπόν, συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος Σύνοδος, ποὺ θὰ ἔχει τὸν χαρακτήρα γιὰ μᾶς Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἐὰν συνέλθει καὶ δὲν δεχθεῖ μεταξὺ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων τὴν 8η καὶ τὴν 9η, θὰ εἶναι ψευδοσύνοδος. Ὅπως ἡ Σύνοδος Φερράρας - Φλωρεντίας. Καὶ τότε ἀπὸ κάποιους δεσποτάδες Ἀνατολικοὺς καὶ Δυτικούς ἐπεβλήθη ἡ Σύνοδος Φερράρας - Φλωρεντίας, ἀλλὰ ἦταν ἀρκετὴ ἡ ἀντίσταση ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι κάποιων κορυφῶν τῆς παραδόσεώς μας, ὅπως ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός, ὥστε τελικὰ νὰ χαρακτηριστεῖ ψευδοσύνοδος, αἱρετικὴ Σύνοδος, ἀποτυχημένη Σύνοδος, ἡ Σύνοδος Φερράρας - Φλωρεντίας.
Ἡ μέλλουσα νὰ συνέλθει, λοιπόν, Πανορθόδοξος Σύνοδος θὰ κριθεῖ σ᾽αὐτὸ τὸ σημεῖο. Ἐὰν παρακάμψει αὐτὲς τὶς δύο Συνόδους, ποὺ τοποθετοῦν τὴν ὀρθοδοξία ἀπέναντι στὸν Δυτικὸ χριστιανισμό. Ἐκεῖ εἶναι τὸ κρίσιμο ἐρώτημα. Αὐτοὶ θέλουν νὰ παρουσιάσουν τὴν ἑνότητα, ὅτι ὁ Δυτικὸς Χριστιανισμὸς εἶναι παράλληλη μορφὴ τῆς Ὀρθοδοξίας τῶν Ἁγίων Πατέρων. Ἐκεῖ κάποιοι ἐργάζονται, πρὸς τὰ ἐκεῖ κάποιοι θέλουν νὰ μᾶς ὁδηγήσουν. Ὁ Θεὸς ὅμως εἶναι πάνω ἀπὸ ὅλους μας.
Ἕνα ψευδοεπιχείρημα, λοιπόν, ποὺ κυκλοφορεῖται στὸ χῶρο τῆς δικῆς μας Θεολογίας, τῆς Ἀκαδημαϊκῆς Θεολογίας, εἶναι ὅτι οὐδεμία Οἰκουμενικὴ Σύνοδος κατεδίκασε τὸν Δυτικὸ Χριστιανισμό. Καὶ ὅμως ἔχουμε δύο Οἰκουμενικὲς Συνόδους, τοῦ 879 καὶ ἐκείνης τοῦ 14ου αἰῶνος, ποὺ διαφοροποιοῦν τὴν Ὀρθοδοξία ἀπὸ τὸν Δυτικὸ Χριστιανισμό.
Εἶναι τραγικό! Δὲν ἐπιχαίρω, οὔτε θριαμβολογῶ. Ἡ ἐπιθυμία ὅλων μας πρέπει νὰ εἶναι νὰ συναντηθοῦμε στὴν ἑνότητα τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Πατέρων ὅλων τῶν αἰώνων. Διαφορετικά, κάθε ἕνωση θὰ εἶναι ψευδένωσις· καὶ ὄχι μόνον αὐτό, ἀλλὰ θὰ καταστρέφει καὶ θὰ διαστρέφει κάθε προσπάθεια, εἰλικρινῆ προσπάθεια, ποὺ θέλει νὰ ὁδηγηθεῖ στὸ θέμα τῆς σωτηρίας…»[22].
Ἡ Ἀλήθεια δέν εἶναι ἰδεοληψία ἤ ὑποκειμενική προσέγγιση ἤ ζήτημα ἀριθμητικῆς ὑπεροχῆς, ἀλλά ἔνσαρκος πραγματικότητα, πού ὀντοποιεῖται στό πρόσωπο τοῦ τελείου Θεοῦ καί τελείου ἀνθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἑπομένως καθίσταται αὐταπόδεικτο τό γεγονός ὅτι ἡ Ἀλήθεια-πρόσωπο Ἰησοῦς Χριστός καί εἷς ἀποτελοῦν τήν πλειοψηφία, ἔστω καί ἄν ἀπέναντι βρίσκονται πολυεκατομμύρια ἄλλων. Ἐπίσης, ἐν Συνόδῳ βρισκόμαστε μόνο ἐντός τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, κοινωνώντας μέ τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, διότι «ἡ ζωή καί ὁδός Χριστός», ὅπως ψάλλει ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, καί ὅπως ὁ ἴδιος διεσάλπισε «ἐγώ εἰμί ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή»[23]. Ἑπομένως, ἐν τῇ Ὁδῷ βρισκόμαστε μόνο κοινωνώντας μέ τήν Ἀλήθεια, πού εἶναι ὁ Χριστός, καί ὄχι μέ τήν αἵρεση, πού εἶναι ὁ διάβολος[24].
Σύμφωνα, τέλος, μέ τή διακήρυξη τῶν τεσσάρων Πατριαρχῶν τό 1848, «παρ΄ἡμῖν οὔτε Πατριάρχαι οὔτε Σύνοδοι ἐδυνήθησάν ποτέ εἰσαγαγεῖν νέα, διότι ὁ ὑπερασπιστής τῆς θρησκείας ἐστίν αὐτό τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι αὐτός ὁ λαός, ὅστις ἐθέλει τό θρήσκευμα αὐτοῦ αἰωνίως ἀμετάβλητον καί ὁμοειδές τῶ τῶν Πατέρων αὐτοῦ»[25].
4. Οἱ θέσεις τοῦ Γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου περί Οἰκουμενικῆς Συνόδου
Στήν ἐποχή τοῦ Γέροντος Φιλοθέου συζητιόταν τό θέμα τῆς συγκλήσεως Οἰκουμενικῆς Συνόδου στό Ἅγιον Ὄρος τό 1930 μ.Χ. ἀπό τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κυρό Βασίλειο. Ἐξ αἰτίας αὐτοῦ τοῦ γεγονότος ὁ ἀοίδιμος π. Φιλόθεος τό 1926 προέβη σέ ἀνασκευή τοῦ προγράμματός της μέ θετικά ἀποτελέσματα. Ἐπειδή, λοιπόν, τό ἐν λόγω κείμενο τοῦ μακαριστοῦ ὁσίου Γέροντος Φιλοθέου ἐκφράζει ὀρθόδοξες θέσεις καί πατερικό φρόνημα καί εἶναι ἐξόχως λίαν ἐπίκαιρο, λόγω τῆς μελλούσης, ἐκτός ἀπροόπτου, συγκλήσεως τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Πανοθοδόξου Συνόδου τό 2016, κρίνεται σκόπιμο νά ξαναδημοσιευθεῖ γιά διαφώτιση ὅσων ἀγνοοῦν καί ἐπιστηριγμό τῶν συνετῶς ἀγωνιζομένων κληρικῶν καί λαϊκῶν, ὑπέρ τῶν δικαίων τῆς ἁγίας μας Ὀρθοδόξου πίστεως καί Ἐκκλησίας στούς πονηρούς καιρούς μας. Ὡς ἐν κατακλείδι, λοιπόν, παραθέτουμε τό ἐν λόγω κείμενο[26], τό ὁποῖο ἔχει ὡς ἑξῆς :
«Εἰς τό ὑπ' ἀριθ. 23 τῆς 31ης Δεκεμβρίου 1925 φύλλον τοῦ Ἱεροῦ Συνδέσμου εἴδομεν τά διάφορα ζητήματα, τά ὁποῖα προτείνει τό Οἰκουμ. Πατριαρχεῖον πρός συζήτησιν διά τήν μέλλουσαν νά συνέλθη ἐν Ἁγίω Ὄρει Οἰκουμενικήν Σύνοδον.
Ἀλλά περί ὅλων σχεδόν τῶν ζητημάτων (ἐκτός ὀλίγων ἀσημάντων) περί τῶν ὁποίων ἀναφέρει τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον πραγματεύονται οἱ Θεῖοι καί Ἱεροί Κανόνες τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί Οἰκουμενικῶν καί Τοπικῶν Συνόδων. Ἐάν δέ ἀμφιβάλλουν οἱ σημερινοί Ἅγιοι Πατέρες, ἄς μελετήσουν ἐπισταμένως καί μετά προσοχῆς τούς θείους Κανόνας καί τό Ἱερόν Πηδάλιον τῆς Ἐκκλησίας. Ὥστε ὅλως περιττή νομίζομεν ὅτι εἶναι ἡ σύγκλησις Οἰκουμ. Συνόδου περί ζητημάτων, εἰς τά ὁποία ἔχουν ἀποφανθῆ διά τῶν Ἱερῶν Κανόνων οἱ Θεῖοι Ἀπόστολοι καί θεόσοφοι Πατέρες καί Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας. Ἐκτός ἐάν νομίζη ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως καί ἡ περί αὐτόν Σύνοδος καί τινες ἄλλοι τῶν Ἱεραρχῶν ὅτι ὡς διάδοχοι τῶν Ἀποστόλων καί θείων Πατέρων ἔχουν τό δικαίωμα νά ποιοῦν μεταρρυθμίσεις καί καινοτομίας, ὁπότε ὀφείλουν νά στοχασθοῦν καλῶς τόν κίνδυνον, εἰς τόν ὁποῖον θά ὑποβάλουν ἑαυτούς, καί τήν βλάβην τήν ὁποίαν θά προξενήσουν εἰς τό χριστεπώνυμον πλήρωμα. Σύνοδος δε, ἡ ὁποία δέν θά ἀκολουθήση τά ἤθη καί τά ἔθη, τούς κανόνες καί τίς παραδόσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀλλά θά προσπαθήση νά τά μετατρέψη καί νά τά μεταρρυθμίση δέν εἶναι δυνατόν ποτέ νά ἔχη κῡρος, οὔτε νά ὀνομασθῆ Σύνοδος κανονική ἤ Οἰκουμενική. «Οἰκουμενική Σύνοδος, ἡ γνησία καί ἔννομος οὖσα τά τῶν ἄλλων θεσμίσματα δέν καταπατεῖ οὐδέ τἀναντία τούτοις πρεσβεύει, οὐδέ, τελευταῖον, ἅ μή θέμις ἐπιδιορίζεται καί οὐδέ τά ψευδέστατα κατασκευάζειν ἀγωνίζεται ἐν πλείοσι συνελεύσεσιν» (Μᾶρκος Ἐφέσου).
Οἶον κύρος καί οἵαν ὀνομασίαν ἔλαβεν ἡ ἐπί Κωνσταντίνου τοῦ Κοπρωνύμου Σύνοδος ἐν Βλαχέρνα κατά τῶν θείων εἰκόνων, καί ἡ ἐν Φλωρεντία, τοιαύτην θά λάβη καί ἡ μέλλουσα νά συγκληθῆ ἐν Ἁγίω Ὄρει. Ἡ μέν ἐπί Κοπρωνύμου ὠνομάσθη μιαρά Σύνοδος καί οἱ ταύτην συγκροτήσαντες Ἀρχιερεῖς καθηρέθησαν καί τῷ ἀναθέματι ὑπό τῆς Ἁγίας 7ης Οἰκουμενικῆς Συνόδου παρεδόθησαν, ἡ δέ ἐν Φλωρεντία ἐκλήθη καί καλεῖται ἄχρι σήμερον ψευδοσύνοδος καί ὑπό ἑνός καί μόνου Μητροπολίτου τοῦ Ἁγιωτάτου Μάρκου Ἐφέσου ἀνετράπη καί ἠκυρώθη. Ὑποτεθείσθω δ' ὅτι ἡ μέλλουσα νά συνέλθη Σύνοδος ἐπέτυχεν εἰς τούς σκοπούς καί τάς ἀποφάσεις αὐτῆς, εὑρέθησαν σύμφωνοι ὅλοι οἱ Σεβάσμιοι Ἀρχιερεῖς, μετέτρεψαν τό ἑορτολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τόν ὅρον τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου περί πασχαλίου, διά τόν ὁποῖον ἡ ἐν Ἀντιοχεία Σύνοδος εἰς καθαίρεσιν ὑποβάλλει τούς τολμήσοντας νά παραλύσουν τοῦτον, κατήργησαν ἤ μετέτρεψαν τάς ὑπό τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί Πατέρων ὠρισμένας νηστείας καί ἐκαινοτόμησαν καί εἰς αὐτά τά μυστήρια. Ἀλλ’ ἄρα θά ἔχη κύρος ἡ Σύνοδος αὕτη; θά μένουν οἱ ὅροι της ἀπαρασάλευτοι; θά σεβασθοῦν οἱ χριστιανοί τάς ἀποφάσεις τῆς τοιαύτης Συνόδου; πολλοῦ γε καί δεῖ!
Ἀφ’οῦ οὖτοι οἰ πατέρες δέν σέβονται τάς ἀποφάσεις, τούς κανόνας καί τάς παραδόσεις τῶν θείων Ἀποστόλων καί θεεικέλων τῆς Ἐκκλησίας Πατέρων, ἀλλά τούς καταφρονοῦν, ποῖος εὖ φρονών θά σεβασθῆ τάς ἰδικάς των;! Ποῖος Ὀρθόδοξος, ἔχων ὀλίγην πίστιν καί εὐλάβειαν εἰς τά πάτρια, δέν θά ἀποκαλέση τήν Σύνοδον ταύτην ψευδοσύνοδον; Ἐάν δέ καί ἐπί τοῦ παρόντος, διά τάς ἁμαρτίας τῶν ἀνθρώπων, ἰσχύσουν αἱ ἀποφάσεις τῆς ἀνωτέρω Συνόδου, δέν θά βραδύνη νά ἔλθη ἄλλη Σύνοδος κανονική, νά ὐποβάλη ταύτην εἰς τό ἀνάθεμα, καθώς ἡ 7η τήν τῶν εἰκονομάχων Σύνοδον καί ἡ ὑπό τοῦ Φωτίου τήν τῶν Λατίνων 8ην Σύνοδον κατέκρινεν, ὥστε οὐδέ Σύνοδος νά ὀνομάζεται. Ἄς προσέξη ὅθεν ὁ Πατριάρχης Βασίλειος μέ τήν Σύνοδόν του καί λοιπούς Ἀρχιερεῖς νά μή προξενήσουν ταραχήν καί σύγχυσιν εἰς τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ μέ τάς καινοντομίας των καί σχίσουν καί διαιρέσουν αὐτήν, διά νά μή ἐπισύρουν τήν ὀργήν τοῦ Κυρίου καί εἰς ἑαυτούς καί εἰς τόν λαόν.
Ἀναγκαία ζητήματα διά τήν μέλλουσαν νά συνέλθη Οἰκουμενικήν Σύνοδον, νομίζομεν τά ἑξῆς :
1ον) Νά καθαιρεθοῦν ἤ νά παραιτηθοῦν τῆς Ἱερωσύνης οἱ Ἀρχιερεῖς καί λοιποί κληρικοί, ὅσοι ἔχουν ὑποπέσει εἰς θανάσιμα ἁμαρτήματα κρυφά ἤ φανερά κωλύοντα τῆς Ἱερωσύνης κατά τούς θείους καί Ἱερούς Κανόνας, ἐπειδή ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, κατά τήν γνώμην τοῦ Μ. Βασιλείου καί τῶν λοιπῶν θείων Πατέρων, θέλει τούς Ἱερεῖς ἄμεμπτους, ἁγνούς καί καθαρούς, καί εἰς τό ἑξῆς νά χειροτονῶνται κληρικοί συμφώνως τοῖς ἱεροῖς κανόσι˙ οὐ μόνον ἐγγράμματοι, ἀλλά καί ἐνάρετοι, ἐγκρατεῖς, σώφρονες, ζηλωταί τῆς πίστεως καί τῶν πατρικῶν παραδόσεων.
2ον) Νά καθαιρεθοῦν ἤ καταδικασθοῦν εἰς ἀργίαν (ἐάν δέν διορθωθοῦν) οἱ Ἀρχιερεῖς καί Ἱερεῖς ὅσοι ἀδρανοῦν καί δέν κηρύττουν τόν λόγον τοῦ Θεοῦ καί δέν διδάσκουν τό ἑαυτῶν ποίμνιον, ἀλλ’ ἀφῆκαν αὐτό εἰς κατάβρωμα τῶν λύκων, τῶν διαφόρων αἱρετικῶν.
3ον) Νά καθαιρεθοῦν οἱ Ἀρχιερεῖς ἐκεῖνοι, oἱ ὁποῖοι καταλύουν τάς Τεσσαρακοστάς, τάς Τετάρτας καί Παρασκευάς ἐναντιούμενοι εἰς τόν ΞΘ' κανόνα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων κελεύοντα οὕτως˙ «Εἴ τις Ἐπίσκοπος ἤ Πρεσβύτερος ἤ Διάκονος ἤ Ἀναγνώστης ἤ Ψάλτης, τήν Ἁγίαν Τεσσαρακοστήν οὐ νηστεύει, ἤ Τετράδα ἤ Παρασκευήν, καθαιρείσθω. Ἐκτός εἰμή δι’ ἀσθένειαν σωματικήν ἐμποδίζοιτο. Ἐάν δέ λαϊκός ἦ, ἀφοριζέσθω».
4ον) Νά καθαιρεθοῦν καί ἀφορισθοῦν οἱ καταφρονηταί τῶν Ἱερῶν Κανόνων καί Ἱερῶν Παραδόσεων, συμφώνως τῆ ἀποφάσει τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἱερᾶς Συνόδου τῆς μετά τόν Κωνσταντΐνον τόν Πορφυρογέννητον, ὁριζούσης τάδε˙ «Τοῖς ἐν καταφρονήσει τιθεμένοις τούς Ἱερούς καί θείους Κανόνας τῶν Ἱερῶν Πατέρων ἡμῶν, οἵ καί τήν ἁγίαν ἐκκλησίαν ὑπερείδουσι, καί ὅλην τήν χριστιανικήν πολιτείαν κοσμοῦντες, πρός θείαν ὁδηγοῦσιν εὐλάβειαν, ἀνάθεμα»[27]. Καί ἡ Ε' Οἰκουμενική Σύνοδος ἐν τῆ Ἐπιστολῆ τοῦ Αὐτοκράτορος Ἰουστινιανοῦ[28] ὁρίζει τάδε˙ «Ὡρίσθη παρά τῶν Ἁγίων Πατέρων χρῆναι καί μετά θάνατον ἀναθεματίζεσθαι τούς εἴτε εἰς πίστιν, εἴτε εἰς κανόνας ἁμαρτήσαντας»˙ ὅρα φοβερόν λόγον ἀγαπητέ, καί ἡ Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος εἰς τά πρακτικά της ὁρίζει˙ «Εἴ τις πᾶσαν παράδοσιν ἔγγραφον ἤ ἄγραφον ἀθετεῖ, ἀνάθεμα».
5ον) Νά καθαιρεθοῦν καί ἀναθεματισθοῦν ὅσοι ποιοῦν καινοτομίας καί νεωτερισμούς εἰς τήν Ἐκκλησίαν τήν Ὀρθόδοξον, συμφῶνως τῷ ὁρισμῶ τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου˙ «Ἅπαντα τά παρά τήν παράδοσιν καί διδασκαλίαν καί ὑποτύπωσιν τῶν ἀοιδίμων Πατέρων καινοτομηθέντα καί πραχθέντα ἤ μετά ταῦτα πραχθησόμενα, ἀνάθεμα τρίς»[29].
6ον) Νά ἐπαναφέρουν τό ἐκκλησιαστικόν ἡμερολόγιον, καθώς μᾶς τό παρέδωκαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες.
Ταῦτα εἰσίν ἀναγκαῖα, ὠφέλιμα καί συμφέροντα τῆ Ὀρθοδόξω Ἐκκλησία καί ἀρεστά τῶ Θεῶ. Τό δέ νά ποιοῦν καινοτομίας καί μεταρρυθμίσεις εἰς τούς Ἱερούς Κανόνας καί Παραδόσεις προξενεῖ σύγχυσιν, ταραχήν, διαμάχας, φιλονικίας, ἔχθρας, μίση καί τά λοιπά εἴδη τῆς κακίας, δι’ ἅ ἔρχεται ἡ ὀργή τοῦ Θεοῦ. «Ὅπου ζῆλος καί ἐρίθεια, ἐκεῖ ἀκαταστασία καί πᾶν φαῦλον πρᾶγμα», λέγει ὁ Ἀπόστολος Ἰάκωβος.
Ὡσαύτως τό νά συζητοῦν oἱ Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς περί Ἡλίου, Σελήνης καί στοιχείων, περί ἀνέμων καί ὑδάτων, διά νά κανονίσουν τό Πάσχα καί τάς ἑορτάς, τοῦτο εἶναι ἀνάρμοστον τοῦ ἀξιώματός των˙ περί τά τοιαῦτα ἀς ἀσχολοῦνται οἱ εἰδικοί ἀστρονόμοι καί φυσιολόγοι, τούς ὁποίους πρέπει μέν νά παραδεχώμεθα ὡς ἐπιστήμονας, οὐχί ὅμως ὅτι εἶναι τέλειοι καί ἀλάνθαστοι, οὔτε νά τούς προτιμῶμεν ἀπό τους Ἁγίους Ἀποστόλους καί τούς θείους Πατέρας. Προβλέποντες oἱ Θεῖοι Ἀπόστολοι τρόπον τινά τά μακράν ὄντα καί βουλόμενοι νά προφυλάξουν τήν Ἐκκλησίαν καί τούς Ἀρχιερεῖς ἀπό τάς καινοτομίας καί τούς νεωτερισμούς ταῦτα ἐν τῷ ἐπιλόγω τῶν Ἱερῶν Κανόνων εἰρήκασι.
«Ταῦτα περί κανόνων διατετάχθω ὑμἰν παρ’ ἡμῶν, ὦ Ἐπίσκοποι. Ὑμεῖς δέ ἐμμένοντες αὐτοῖς, σωθήσεσθε καί εἰρήνην ἔξετε, ἀπειθοῦντες δέ κολασθήσεσθε, καί πόλεμον μετ' ἀλλήλων ἀΐδιον ἔξετε, δίκην τῆς ἀνηκοΐας τήν προσήκουσαν τιννύντες». Ἡ δέ Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος ἐν τῶ Α΄ αὐτῆς κανόνι λέγει τά ἑξῆς˙ «Ἀγαλλώμενοι ἐπ' αὐτοῖς, ὡς εἴ τις εὕροι σκῦλα πολλά, ἀσπασίως τούς θείους κανόνας ἐνστερνιζόμεθα, καί ὁλόκληρον τήν αὐτῶν διαταγήν καί ἀσάλευτον κρατύνομεν, τῶν ἐκτεθέντων ὑπό τῶν σαλπίγγων τοῦ Πνεύματος πανευφήμων Ἀποστόλων, τῶν τε ἕξ ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων, καί τῶν τοπικῶς συναθροισθεισῶν ἐπί ἐκδόσει τοιούτων διαταγμάτων, καί τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν˙ ἐξ ἑνός γάρ ἅπαντες καί τοῦ αὐτοῦ Πνεύματος αὐγασθέντες, ὥρισαν τά συμφέροντα˙ καί οὕς μέν τῷ ἀναθέματι παραπέμπουσι, καί ἡμεῖς ἀναθεματίζομεν, οὕς δέ τῆ καθαιρέσει, καί ἡμεῖς καθαιροῦμεν, οὕς δέ τῷ ἀφορισμῶ, καί ἡμεῖς ἀφορίζομεν, οὕς δέ ἐπιτιμίω παραδιδόασι, καί ἡμεῖς ὠσαύτως ὑποβάλλομεν...».
Καί ταῦτα μέν οἱ Θεῖοι Ἀπόστολοι καί οἱ Ἅγιοι Πατέρες περί τῶν Ἱερῶν Κανόνων καί θείων Παραδόσεων, ὁ δέ Πατριάρχης Κύρ. Βασίλειος μέ τήν Σύνοδόν του ἔρχεται σήμερον νά κάμη ἰδικούς του κανόνας περί νηστείας. Ὄχι, λέγει, ὅπως οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι καί οἱ Ἅγιοι Πατέρες ἐνομοθέτησαν. Ἡμεῖς σήμερον θά κάμωμεν κανόνας ἰδικούς μας συγκαταβατικούς. Ἐκεῖνοι ἔλεγον «οὐκ ἔστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρῶσις καί πόσις, ἀλλά δικαιοσύνη καί ἄσκησις σύν ἁγιασμῶ», καί «νηστεία ἀγρυπνία προσευχῆ οὐράνια χαρίσματα λαβών», ἡμεῖς θά κάνωμεν κανόνας νά λέγουν νά τρώγετε, νά πίνετε, νά μή νηστεύετε, νά ὑπάγετε εἰς τήν…, καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι βρῶσις καί πόσις! Μή βαδίζετε τήν στενήν καί τεθλιμμένην ὁδόν τῆς νηστείας, τῆς ἀγρυπνίας καί προσευχῆς, ἀλλά τήν πλατεῖαν καί εὐρύχωρον τῆς τρυφῆς καί μαλθακότητος. Εὖγέ σας Ἅγιοι Πατέρες!!! Ἡμεῖς, λέγει ὁ Πατριάρχης Βασίλειος, θά κανονίσωμεν καί τό ἡμερολόγιον καί τό Πασχάλιον οὐχί ὅπως τό ἐθέσπισαν οἱ 318 Θεοφόροι Πατέρες τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί τό διετήρησαν ἑπτά ὁλόκληροι Οἰκουμενικαί Σύνοδοι καί τόσαι ἄλλαι Τοπικαί, ἀλλά ὅπως θέλωμεν ἡμεῖς καί οἱ σημερινοί ἀστρονόμοι, συμφώνως μέ τήν σημερινήν ἐπιστήμην!!
Ἐδῶ πρέπει ἤ νά τιμήση τις τήν σιωπήν κρύπτων τήν εὐσέβειαν καί ἀλήθειαν διά φόβον ἤ ἀνθρωπαρέσκειαν, ἤ νά εἴπη ἐκεῖνο ὅπερ εἶπεν ὁ Αἴας κατά τόν Τρωϊκόν πόλεμον εἰς τούς Ἀργείους. «Αἰδώς Ἀργεῖοι»! Ἐν ὦ ἡ θρησκεία μας πολεμεῖται ὑπό τόσων ἐξωτερικῶν καί ἐσωτερικῶν ἐχθρῶν, ἡ διαφθορά καί παραλυσία, ἡ ἀσέβεια καί ἡ πλεονεξία καί τά λοιπά πάθη λυμαίνονται τήν Ἑλληνικήν κοινωνίαν, ὁ Παναγιώτατος Πατριάρχης μέ ἄλλους τινας Συνοδικούς κάθεται καί συζητεῖ περί Ἡλίου καί Σελήνης, περί στοιχείων (περί ἀνέμων καί ὑδάτων), περί ἡμερολογίων καί πασχαλίων, περί νηστείας, κ.λπ., περί πραγμάτων, τά ὁποῖα ἐκανονίσθησαν ὑπό τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί Θεοφόρων Πατέρων διά νά μένουν ἀσάλευτα καί ἀμετάτρεπτα, καί τῶν ὁποίων ἡ φύλαξις καί ἀκριβής τήρησις μεγίστην ὠφέλειαν προξενεῖ, ἡ δέ καταφρόνησις ζημίαν ἀνυπολόγιστον, συζητήσεις ἀνωφελεῖς, φιλονικείας καί μάχας, ἔχθρας καί διχονοίας, φθόνους, μνησικακίας καί τέλος σχίσματα καί αἱρέσεις.
Ταῦτα μέν ἡμεῖς οἱ ἀμαθεῖς καί ἄσοφοι φρονοῦμεν ὡς ἀναγκαῖα πρός συζήτησιν διά τήν μέλλουσαν Σύνοδον, εἴ τις δέ ἄλλος σοφός καί πεπαιδευμένος νομίζει ἄλλο τι ἀναγκαιότερον καί ὠφελιμώτερον πρός ὠφέλειαν, πρός οἰκοδομήν τῆς Ἐκκλησίας, μετά φόβου Θεοΰ καί συνέσεως καί προσοχῆς εἰπάτω, χωρίς ἐμπαθείας. Καλόν ὠσαύτως νομίζομεν νά ἐρωτηθοῦν καί δώσουν γνώμην οὐχί μόνον Ἀρχιερεῖς, ἀλλά καί Ἱερεῖς καί Ἀρχιμανδρῖται καί Ἱερομόναχοι καί Μοναχοί καί λαϊκοί Θεολόγοι ἐνάρετοι, εἰδήμονες περί τά δόγματα, ζηλωταί περί τήν πίστιν, τούς Ἱερούς Κανόνας καί τάς Παραδόσεις, καί τότε μέ ὁμόνοιαν, εἰρήνην, ἀγάπην καί μέ ταπείνωσιν νά προτιμηθῆ ἡ γνώμη ἐκείνων, ἡ ὁποία θά εἶναι σύμφωνος μέ τούς Κανόνας καί τάς Παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐν γάρ τῆ Α΄ Οἰκουμ. Συνόδω, τήν κατά τοῦ Ἀρείου νίκην ἤραντο οὐχί Πατριάρχαι καί Ἀρχιερεῖς, ἀλλ' ὁ ἁπλοῦς διάκονος καί νέος τήν ἡλικίαν Ἀθανάσιος, καί ὁ ἀγράμματος καί ταπεινός Σπυρίδων. Ἐπειδή οὐδόλως ἀπίθανόν ἐστι, ἐάν ἡ Σύνοδος συγκροτηθῆ ἀπό μόνον Ἀρχιερεῖς, νά εὑρεθοῦν ἔνιοι τούτων νά προτείνουν ζητήματα καί νά θεσπίσουν κανόνας, σύμφωνα μέ τά πάθη των, ὡς οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἐποίουν Θεούς τῶν παθῶν των, καί νά ἐπιτύχουν τοῦτο.
Ἐπειδή ὑπάρχουν δυστυχῶς μερικοί τῶν Ἀρχιερέων καί κληρικῶν, οἱ ὁποῖοι δέν ἐσκέφθησαν ὅτι πρέπει νά διάγουν ἐν νηστείαις, ἀγρυπνίαις καί προσευχαῖς καί διά τοῦτο, ἐπειδή ἀκούουν νηστείαν, στενοχωροῦνται, θέλουν νά τήν καταργήσουν, ἐάν εἶναι δυνατόν. Βεβαίως, οἱ τοιοῦτοι θά θέλουν, φυσικῶ τῷ λόγω, ἐάν ὑπῆρχε τρόπος, καί μετά τήν χειροτονίαν νά νυμφευθοῦν. Ἐπειδή θέλουν νά εἰσέρχωνται εἰς τά θέατρα καί εἰς τά καφενεῖα, τούς στενοχωροῦν τά ράσα καί ἡ κόμη, θέλουν καί ἐκεῖνα νά τά μεταποιήσουν, νά τά κόψουν. Τούς τοιούτους, κἄν Πατριάρχαι εἶναι, κἄν Ἀρχιερεῖς, κἄν Ἱερεῖς, ὀφείλει μία κανονική Σύνοδος νά τούς ἀπομακρύνη καί ἀποκόψη τῆς Ἐκκλησίας ὡς σεσηπότα μέλη, καθώς καί αἱ Οἰκουμενικαί καί Τοπικαί Σύνοδοι ἀπεμάκρυνον τῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ τούς λοιμώδεις λύκους καί Θεοκαπήλους αἱρετικούς, ἀντικαταστήση δέ τούτους δι’ ἄλλων ἀξίων ποιμένων, οἱ ὁποῖοι νά ποιμαίνουν τά ἑαυτῶν ποίμνια ἐν ὁσιότητι καί δικαιοσύνη.
Τότε καί μόνον ὁ κλῆρος θά ἐξυψωθῆ εἰς τήν πρέπουσαν περιωπήν του, ἡ εὐσέβεια θά λάμψη καί ἡ Ὀρθόδοξος πίστις θά ἐξαπλωθῆ εἰς τά πέρατα τῆς Οἰκουμένης. Μή λανθανέτω ὑμᾶς, ἀγαπητοί ἀδελφοί, ὅτι ἡ παρατηρούμενη σήμερον καταφρόνησις τοῦ κλήρου ἐκ μέρους τοῦ λαοῦ καί ἡ ἐπικρατοῦσα καί ὁσημέραι κορυφουμένη ἀσέβεια προέρχεται ἐξ αἰτίας τῶν κληρικῶν ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι νεωτερίζουν καί ποιοῦν καινοτομίας καί μεταρρυθμίσεις εἰς τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ.
Οἱ κύριοι αὐτοί ὤφειλον, ἀφοῦ δέν ἀκολουθοῦν τά ἤθη καί τά ἔθιμα, τούς κανόνας καί παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας μας, νά ἀπόσχουν τῆς 'Ἱερωσύνης, ἀλλ’ ἀφοῦ ἀναξίως ἐπέρασαν καί τούς στενοχωροῦν τά ράσα καί ἡ κόμη, ἡ προσευχή καί ἡ νηστεία, ἡ ἀνάγνωσις τῶν Θείων Γραφῶν καί ἡ Ἐκκλησία, ἄς ἀποβάλλουν τό ἱερατικόν σχῆμα, διά νά μή γίνωνται αἴτιοι καί βλασφημεῖται τό Ὄνομα τοῦ Ὑψίστου Θεοῦ ἐν τοῖς Ἔθνεσι καί περιφρονοῦνται καί χλευάζονται καί οἱ ἄξιοι καί ἐνάρετοι κληρικοί.
Τελευταῖον δίδομεν καί τήν ἀκόλουθον γνώμην ὡς ἠλεημένοι παρά Θεοῦ. Οἱ μέλλοντες νά λάβουν μέρος εἰς τήν ἐν Ἁγίω Ὄρει Σύνοδον ὀφείλουν νά παρασκευασθοῦν διά μελέτης καί νά προκαθαρθοῦν διά νηστείας καί προσευχῆς, διά μετανοίας καί ἐξομολογήσεως. Ἰδίως δι’ ἐξομολογήσεως καθαρᾶς, ἐπειδή δυστυχῶς οἱ πλεῖστοι τῶν Ἱεραρχῶν οὐδέποτε ἐξομολογοῦνται. Οὕτω γάρ ἐποίουν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι καί οἱ Ἅγιοι Πατέρες ὅτε συνήρχοντο εἰς Συνόδους καί ἐπεφοίτα εἰς αὐτούς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Ἐάν τοιουτοτρόπως ποιήσουν καί οἱ μέλλοντες νά συγκροτήσουν τήν μέλλουσαν Σύνοδον, θά ἐπιφοίτηση καί εἰς αὐτούς τό Ἅγιον Πνεῦμα καί θά ἔχη κύρος ἡ Σύνοδος καί θά τήν παραδεχθοῦν πάντες οἱ Ὀρθόδοξοι ὡς ἁγίαν. Τουναντίον δέ, ἐάν προσέλθουν ἀπρομελέτητοι, ἀπροπαράσκευοι καί ἀκάθαρτοι, ἡ Σύνοδος θ' ἀποβῆ ψευδοσύνοδος, ἄκυρος καί οὐδείς θά παραδεχθῆ τά θεσπίσματα αὐτῆς.
Τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ ἐλάχιστος δοῦλος».
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ ὁ Πειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ
[1] ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ, Δογματικά καί ἀντιρρητικά, λειτουργιολογικά – Βίος Μαξίμου, Φιλοκαλία τῶν νηπτικῶν καί ἀσκητικῶν, Πατερικαί ἐκδόσεις «Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς», Θεσ/κη 1995, τ. 15Γ, σσ. 26-28.
[2] ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, ἐκδ. Παπαδημητρίου. Ἀθήνα 1970, σσ. 118-119.
[3] Ἔνθ. ἀνωτ. σσ. 120-121.
[4] 8-3-2014 Πατριάρχης Γεωργίας : ''Σκοπός της Πανορθόδοξης είναι η μαρτυρία της ενότητας'', http://www.romfea.gr/patriarxeia/tapatriarxeia/patriarxeio-georgias/22791-2014-03-08-19-51-55.
[5] Σχ. βλ. ἡμετέρα ἐπιστολή πρός τόν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμο καί τά μέλη τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος περί Οἰκουμενισμοῦ, 8-5-2013, http://www.impantokratoros.gr/97569082.el.aspx
[6] Σχ. βλ. ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ κ. ΙΕΡΟΘΕΟΣ, Εἰσήγησις ἐνώπιον τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τήν 6ην Ὀκτωβρίου 2011 μέ θέμα «Περί τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 879-880 μ.Χ. συγκληθείσης Συνόδου ὡς Ὀγδόης Οἰκουμενικῆς», ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ κ. ΙΕΡΕΜΙΑΣ, «Περί τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 1351 μ.Χ. συγκληθείσης Συνόδου ὡς Ἐνάτης Οἰκουμενικῆς» καί ἡμέτεραι ποιμαντορικαί ἐγκύκλιοι ἐπί τῆ καθιερώσει τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς ἱερᾶς μνήμης τῶν ἁγίων 383 θεοφόρων πατέρων τῶν συγκροτησάντων τήν Η΄ (8ην) Οἰκουμενικήν Σύνοδον τῆ Β΄ Κυριακῆ τοῦ Φεβρουαρίου καί ἐπί τῆ καθιερώσει τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς ἱερᾶς μνήμης τῶν ἁγίων θεοφόρων πατέρων τῶν συγκροτησάντων τήν Θ΄ (9ην) Οἰκουμενικήν Σύνοδον τῆ Β΄ Κυριακῆ τῶν Νηστειῶν, http://www.impantokratoros.gr/77C7A061.el.aspx
[7] Σχ. βλ. ἡμετέρα ἐπιστολή πρός τή ΔΙΣ γιά τήν 10η Συνέλευση τοῦ ΠΣΕ στό Πουσάν τῆς Ν. Κορέας (30 Ὀκτωβρίου-8 Νοεμβρίου 2013), 19-3-2014, http://www.impantokratoros.gr/AA8092E5.el.aspx
[8] http://thriskeftika.blogspot.gr/2014/03/to.html.
[9] Ἰω. 17, 11.
[10] ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ κ. ΙΓΝΑΤΙΟΣ, «Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδοξίας στήν Κωνσταντινούπολη τό 2016», 16-3-2014 ἐφημερίδα Τό Παρόν καί 18-3-2014, http://www.romfea.gr/arthra-apopseis/23036-2016
[11] «Πρό πεντηκονταετίας καί πλέον, ὅτε ὁ ἀοίδιμος ὁραματιστής Οἰκουμενικός Πατριάρχης Ἀθηναγόρας ἔκαμε τά πρῶτα βήματα, διά νά ἑνώσῃ τήν Ὀρθοδοξίαν, καθιερώθη ὁ θεσμός τῶν Πανορθοδόξων Διασκέψεων, ἀπό τάς ὁποίας προέκυψαν ἀποφάσεις κοιναί τῶν Ὀρθοδόξων ὡς πρός τά θέματα τά ἁπτόμενα τῶν σχέσεων μετά τῶν μή Ὀρθοδόξων», http://www.amen.gr/article17136.
[12] «…Ἄλλαι αὐτοκέφαλοι Ἐκκλησίαι διαφοροποιοῦν τήν στάσιν αὐτῶν ἔναντι τῶν μή Ὀρθοδόξων μή μετέχουσαι ἐνεργῶς εἰς πανορθοδόξως ἀποφασισθείσας ἐνεργείας…», http://www.amen.gr/article17136.
[13] http://www.amen.gr/article17136
[14] Ὀρθόδοξος Τύπος (14-3-2014) 1, 7.
[15] «Θά πρέπει νά μᾶς ἀπασχολήσει καί τό θέμα τῆς θέσης τῶν γυναικῶν στήν Ἐκκλησία...(καί)…νά μελετήσουμε σοβαρά τήν ἐπαναφορά τοῦ θεσμοῦ τῶν διακονισσῶν στήν Ἐκκλησία». Ἡ προσφώνηση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου στή Σύναξη τῶν Προκαθημένων, http://aktines.blogspot.gr/2014/03/blog-post_2187.html καί «Ἐτέθη θέμα Διακονισσῶν Γυναικών εἰς τήν Σύναξιν τῶν προκαθημένων», Ὀρθόδοξος Τύπος (14-3-2014) 1, 7.
[16] ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ, Χριστιανική ἠθική ΙΙ, ἐκδ. Πουρναρᾶς, Θεσσαλονίκη, σσ. 384-387 καί ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΙΒΑΝΟΣ, «Ἐμπόδια στόν διάλογο μέ τόν Προτεσταντισμό», ἐν Οἰκουμενισμός˙ Γένεση-Προσδοκίες-Διαψεύσεις. Πρακτικά διορθοδόξου ἐπιστημονικοῦ συνεδρίου. Αἴθουσα τελετῶν Α.Π.Θ. 20-24 Σεπτεμβρίου 2004, τ. Β΄, ἐκδ. Θεοδρομία, Θεσσαλονίκη 2008, σσ. 627-632.
[17] 14-3-2014 Πατριάρχης Ρουμανίας : ''Τό συλλείτουργο ἦταν μία ἔκφραση πανορθόδοξης ἑνότητας'', http://www.romfea.gr/patriarxeia/tapatriarxeia/patriarxeio-roumanias/22922-2014-03-14-07-57-34.
[18] ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ κ. ΙΓΝΑΤΙΟΣ, «Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδοξίας στήν Κωνσταντινούπολη τό 2016», 16-3-2014 ἐφημερίδα Τό Παρόν καί 18-3-2014 http://www.romfea.gr/arthra-apopseis/23036-2016
[19] 18-3-2014 Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ : «Η προετοιμασία γίνεται από το 1961», http://www.romfea.gr/epikairotita/23022-1961.
[20] http://www.amen.gr/article17136
[21] Ὁ Οἰκουμενισμός, ἔκδ. Ἱ. Μ. Παρακλήτου, Ὠρωπός Ἀττικῆς 2004, σσ. 22-23.
[22] ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ, Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς, πατέρας τῆς Θ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἐκδ. Ἱ. Μ. Μεγάλου Μετεώρου, Ἅγια Μετέωρα 2009, σσ. 28-31 καί Ὀρθόδοξος Τύπος (14-3-2014) 1, 6.
[23] Ἰω. 14, 6.
[24] Ἡμέτερον ἀνακοινωθέν γιά τήν ἡμερίδα γιά τήν Β΄ Βατικανή Σύνοδο, 5-11-2013, http://www.impantokratoros.gr/BC5632ED.el.aspx.
[25] ΙΩ. ΚΑΡΜΙΡΗΣ, Τά δογματικά καί Συμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας, τ. ΙΙ, Graz-Austria 1968, σ. 920 [1000].
[26] Ὁ Γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος (ὁ οὐρανοδρόμος ὀδοιπόρος, 1884-1980), τ. Β΄, ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/κη 1988, σσ. 43-49.
[27] Β΄ τόμ. τῶν Συνοδικῶν, ἤτοι ὁ Τόμος τῆς Ἑνώσεως, σ. 979.
[28] σ. 392
[29] Ὅρα Τριωδ. τῆ Κυριακῆ τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς τό Συνοδικόν.
язык)
Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, Ορθόδοξος και Οικουμενική ή οικουμενιστική η συγκληθησόμενη Αγία και Μεγάλη Σύνοδος του 2016;
Πειραιεύς 27 Μαρτίου 2014
Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Θ Ε Ν
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ Η΄ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΙΚΗ Η ΣΥΓΚΛΗΘΗΣΟΜΕΝΗ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΟΥ 2016 ;
1. Οἱ ἀσφαλιστικές δικλείδες μιᾶς Ὀρθοδόξου καί ἀληθοῦς Συνόδου
Ἐκφράζοντας τήν ἀλάνθαστη καί διαχρονική συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης γράφει γιά τά κριτήρια οἰκουμενικότητος μιᾶς Συνόδου καί τόν τρόπο συγκλήσεώς της.
Σημειώνει ὅτι τέσσερα εἶναι τά γνωρίσματα τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων : α) Τό πρῶτο «ἰδίωμα ὅλων τῶν οἰκουμενικῶν» Συνόδων εἶναι «τό νά συναθροίζωνται διά προσταγῶν, οὐχί τοῦ Πάπα, ἤ τοῦ δεῖνος Πατριάρχου, ἀλλά διά προσταγῶν Βασιλικῶν». Στήν ἐποχή μας, ὅμως, πού δέν ὑπάρχει Αὐτοκράτορας ἤ Βασιλεύς, γιά νά συγκαλέσει Οἰκουμενική Σύνοδο, μπορεῖ αὐτό νά τό κάνει ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης, μέ τήν συναίνεση, βεβαίως, τῶν ἄλλων Προκαθημένων. β) Τό δεύτερο ἰδίωμα εἶναι «τό νά γίνεται ζήτησις περί πίστεως, καί ἀκολούθως νά ἐκτίθεται ἀπόφασις, καί ὅρος δογματικός εἰς κάθε μίαν ἀπό τάς οἰκουμενικάς, ἀλλά καί τοῦτο εἰς τινας τοπικάς ἠκολούθησεν». γ) Τό τρίτο ἰδίωμα εἶναι «τό νά ἦναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ’ αὐτῶν δόγματα καί οἱ Κανόνες, ὀρθόδοξα εὐσεβῆ καί σύμφωνα ταῖς θείαις Γραφαῖς, ἤ καί ταῖς προλαβούσαις Οἰκουμενικαῖς συνόδοις». Στό σημεῖο αὐτό ἰσχύει ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ : «Τάς γενομένας συνόδους, ἡ εὐσεβής πίστις κυροῖ, καί πάλιν, ἡ τῶν δογμάτων ὀρθότης κρίνει τάς συνόδους» καί «Ἐκείνας οἶδεν ἁγίας καί ἐγκρίτους συνόδους ὁ εὐσεβής τῆς Ἐκκλησίας κανών, ἅς ὀρθότης δογμάτων ἔκρινεν»[1]. Καί δ) τό τέταρτο ἰδίωμα εἶναι «τό νά συμφωνήσουν καί νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν Οἰκουμενικῶν συνόδων διορισθέντα, καί κανονισθέντα ἅπαντες οἱ Ὀρθόδοξοι Πατριάρχαι καί Ἀρχιερεῖς τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, εἴτε διά τῶν ἰδίων τοποτηρητῶν, ἤ καί τούτων ἀπόντων, διά γραμμάτων αὐτῶν». Αὐτή ἡ συμφωνία τῶν Πατριαρχῶν εἶναι ὁ συστατικός χαρακτήρας, πού τίς καθιστᾶ Οἰκουμενικές, ἀλλά καί ὁ διακριτικός χαρακτήρας πού διακρίνει τήν Οἰκουμενική Σύνοδο ἀπό τήν Τοπική[2].
Οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι, λοιπόν, ἀποτελοῦν τήν ὑψίστη αὐθεντία στήν Ἐκκλησία καί εἶναι χαρισματικά γεγονότα, ἀφοῦ στήν πραγματικότητα τό βάρος τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων προσδιορίζεται ἀπό τό μεγάλο δογματικό θέμα, μέ τό ὁποῖο ἀσχολοῦνται καί ἀπό τήν παρουσία μεγάλων Πατέρων, πού εἶναι μέλη τους, ἤ ἀπό τήν διδασκαλία τῶν Πατέρων, στήν ὁποία στηρίζονται. Ἄλλωστε, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, πού ἔφθασαν στήν θέωση, φωτίσθηκαν ἀπό τό Ἅγιον Πνεῦμα, γι’αὐτό καί βρίσκονταν σέ ὑψηλή πνευματική κατάσταση, γιά νά δεχθοῦν τόν θεῖο φωτισμό[3].
2. Ἡ ἀποτυχία τῆς Συνάξεως τῶν Προκαθημένων
Ὅσο κι ἄν ἐπιχαίρουν οἱ Προκαθήμενοι γιά τήν ἐπιτυχία τῆς Συνάξεως τῶν Προκαθημένων, πού πραγματοποιήθηκε στήν Κων/λη ἀπό 6 ἕως 9 Μαρτίου ἐ.ἔ. μέ πρωτοβουλία τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκ. Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, γιά τήν μαρτυρία ἑνότητος τῆς Ὀρθοδοξίας καί τόν ἡμερολογιακό καθορισμό τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, ἐντούτοις, ὅπως ἀποδεικνύουν τά πραγματικά γεγονότα, πρόκειται δυστυχῶς γιά ἀποτυχία.
Λαμβάνοντας ὑπόψιν τά ἀνωτέρω κριτήρια τῆς συγκλήσεως μιᾶς ἀληθοῦς Ὀρθοδόξου Συνόδου, παρατηροῦμε ὅτι τά τρία ἀπό τά τέσσερα κριτήρια ἀπουσιάζουν παντελῶς.
Κατ’ἀρχήν, δέν ἔγινε καμμιά συζήτηση για θέματα πίστεως. Ὅπως ἀνέφερε στήν προσφώνησή του ὁ Μακ. Πατριάρχης Γεωργίας κ. Ἠλίας, κατά τή διάρκεια τῆς Συνάξεως τῶν Προκαθημένων, «οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι συγκαλοῦντο προκειμένου νά πολεμήσουν τίς αἱρέσεις καί νά ὑπερασπίσουν τήν ἀληθινή διδασκαλία»[4]. Στίς ἡμέρες μας, ἡ παναίρεση τοῦ διαχριστιανικοῦ καί διαθρησκειακοῦ συγκρητιστικοῦ οἰκουμενισμοῦ ἀποτελεῖ τόν ὑπ’ἀριθμόν ἕνα κίνδυνο, πού ὑποσκάπτει τά θεμέλια καί τήν αὐτοσυνειδησία τῆς Ὀρθοδοξου Ἐκκλησίας[5]. Ἐπίσης, ἐκρεμμεῖ ἡ ἀναγνώριση τῶν Συνόδων ἐπί Μ. Φωτίου (879-880) καί ἐπί ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ (1351) ὡς τῆς Η΄ καί Θ΄ Οἰκουμενικῶν Συνόδων[6]. Παραλλήλως, ζοῦμε στόν ἀπόηχο τῶν ἀντορθοδόξων δηλώσεων καί ἀποφάσεων, πού ἐλήφθησαν στήν 10η Γενική Συνέλευση τοῦ λεγομένου Π.Σ.Ε. στό Πουσάν τῆς Ν. Κορέας (30-10 / 8-9-2013)[7]. Ὅλα τά παραπάνω καί ἄλλα πολλά, δέν συνιστοῦν, κατά τούς Προκαθημένους τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, σοβαρότατα, κρισιμότατα καί ἄμεσα θέματα, πού ἄπτονται τῆς οὐσίας τῆς πίστεως, προκειμένου νά συζητοῦνταν στή Σύναξη καί νά συζητηθοῦν στήν μέλλουσα Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο;
Δεύτερον, τά ἐκτεθέντα παρά τῶν Προκαθημένων δέν εἶναι σύμφωνα μέ τά δόγματα καί τούς Ἱερούς Κανόνες, καί σύμφωνα μέ τίς θεῖες Γραφές, ἤ καί τίς προηγούμενες Οἰκουμενικές συνόδους. Αὐτό φαίνεται στό Κοινό Μήνυμά τους[8], ὅπου τονίζεται μέ έμφαση ἡ προσήλωσή τους στόν διαχριστιανικό, διαπολιτισμικό καί τόν διαθρησκειακό διάλογο (§ 8). Οὐσιαστικά οἱ Προκαθήμενοι ἀντί νά ἀποκηρύξουν, προβάλλουν τούς συγχρόνους μεθοδευμένους καί ἐπιτηδευμένους ἀτέρμονες οἰκουμενιστικούς θεολογικούς διαλόγους, στούς ὁποίους κυριαρχεῖ ἡ ἔλλειψη ὀρθοδόξου ὁμολογίας, ἡ ἔλλειψη εἰλικρινείας τῶν ἑτεροδόξων, ὁ ὑπερτονισμός τῆς ἀγάπης καί ὁ ὑποτονισμός τῆς ἀληθείας ἡ παραποίηση τῶν Γραφικῶν χωρίων ἰδίως τοῦ κατά Ἰωάννην «ἵνα ἕν ὧσιν καθώς ἡμεῖς»[9], ἡ πρακτική τοῦ νά μή συζητοῦνται αὐτά, πού χωρίζουν, ἀλλά αὐτά, πού ἑνώνουν, ἡ ἄμβλυνση τῶν ὀρθοδόξων κριτηρίων, ἡ ἀμοιβαία ἀναγνώριση ἐκκλησιαστικότητος, ἀποστολικῆς διαδοχῆς, ἱερωσύνης, Χάριτος, μυστηρίων, ὁ διάλογος ἐπί ἴσοις ὅροις, ἡ ἀμνήστευση, ἀθώωση καί ἐπιβράβευση τοῦ Δούρειου Ἴππου τοῦ Παπισμοῦ, τῆς ἐπαράτου καί δαιμονικῆς Οὐνίας, ἡ συμμετοχή στό παμπροτεσταντικό λεγόμενο «Παγκόσμιο Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν» ἤ μᾶλλον τῶν αἱρέσεων, ἡ ὑπογραφή ἤ ἀποδοχή κοινῶν ἀντορθοδόξων ἀνακοινωθέντων, δηλώσεων καί κειμένων δίχα Συνοδικῆς διαγνώμης καί ἀποφάσεως, ὅπως ἀποδείχθηκε στήν τακτική ΙΣΙ τοῦ Ὀκτωβρίου 2009 (π.χ. Λίμα Περοῦ Νοτίου Ἀμερικῆς 1982, Balamand Λιβάνου 1993, Σαμπεζύ Ἐλβετίας 1994, PortoAlegre Βραζιλίας 2006, Ραβέννας 2007, Πουσάν Ν. Κορέας 2013 κ.ἄ.) καί οἱ ἀντικανονικές συμπροσευχές πού προϋποθέτουν τήν ἀπόδοσι ἐκκλησιαστικότητος σέ ἐμμένοντες κακοδόξους καί μετοχή στήν αἵρεσι καί ἀμνήστευσι τῆς κακοδοξίας.
Τρίτον, δεν ὑπῆρξε συμφωνία καί ἀποδοχή τῶν διορισθέντων καί κανονισθέντων ὑπό τῆς Συνάξεως ἀπό ὅλους τούς Ὀρθοδόξους Πατριάρχες τόν κλῆρο καί τόν λαό τῆς Καθολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Αὐτό καταδεικνύεται ἀπό τήν παντελή ἔλλειψη παρουσίας κληρικῶν κατωτέρων βαθμίδων καί τήν ἐκκωφαντική ἀπουσία τῶν λαϊκῶν μελῶν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Καταδεικνύεται, τέλος, ἀπό τήν ἀπουσία τοῦ ἰδίου τοῦ Μακ. Πατριάρχου Ἀντιοχείας κ. Ἰωάννου, ἀπό τήν ἄρνηση τῆς ὑπογραφῆς τοῦ κειμένου τῶν ἀποφάσεων καί τοῦ ἀνακοινωθέντος τῆς Συνάξεως, καθώς καί τή μή συμμετοχή στό Πανηγυρικό Συλλείτουργο τῆς Κυριακῆς της Ὀρθοδοξίας τῶν ἐκπροσώπων τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας. Μέ βάση τά ἀνωτέρω, ὅσοι ἰσχυρίζονται ὅτι «βασικό σημεῖο συγκλίσεως ὑπῆρξε ἡ ὁμοφωνία τῶν ἀποφάσεων τόσο στό προπαρασκευαστικό στάδιο ὅσο καί κατά τίς ἐργασίες τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου»[10], πρέπει νά παραδεχθοῦν ὅτι ἡ ἴδια ἡ Σύναξη τῶν Προκαθημένων ὑπῆρξε ἀσυνεπής πρός τήν ἴδια τήν ἀπόφασή της περί ὑποχρεωτικῆς ὁμοφωνίας σέ ὅλα τά στάδια ἀπό τά πρῶτα κιόλας βήματα, ἀφοῦ τελικά τό μήνυμα, μέ τό ὁποῖο ἀποφασίστηκαν τά περί Πανορθοδόξου Συνόδου, δέν προσυπέγραψε ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀντιοχείας.
Στήν ἀποτυχία τῆς Συνάξεως συνετέλεσε ἡ μακροχρόνια οἰκουμενιστική αἰχμαλωσία ὅλων σχεδόν τῶν τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί τῶν Ἱεραρχιῶν τους, οἱ ὁποῖες λατινοφρονοῦν καί οἰκουμενίζουν μέ φωτεινές ἐξαιρέσεις τά Σεπτά Πατριαρχεῖα τῆς Γεωργίας καί τῆς Βουλγαρίας. Ὁ Παναγιώτατος, ἀκολουθώντας κατά γράμμα τήν οἰκουμενιστική τακτική τοῦ προκατόχου του κυροῦ Ἀθηναγόρα, ἀναφέρθηκε στην ὁμιλία του σ’ αὐτόν, χαρακτηρίζοντάς τον «ὁραματιστή»[11] καί παράλληλα ἐξέφρασε τήν ἀπογοήτευσή του γιά τήν μή συμμετοχή τῶν Πατριαρχείων Γεωργίας καί Βουλγαρίας στούς διαχριστιανικούς καί διαθρησκειακούς διαλόγους[12]. Ἡ οἰκουμενιστική αὐτή αἰχμαλωσία ἀποδεικνύεται ἐν τοῖς πράγμασι ἀπό τίς ἀνιστόρητες, πρωτοφανεῖς καί καινοφανεῖς οἰκουμενιστικές πράξεις καί ἐνέργειες, ὅπως ἡ urbi et orbi υἱοθέτηση καί ἐφαρμογή τῶν κακοδόξων θεωριῶν περί «τοῦ διαχριστιανικοῦ καί διαθρησκειακοῦ δογματικοῦ συγκρητισμοῦ, τῆς Μιᾶς και συγχρόνως Διηρημένης Ἐκκλησίας, τῆς Διευρημένης Ἐκκλησίας, τῶν ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν, τῆς βαπτισματικῆς θεολογίας, τῆς Παγκοσμίου ἀοράτου Ἐκκλησίας, τῶν κλάδων, τῶν δύο πνευμόνων, τοῦ δογματικοῦ μινιμαλισμοῦ καί μαξιμαλισμοῦ, τῆς μεταπατερικῆς, νεοπατερικῆς καί συναφειακῆς αἱρέσεως, τῆς εὐχαριστηριακῆς θεολογίας, τῆς μετασυνοδικῆς θεολογίας, τῶν ἐλλειματικῶν καί μή πλήρων «Ἐκκλησιῶν», τῆς περιεκτικότητος, τῆς ἐλλειματικῆς καί μή πλήρους μυστηριολογίας, τῆς μετατροπῆς τῆς οἰκονομίας σέ ἀκρίβεια καί δόγμα», οἱ ὁποῖες, βεβαίως, τυγχάνουν ξένες καί ἀλλότριες τῆς Ὀρθοδόξου Δογματικῆς διδασκαλίας καί θεολογίας.
Ἡ Σύναξη τῶν Ὀρθοδόξων Προκαθημένων στὸ Φανάρι συνῆλθε, ὅπως ἀναμενόταν, ἐν μέσῳ ἀντεγκλήσεων, ἐκβιαστικῶν ἀπειλῶν ἀπὸ τό Πατριαρχείο Ἀντιοχείας ὅτι δὲν θὰ ὑπογράψει τὸ κοινὸ ἀνακοινωθέν, ἐὰν στὴ Σύναξη τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν δὲν συζητοῦνταν ἡ ἐδαφικὴ διαφορὰ μὲ τὸ Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων στὸ Κατάρ, τῶν οὐσιαστικῶν διαφορῶν τοῦ Πατριάρχου Μόσχας κ. Κυρίλλου ὡς πρὸς τὸν τρόπο ἀποφάσεων κ.λπ.
Ἡ Σύναξη τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν μπορεῖ νὰ ἔλαβε τὴν ἀπόφαση γιὰ τὴν σύγκληση τῆς Μεγάλης καὶ Ἁγίας Συνόδου, ἐκτός ἀπροόπτου, ἡ ὁποία προετοιμάζεται ἐπὶ πενήντα καί πλέον χρόνια, ἀλλὰ εἶναι ἀμφίβολο, ἐὰν τελικῶς συγκληθεῖ, διότι ἀπουσιάζει ἡ ἑνότητα, στίς σχέσεις μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, γεγονός τὸ ὁποῖο παραδέχθηκε ὁ ἴδιος ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος, ὁ ὁποῖος τόνισε στὴν ὁμιλία του : «Τοῦτο δημιουργεῖ τὴν εἰκόνα μιᾶς Ἐκκλησίας πολλῶν ταχυτήτων καὶ οὐχὶ μιᾶς Ἐκκλησίας. Τοῦτο οὐδόλως συνάδει πρὸς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησιολογίαν. Ἀποτελεῖ ἐκτροπὴν ἐξ αὐτῆς καὶ πηγὴν δεινῶν»[13].
Ἐπίσης, τόνισε ὅτι ἡ κατάσταση εἶναι τέτοια στίς σχέσεις μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ποὺ δὲν ἐπιτρέπει στὴν Ὀρθοδοξία νὰ ἔχει φωνὴ ἑνότητος. Καὶ μόνο τὰ ἐπίμαχα αὐτὰ σημεῖα ἀπό τήν ὁμιλία τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καταδεικνύουν τὴν διαίρεση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
Στὴν ὁμιλία του, τέλος, ἀπάντησε πρὸς τὸν Μακαριώτατο Πατριάρχη Μόσχας καί τήν Ἱεραρχία τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας, ἐπειδὴ ἀμφισβήτησαν ἀπαραδέκτως τὸ μέ ἱερούς Κανόνας τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καθορισθέν πρωτεῖο τιμῆς του, διακηρύσσοντας ὅτι δὲν ἔχει πρωτεῖο ἐξουσίας, ἀλλὰ πρωτεῖο τιμῆς[14].
3. Ἡ προδιαγραφομένη ἀποτυχία τῆς Ἁγίας και Μεγάλης Συνόδου το 2016
Ἔντονο προβληματισμό προκάλεσε ἡ πρόταση τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου ὅτι θὰ πρέπει νὰ ἀπασχολήσει τὴν Μεγάλη Πανορθόδοξη Σύνοδο ἡ ἐπαναφορὰ τοῦ θεσμοῦ τῶν διακονισσῶν στὴν Ἐκκλησία[15]. Τὸ γεγονὸς, ὅμως, ἔχει διχάσει στὸ πρόσφατο παρελθὸν τὴν Ἐκκλησία, διότι μέ τήν ἐπαναφορά τοῦ θεσμοῦ αὐτοῦ οἱ Οἰκουμενιστές Ἀρχιερεῖς μεθοδεύουν τίς χειροτονίες γυναικῶν, τίς ὁποίες ἀπαγορεύει ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία[16].
Ὁ Μακ. Πατριάρχης Ρουμανίας κ. Δανιήλ δήλωσε ὅτι ἡ Μεγάλη Σύνοδος δέν θά συζητήσει δογματικά ζητήματα[17]. Σύμφωνα μέ τόν Σεβ. Μητρ. Δημητριάδος καί Ἀλμυροῦ κ. Ἰγνάτιο[18], «α) τῆς Συνόδου θά προεδρεύσει ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης. Οἱ Προκαθήμενοι θά κάθονται δεξιά καί ἀριστερά του, β) κάθε Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία θά ἐκπροσωπεῖται μέ 24 ἐπισκόπους τό πολύ σύν τόν Προκαθήμενό Της, γ) κάθε Ἐκκλησία θά διαθέτει μία ψῆφο καί θά ἐκφράζεται ὁμόφωνα, καί δ) εἰδική Διορθόδοξος Ἐπιτροπή μέ δύο ἐκπροσώπους ἀπό κάθε Ἐκκλησία θά ἀναλάβει νά ἀναθεωρήσει καί νά ἐπικαιροποιήσει τά κείμενα τῆς Συνόδου, ἰδιαίτερα δέ αὐτά μέ θέμα : «Ἡ ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καί ἡ Οἰκουμενική Κίνηση», «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον» καί «Ἡ συμβολή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τήν προώθησιν τῆς Εἰρήνης, τῆς Δικαιοσύνης, τῆς Ἐλευθερίας, τῆς Ἀδελφοσύνης καί τῆς Ἀγάπης μεταξύ τῶν λαῶν καί τήν ἐξαφάνισιν τῶν φυλετικῶν καί ἄλλων διακρίσεων». Παρόμοια θεματολογία ἔδωσε σέ συνέντευξή του καί ὁ Σεβ. Μητρ. Βολοκολάμσκ κ. Ἰλαρίων[19], προσθέττοντας ὅτι ἀνάμεσα στά θέματα τῆς Συνόδου θά εἶναι α) τό θέμα τῶν ἐν Διασπορᾶ ἐκκλησιαστικῶν κοινοτήτων, β) ἡ συστηματοποίηση τῶν περί γάμου καί νηστείας διατάξεων τῆς Ἐκκλησίας, γ) τό ζήτημα τοῦ ἡμερολογίου, δ) ἡ ἀξιολόγηση τῶν σημερινῶν διαλόγων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν μέ τούς ἑτεροδόξους, ε) τό θέμα τῆς στάσεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀπέναντι στίς φυλετικές διακρίσεις, στ) τό θέμα τοῦ αὐτοκεφάλου καί τοῦ αὐτονόμου τῶν Ἐκκλησιῶν, ζ) τό θέμα τῶν Διπτύχων καί τοῦ καταλόγου τῶν Προκαθημένων τῶν Ἐκκλησιῶν, η) ἡ ἀθεϊστική στή βάση της λατρεία τοῦ καταναλωτισμοῦ μέ ἀποτέλεσμα τήν οἰκονομική καί οἰκολογική κρίση, θ) ἡ σταδιακή ὑποβάθμιση τῶν ἠθικῶν ἀρχῶν τῆς οἰκογενείας, ι) ὁ ριζικός ἐθνικισμός καί ὁ ψευδοθρησκευτικός ἐξτρεμισμός καί ια) οἱ νέες διώξεις κατά τῶν χριστιανῶν. Τά ἀνωτέρω βεβαίως θά δρομολογηθοῦν ὅπως ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος ἀνέφερε στήν ὁμιλία του: «…Ἀλλά καί τά ἤδη προετοιμασθέντα πανορθοδόξως θέματα περιλαμβάνουν μεταξύ αὐτῶν καί τινα, τά ὁποῖα χρήζουν ποιᾶς τινος ἀναθεωρήσεως καί ἐκσυγχρονισμοῦ ὡς διατυπωθέντα καί συμφωνηθέντα εἰς ἐποχήν παλαιοτέραν, ὅτε ἴσχυον διάφοροι συνθῆκαι καί προϋποθέσεις. Τοιαῦτα εἶναι, ἐπί παραδείγματι, τά ἀφορῶντα εἰς τάς κοινωνικάς συνθήκας τοῦ κόσμου, ὡς καί εἰς τά τῶν σχέσεων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τούς μή Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, τήν Οἰκουμενικήν Κίνησιν κ.τ.τ.. Τά κείμενα ταῦτα δέον νά ἀναθεωρηθοῦν ὑπό εἰδικῆς πρός τοῦτο συγκροτουμένης Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς ὥστε νά ἔλθουν εἰς τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Σύνοδον προσηρμοσμένα εἰς τήν σημερινήν πραγματικότητα»[20].
Σχετικά μέ τά ἀνωτέρω ἔχουμε νά παρατηρήσουμε τά κάτωθι :
Α) Στίς ὄντως Ἅγιες καί Οἰκουμενικές Συνόδους στό κέντρο τίθεται πάντοτε τό Ἅγιον καί Ἱερόν Εὐαγγέλιον καί πέριξ Αὐτοῦ κάθονται οἱ Προκαθήμενοι κατά τά πρεσβεία τιμῆς των. Στήν ἀντίθετη περίπτωση δίδεται ἡ εἰκόνα ὅτι περιθωριοποεῖ τό Εὐαγγέλιο καί ἵσταται ὑπεράνω Αὐτοῦ, ἕνας ἄνθρωπος ἀντικαθιστώντας Το, κατά τήν παπική πρακτική, καθώς καί ὅτι αὐτός εἶναι ὑπεράνω τῶν ὑπολοίπων Πατριαρχῶν, Ἀρχιεπισκόπων, Μητροπολιτῶν καί Ἐπισκόπων.
Β) Σύμφωνα μέ τήν Ἱερά Παράδοση καί τά διαχρονικά πρότυπα τῶν Ὀρθοδόξων Συνόδων, ἡ συμμετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων θεωρεῖται ἀπολύτως ἀδήριτη ἀνάγκη γιά τήν σύγκληση μιᾶς Πανορθοδόξου, Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου και ὄχι μόνον ἡ ἐπιλογή 24 ἐπισκόπων τό πολύ σύν τόν Προκαθήμενο. Παρέλκει βεβαίως νά τονισθεῖ τό γεγονός ὅτι στίς Ὀρθόδοξες Συνόδους ἐκτός τῶν Ἐπισκόπων συμμετεῖχαν καί κληρικοί κατωτέρων βαθμίδων, ὅπως Καθηγούμενοι, Ἀρχιμανδρῖτες, Ἱερεῖς, Μοναχοί, καθώς ἐπίσης καί ὁ πιστός λαός. Μέ ποιά κριτήρια, ἄραγε, θά γίνει ἡ ἐπιλογή τῶν 24 αὐτῶν ἐπισκόπων κάθε Τοπικῆς Ἐκκλησίας; Πολύ φοβόμαστε ὅτι θά προτιμηθοῦν ὅσοι διακρίνονται γιά τήν οἰκουμενιστική δραστηριότητά τους καί εἶναι ἀρεστοί στούς Προκαθημένους, καί βεβαίως θά ἀπομονωθοῦν οἱ ἀντιτιθέμενες, παραδοσιακές καί ἀντιοικουμενιστικές φωνές πλείστων ὅσων ἐπισκόπων. Ἐπιπλέον, ἡ τακτική αὐτή τῆς ἐπιλογῆς 24 μόνο ἐπισκόπων δημιουργεῖ καί μείζων θέμα ἰσότητος ἀνάμεσα στούς ἐπισκόπους, κατά τα παπικά πρότυπα.
Γ) Εἶναι παντελῶς ἀμάρτυρη στήν Ὀρθόδοξη παράδοση καί γι’αὐτό ἀπαράδεκτη ἡ ἄποψη ὅτι κάθε Ἐκκλησία διαθέτει μία ψῆφο. Τό ὀρθόν εἶναι ὅτι κάθε ἐπίσκοπος διαθέτει μία ψῆφο και ὅχι κάθε Τοπική Ἐκκλησία. Παραλλήλως, ἡ ἀρχή τῆς ὁμοφωνίας κινεῖται κι αὐτή μέσα σέ ἀντιπαραδοσιακά πλαίσια. Ἡ παραδοσιακή τακτική λήψεως ἀποφάσεων σέ μιά Σύνοδο εἶναι ἡ ἀρχή, πού ὁρίζει ὅτι «ἡ τῶν πλειόνων ψῆφος κρατείτω».
Δ) Ἄνευ ἐρείσματος στην Ὀρθόδοξη Παράδοση εἶναι ἡ δημιουργία ἐπιτροπῶν, ὑποεπιτροπῶν και προπαρασκευαστικῶν Συνόδων, οἱ ὁποῖες πρό πολλῶν ἐτῶν προετοιμάζουν τή σύγκληση μιᾶς Πανορθοδόξου Συνόδου. Ὅταν προέκυπτε κάποιο θέμα, οἱ ἅγιοι Πατέρες συνέρχονταν κατ’εὐθείαν ἐν Συνόδω καί ἐκεῖ συζητοῦνταν καί λυόταν τό ἀνακύψαν πρόβλημα. Ὅσον ἀφορᾶ στήν καθαρά οἰκουμενιστική θεματολογία, μέ τήν ὁποία πρόκειται νά ἀσχοληθεῖ ἡ εἰδική Διορθόδοξος Ἐπιτροπή, ὠφείλουμε νά τονίσουμε, ὅπως ἐπανειλλημένα ἔχουμε πράξει, ὅτι θά πρέπει, ἐπιτέλους, νά ἀποφασισθεῖ καί νά γίνει πράξη ἡ ἔξοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀπό αὐτό τό ἀνοσιούργημα, τήν λεγομένη «οἰκουμενική κίνηση» ἤ μᾶλλον ψευδοοικουμενική κίνηση. Σήμερα στόν ὀρθόδοξο χῶρο αὐξάνονται ὁλοένα οἱ ἀντιδράσεις κατά τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καί τῶν ἐκφραστῶν του. Πολλά βιβλία, ἄρθρα καί κριτικές βλέπουν τό φῶς τῆς δημοσιότητας, ὅπου διατυπώνεται μέ πόνο καί ἀγωνία ἤ ἄποψη ὅτι ὁδεύουμε βάσει «σχεδίου» καί «γραμμῆς» πρός μία βαβυλώνια αἰχμαλωσία τῆς Ὀρθοδοξίας στήν πολυπρόσωπη καί πολυώνυμη αἵρεση. Δέν εἶναι λίγοι οἱ διαπρεπεῖς ὀρθόδοξοι κληρικοί καί θεολόγοι, πού προτείνουν τήν ἄμεση ἀποχώρηση τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπό τήν Οἰκουμενική Κίνηση καί τά συνέδριά της, γιατί θεωροῦν τή συμμετοχή της σέ αὐτά, ὄχι ἁπλῶς ἄκαρπη, ἀλλά πολλαπλῶς ἐπιζήμια. Τα Πατριαρχεῖα Βουλγαρίας καί Γεωργίας ἔχουν ἤδη ἀποχωρήσει ἀπό το παμπροτεσταντικό λεγόμενο Παγκόσμιο Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν ἤ μᾶλλον αἱρέσεων, ἐνῶ ἄλλες προβληματίζονται ἔντονα γιά τή δική τους συμμετοχή. Αὐτός ὁ προβληματισμός ἐκφράστηκε καί στή Διορθόδοξη Συνάντηση τῆς Θεσσαλονίκης, τό 1998, ὅπου μεταξύ ἄλλων διαπιστώθηκε ὅτι «ἔπειτα ἀπό ἕνα αἰώνα ὁλόκληρο ὀρθόδοξης συμμετοχῆς στήν Οἰκουμενική Κίνηση καί μισό αἰώνα παρουσίας στό Π.Σ.Ε., τό χάσμα μεταξύ Ὀρθοδόξων καί Προτεσταντῶν γίνεται μεγαλύτερο»[21].
Ἐάν, λοιπόν, συνέλθει ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Πανορθόδοξος Σύνοδος, καὶ, ὅπως προδιαγράφεται, α) δεν συζητηθοῦν θέματα πίστεως, β) οἱ ἀποφάσεις της δέν εἶναι σύμφωνες με την προγενεστέρα ἁγιογραφική, ἀποστολική, ἁγιοπατερική, συνοδική, ἱεροκανονική καί δογματική παράδοση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, γ) δὲν δεχθεῖ να κατατάξει μεταξὺ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων τὴν 8η καὶ τὴν 9η, δ) δέν καταδικάσει τήν παναίρεση τοῦ διαθρησκειακοῦ καί διαχριστανικοῦ συγκρητιστικοῦ οἰκουμενισμοῦ μαζί μέ τούς ἐφαρμόζοντες αὐτήν, ε) δέν συμφωνήσουν ὅλες οἱ τοπικές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καί κυρίως στ) οἱ ἀποφάσεις της δέν γίνουν ἀποδεκτές ἀπό τή συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας, τότε αὐτή θὰ εἶναι μία οἰκουμενιστική σύνοδος, μία ληστρική σύνοδος, ὅπως ἡ ἐν Ἐφέσω (430), ἡ τῆς Δρυός (403), ἡ τῆς Ἱερείας, ἡ Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-9), ἡ ἐν Λυών (1274), οἱ Α΄ καί Β΄ Βατικάνειοι (1870 καί 1962-65) κ.ἄ. Στήν περίπτωση αὐτή δέν χρειάζεται, καλύτερα νά μήν συγκληθεῖ καμμία Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος.
Συμφωνοῦμε ἀπόλυτα με τον ὁμότιμο καθηγητή τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν, πρωτοπρεσβ. π. Γεώργιο Μεταλληνό, ὁ ὁποῖος ἀναφέρει τά ἑξῆς : «Οἱ Σύνοδοι τοῦ 14ου αἰῶνος διατυπώνουν τὴν θεολογία περὶ τῆς Θείας Χάριτος. Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δέχεται αὐτὲς τὶς Συνόδους ὡς 9η Οἰκουμενικὴ καὶ πανορθόδοξα γίνεται αὐτὸ ἀποδεκτὸ ἀπὸ γνωστοὺς Θεολόγους. Διότι καὶ ἡ Σύνοδος αὐτή, ὅπως καὶ ἡ 8η τὸ 879, διαφοροποιοῦν ριζικὰ τὴν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, στὴν πατερικὴ συνέχειά της, ἀπὸ τὸν χριστιανισμὸ τῆς Δύσεως…
Ἕνα ἐπίκαιρο ἐρώτημα εἶναι : Ἡ μέλλουσα νὰ συνέλθει πανορθόδοξος Σύνοδος τί θὰ κάνει; Ἑτοιμάζεται αὐτὴ ἡ Σύνοδος, γιὰ νὰ μᾶς ὁδηγήσει, ὅπως διαβάζουμε καὶ ὅπως βλέπουμε, στὴν ἀποδοχὴ τοῦ παπισμοῦ καὶ τοῦ Προτεσταντισμοῦ ὡς αὐθεντικῶν χριστιανισμῶν. Αὐτὸ εἶναι τὸ τραγικό. Εὔχομαι νὰ μὴ γίνει ποτέ. Ἀλλὰ, ἐκεῖ ὁδηγοῦνται τὰ πράγματα. Ἐάν, λοιπόν, συνέλθει ἡ Πανορθόδοξος Σύνοδος, ποὺ θὰ ἔχει τὸν χαρακτήρα γιὰ μᾶς Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἐὰν συνέλθει καὶ δὲν δεχθεῖ μεταξὺ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων τὴν 8η καὶ τὴν 9η, θὰ εἶναι ψευδοσύνοδος. Ὅπως ἡ Σύνοδος Φερράρας - Φλωρεντίας. Καὶ τότε ἀπὸ κάποιους δεσποτάδες Ἀνατολικοὺς καὶ Δυτικούς ἐπεβλήθη ἡ Σύνοδος Φερράρας - Φλωρεντίας, ἀλλὰ ἦταν ἀρκετὴ ἡ ἀντίσταση ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι κάποιων κορυφῶν τῆς παραδόσεώς μας, ὅπως ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός, ὥστε τελικὰ νὰ χαρακτηριστεῖ ψευδοσύνοδος, αἱρετικὴ Σύνοδος, ἀποτυχημένη Σύνοδος, ἡ Σύνοδος Φερράρας - Φλωρεντίας.
Ἡ μέλλουσα νὰ συνέλθει, λοιπόν, Πανορθόδοξος Σύνοδος θὰ κριθεῖ σ᾽αὐτὸ τὸ σημεῖο. Ἐὰν παρακάμψει αὐτὲς τὶς δύο Συνόδους, ποὺ τοποθετοῦν τὴν ὀρθοδοξία ἀπέναντι στὸν Δυτικὸ χριστιανισμό. Ἐκεῖ εἶναι τὸ κρίσιμο ἐρώτημα. Αὐτοὶ θέλουν νὰ παρουσιάσουν τὴν ἑνότητα, ὅτι ὁ Δυτικὸς Χριστιανισμὸς εἶναι παράλληλη μορφὴ τῆς Ὀρθοδοξίας τῶν Ἁγίων Πατέρων. Ἐκεῖ κάποιοι ἐργάζονται, πρὸς τὰ ἐκεῖ κάποιοι θέλουν νὰ μᾶς ὁδηγήσουν. Ὁ Θεὸς ὅμως εἶναι πάνω ἀπὸ ὅλους μας.
Ἕνα ψευδοεπιχείρημα, λοιπόν, ποὺ κυκλοφορεῖται στὸ χῶρο τῆς δικῆς μας Θεολογίας, τῆς Ἀκαδημαϊκῆς Θεολογίας, εἶναι ὅτι οὐδεμία Οἰκουμενικὴ Σύνοδος κατεδίκασε τὸν Δυτικὸ Χριστιανισμό. Καὶ ὅμως ἔχουμε δύο Οἰκουμενικὲς Συνόδους, τοῦ 879 καὶ ἐκείνης τοῦ 14ου αἰῶνος, ποὺ διαφοροποιοῦν τὴν Ὀρθοδοξία ἀπὸ τὸν Δυτικὸ Χριστιανισμό.
Εἶναι τραγικό! Δὲν ἐπιχαίρω, οὔτε θριαμβολογῶ. Ἡ ἐπιθυμία ὅλων μας πρέπει νὰ εἶναι νὰ συναντηθοῦμε στὴν ἑνότητα τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Πατέρων ὅλων τῶν αἰώνων. Διαφορετικά, κάθε ἕνωση θὰ εἶναι ψευδένωσις· καὶ ὄχι μόνον αὐτό, ἀλλὰ θὰ καταστρέφει καὶ θὰ διαστρέφει κάθε προσπάθεια, εἰλικρινῆ προσπάθεια, ποὺ θέλει νὰ ὁδηγηθεῖ στὸ θέμα τῆς σωτηρίας…»[22].
Ἡ Ἀλήθεια δέν εἶναι ἰδεοληψία ἤ ὑποκειμενική προσέγγιση ἤ ζήτημα ἀριθμητικῆς ὑπεροχῆς, ἀλλά ἔνσαρκος πραγματικότητα, πού ὀντοποιεῖται στό πρόσωπο τοῦ τελείου Θεοῦ καί τελείου ἀνθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἑπομένως καθίσταται αὐταπόδεικτο τό γεγονός ὅτι ἡ Ἀλήθεια-πρόσωπο Ἰησοῦς Χριστός καί εἷς ἀποτελοῦν τήν πλειοψηφία, ἔστω καί ἄν ἀπέναντι βρίσκονται πολυεκατομμύρια ἄλλων. Ἐπίσης, ἐν Συνόδῳ βρισκόμαστε μόνο ἐντός τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, κοινωνώντας μέ τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, διότι «ἡ ζωή καί ὁδός Χριστός», ὅπως ψάλλει ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, καί ὅπως ὁ ἴδιος διεσάλπισε «ἐγώ εἰμί ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή»[23]. Ἑπομένως, ἐν τῇ Ὁδῷ βρισκόμαστε μόνο κοινωνώντας μέ τήν Ἀλήθεια, πού εἶναι ὁ Χριστός, καί ὄχι μέ τήν αἵρεση, πού εἶναι ὁ διάβολος[24].
Σύμφωνα, τέλος, μέ τή διακήρυξη τῶν τεσσάρων Πατριαρχῶν τό 1848, «παρ΄ἡμῖν οὔτε Πατριάρχαι οὔτε Σύνοδοι ἐδυνήθησάν ποτέ εἰσαγαγεῖν νέα, διότι ὁ ὑπερασπιστής τῆς θρησκείας ἐστίν αὐτό τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι αὐτός ὁ λαός, ὅστις ἐθέλει τό θρήσκευμα αὐτοῦ αἰωνίως ἀμετάβλητον καί ὁμοειδές τῶ τῶν Πατέρων αὐτοῦ»[25].
4. Οἱ θέσεις τοῦ Γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου περί Οἰκουμενικῆς Συνόδου
Στήν ἐποχή τοῦ Γέροντος Φιλοθέου συζητιόταν τό θέμα τῆς συγκλήσεως Οἰκουμενικῆς Συνόδου στό Ἅγιον Ὄρος τό 1930 μ.Χ. ἀπό τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κυρό Βασίλειο. Ἐξ αἰτίας αὐτοῦ τοῦ γεγονότος ὁ ἀοίδιμος π. Φιλόθεος τό 1926 προέβη σέ ἀνασκευή τοῦ προγράμματός της μέ θετικά ἀποτελέσματα. Ἐπειδή, λοιπόν, τό ἐν λόγω κείμενο τοῦ μακαριστοῦ ὁσίου Γέροντος Φιλοθέου ἐκφράζει ὀρθόδοξες θέσεις καί πατερικό φρόνημα καί εἶναι ἐξόχως λίαν ἐπίκαιρο, λόγω τῆς μελλούσης, ἐκτός ἀπροόπτου, συγκλήσεως τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Πανοθοδόξου Συνόδου τό 2016, κρίνεται σκόπιμο νά ξαναδημοσιευθεῖ γιά διαφώτιση ὅσων ἀγνοοῦν καί ἐπιστηριγμό τῶν συνετῶς ἀγωνιζομένων κληρικῶν καί λαϊκῶν, ὑπέρ τῶν δικαίων τῆς ἁγίας μας Ὀρθοδόξου πίστεως καί Ἐκκλησίας στούς πονηρούς καιρούς μας. Ὡς ἐν κατακλείδι, λοιπόν, παραθέτουμε τό ἐν λόγω κείμενο[26], τό ὁποῖο ἔχει ὡς ἑξῆς :
«Εἰς τό ὑπ' ἀριθ. 23 τῆς 31ης Δεκεμβρίου 1925 φύλλον τοῦ Ἱεροῦ Συνδέσμου εἴδομεν τά διάφορα ζητήματα, τά ὁποῖα προτείνει τό Οἰκουμ. Πατριαρχεῖον πρός συζήτησιν διά τήν μέλλουσαν νά συνέλθη ἐν Ἁγίω Ὄρει Οἰκουμενικήν Σύνοδον.
Ἀλλά περί ὅλων σχεδόν τῶν ζητημάτων (ἐκτός ὀλίγων ἀσημάντων) περί τῶν ὁποίων ἀναφέρει τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον πραγματεύονται οἱ Θεῖοι καί Ἱεροί Κανόνες τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί Οἰκουμενικῶν καί Τοπικῶν Συνόδων. Ἐάν δέ ἀμφιβάλλουν οἱ σημερινοί Ἅγιοι Πατέρες, ἄς μελετήσουν ἐπισταμένως καί μετά προσοχῆς τούς θείους Κανόνας καί τό Ἱερόν Πηδάλιον τῆς Ἐκκλησίας. Ὥστε ὅλως περιττή νομίζομεν ὅτι εἶναι ἡ σύγκλησις Οἰκουμ. Συνόδου περί ζητημάτων, εἰς τά ὁποία ἔχουν ἀποφανθῆ διά τῶν Ἱερῶν Κανόνων οἱ Θεῖοι Ἀπόστολοι καί θεόσοφοι Πατέρες καί Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας. Ἐκτός ἐάν νομίζη ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως καί ἡ περί αὐτόν Σύνοδος καί τινες ἄλλοι τῶν Ἱεραρχῶν ὅτι ὡς διάδοχοι τῶν Ἀποστόλων καί θείων Πατέρων ἔχουν τό δικαίωμα νά ποιοῦν μεταρρυθμίσεις καί καινοτομίας, ὁπότε ὀφείλουν νά στοχασθοῦν καλῶς τόν κίνδυνον, εἰς τόν ὁποῖον θά ὑποβάλουν ἑαυτούς, καί τήν βλάβην τήν ὁποίαν θά προξενήσουν εἰς τό χριστεπώνυμον πλήρωμα. Σύνοδος δε, ἡ ὁποία δέν θά ἀκολουθήση τά ἤθη καί τά ἔθη, τούς κανόνες καί τίς παραδόσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀλλά θά προσπαθήση νά τά μετατρέψη καί νά τά μεταρρυθμίση δέν εἶναι δυνατόν ποτέ νά ἔχη κῡρος, οὔτε νά ὀνομασθῆ Σύνοδος κανονική ἤ Οἰκουμενική. «Οἰκουμενική Σύνοδος, ἡ γνησία καί ἔννομος οὖσα τά τῶν ἄλλων θεσμίσματα δέν καταπατεῖ οὐδέ τἀναντία τούτοις πρεσβεύει, οὐδέ, τελευταῖον, ἅ μή θέμις ἐπιδιορίζεται καί οὐδέ τά ψευδέστατα κατασκευάζειν ἀγωνίζεται ἐν πλείοσι συνελεύσεσιν» (Μᾶρκος Ἐφέσου).
Οἶον κύρος καί οἵαν ὀνομασίαν ἔλαβεν ἡ ἐπί Κωνσταντίνου τοῦ Κοπρωνύμου Σύνοδος ἐν Βλαχέρνα κατά τῶν θείων εἰκόνων, καί ἡ ἐν Φλωρεντία, τοιαύτην θά λάβη καί ἡ μέλλουσα νά συγκληθῆ ἐν Ἁγίω Ὄρει. Ἡ μέν ἐπί Κοπρωνύμου ὠνομάσθη μιαρά Σύνοδος καί οἱ ταύτην συγκροτήσαντες Ἀρχιερεῖς καθηρέθησαν καί τῷ ἀναθέματι ὑπό τῆς Ἁγίας 7ης Οἰκουμενικῆς Συνόδου παρεδόθησαν, ἡ δέ ἐν Φλωρεντία ἐκλήθη καί καλεῖται ἄχρι σήμερον ψευδοσύνοδος καί ὑπό ἑνός καί μόνου Μητροπολίτου τοῦ Ἁγιωτάτου Μάρκου Ἐφέσου ἀνετράπη καί ἠκυρώθη. Ὑποτεθείσθω δ' ὅτι ἡ μέλλουσα νά συνέλθη Σύνοδος ἐπέτυχεν εἰς τούς σκοπούς καί τάς ἀποφάσεις αὐτῆς, εὑρέθησαν σύμφωνοι ὅλοι οἱ Σεβάσμιοι Ἀρχιερεῖς, μετέτρεψαν τό ἑορτολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τόν ὅρον τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου περί πασχαλίου, διά τόν ὁποῖον ἡ ἐν Ἀντιοχεία Σύνοδος εἰς καθαίρεσιν ὑποβάλλει τούς τολμήσοντας νά παραλύσουν τοῦτον, κατήργησαν ἤ μετέτρεψαν τάς ὑπό τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί Πατέρων ὠρισμένας νηστείας καί ἐκαινοτόμησαν καί εἰς αὐτά τά μυστήρια. Ἀλλ’ ἄρα θά ἔχη κύρος ἡ Σύνοδος αὕτη; θά μένουν οἱ ὅροι της ἀπαρασάλευτοι; θά σεβασθοῦν οἱ χριστιανοί τάς ἀποφάσεις τῆς τοιαύτης Συνόδου; πολλοῦ γε καί δεῖ!
Ἀφ’οῦ οὖτοι οἰ πατέρες δέν σέβονται τάς ἀποφάσεις, τούς κανόνας καί τάς παραδόσεις τῶν θείων Ἀποστόλων καί θεεικέλων τῆς Ἐκκλησίας Πατέρων, ἀλλά τούς καταφρονοῦν, ποῖος εὖ φρονών θά σεβασθῆ τάς ἰδικάς των;! Ποῖος Ὀρθόδοξος, ἔχων ὀλίγην πίστιν καί εὐλάβειαν εἰς τά πάτρια, δέν θά ἀποκαλέση τήν Σύνοδον ταύτην ψευδοσύνοδον; Ἐάν δέ καί ἐπί τοῦ παρόντος, διά τάς ἁμαρτίας τῶν ἀνθρώπων, ἰσχύσουν αἱ ἀποφάσεις τῆς ἀνωτέρω Συνόδου, δέν θά βραδύνη νά ἔλθη ἄλλη Σύνοδος κανονική, νά ὐποβάλη ταύτην εἰς τό ἀνάθεμα, καθώς ἡ 7η τήν τῶν εἰκονομάχων Σύνοδον καί ἡ ὑπό τοῦ Φωτίου τήν τῶν Λατίνων 8ην Σύνοδον κατέκρινεν, ὥστε οὐδέ Σύνοδος νά ὀνομάζεται. Ἄς προσέξη ὅθεν ὁ Πατριάρχης Βασίλειος μέ τήν Σύνοδόν του καί λοιπούς Ἀρχιερεῖς νά μή προξενήσουν ταραχήν καί σύγχυσιν εἰς τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ μέ τάς καινοντομίας των καί σχίσουν καί διαιρέσουν αὐτήν, διά νά μή ἐπισύρουν τήν ὀργήν τοῦ Κυρίου καί εἰς ἑαυτούς καί εἰς τόν λαόν.
Ἀναγκαία ζητήματα διά τήν μέλλουσαν νά συνέλθη Οἰκουμενικήν Σύνοδον, νομίζομεν τά ἑξῆς :
1ον) Νά καθαιρεθοῦν ἤ νά παραιτηθοῦν τῆς Ἱερωσύνης οἱ Ἀρχιερεῖς καί λοιποί κληρικοί, ὅσοι ἔχουν ὑποπέσει εἰς θανάσιμα ἁμαρτήματα κρυφά ἤ φανερά κωλύοντα τῆς Ἱερωσύνης κατά τούς θείους καί Ἱερούς Κανόνας, ἐπειδή ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, κατά τήν γνώμην τοῦ Μ. Βασιλείου καί τῶν λοιπῶν θείων Πατέρων, θέλει τούς Ἱερεῖς ἄμεμπτους, ἁγνούς καί καθαρούς, καί εἰς τό ἑξῆς νά χειροτονῶνται κληρικοί συμφώνως τοῖς ἱεροῖς κανόσι˙ οὐ μόνον ἐγγράμματοι, ἀλλά καί ἐνάρετοι, ἐγκρατεῖς, σώφρονες, ζηλωταί τῆς πίστεως καί τῶν πατρικῶν παραδόσεων.
2ον) Νά καθαιρεθοῦν ἤ καταδικασθοῦν εἰς ἀργίαν (ἐάν δέν διορθωθοῦν) οἱ Ἀρχιερεῖς καί Ἱερεῖς ὅσοι ἀδρανοῦν καί δέν κηρύττουν τόν λόγον τοῦ Θεοῦ καί δέν διδάσκουν τό ἑαυτῶν ποίμνιον, ἀλλ’ ἀφῆκαν αὐτό εἰς κατάβρωμα τῶν λύκων, τῶν διαφόρων αἱρετικῶν.
3ον) Νά καθαιρεθοῦν οἱ Ἀρχιερεῖς ἐκεῖνοι, oἱ ὁποῖοι καταλύουν τάς Τεσσαρακοστάς, τάς Τετάρτας καί Παρασκευάς ἐναντιούμενοι εἰς τόν ΞΘ' κανόνα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων κελεύοντα οὕτως˙ «Εἴ τις Ἐπίσκοπος ἤ Πρεσβύτερος ἤ Διάκονος ἤ Ἀναγνώστης ἤ Ψάλτης, τήν Ἁγίαν Τεσσαρακοστήν οὐ νηστεύει, ἤ Τετράδα ἤ Παρασκευήν, καθαιρείσθω. Ἐκτός εἰμή δι’ ἀσθένειαν σωματικήν ἐμποδίζοιτο. Ἐάν δέ λαϊκός ἦ, ἀφοριζέσθω».
4ον) Νά καθαιρεθοῦν καί ἀφορισθοῦν οἱ καταφρονηταί τῶν Ἱερῶν Κανόνων καί Ἱερῶν Παραδόσεων, συμφώνως τῆ ἀποφάσει τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἱερᾶς Συνόδου τῆς μετά τόν Κωνσταντΐνον τόν Πορφυρογέννητον, ὁριζούσης τάδε˙ «Τοῖς ἐν καταφρονήσει τιθεμένοις τούς Ἱερούς καί θείους Κανόνας τῶν Ἱερῶν Πατέρων ἡμῶν, οἵ καί τήν ἁγίαν ἐκκλησίαν ὑπερείδουσι, καί ὅλην τήν χριστιανικήν πολιτείαν κοσμοῦντες, πρός θείαν ὁδηγοῦσιν εὐλάβειαν, ἀνάθεμα»[27]. Καί ἡ Ε' Οἰκουμενική Σύνοδος ἐν τῆ Ἐπιστολῆ τοῦ Αὐτοκράτορος Ἰουστινιανοῦ[28] ὁρίζει τάδε˙ «Ὡρίσθη παρά τῶν Ἁγίων Πατέρων χρῆναι καί μετά θάνατον ἀναθεματίζεσθαι τούς εἴτε εἰς πίστιν, εἴτε εἰς κανόνας ἁμαρτήσαντας»˙ ὅρα φοβερόν λόγον ἀγαπητέ, καί ἡ Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος εἰς τά πρακτικά της ὁρίζει˙ «Εἴ τις πᾶσαν παράδοσιν ἔγγραφον ἤ ἄγραφον ἀθετεῖ, ἀνάθεμα».
5ον) Νά καθαιρεθοῦν καί ἀναθεματισθοῦν ὅσοι ποιοῦν καινοτομίας καί νεωτερισμούς εἰς τήν Ἐκκλησίαν τήν Ὀρθόδοξον, συμφῶνως τῷ ὁρισμῶ τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου˙ «Ἅπαντα τά παρά τήν παράδοσιν καί διδασκαλίαν καί ὑποτύπωσιν τῶν ἀοιδίμων Πατέρων καινοτομηθέντα καί πραχθέντα ἤ μετά ταῦτα πραχθησόμενα, ἀνάθεμα τρίς»[29].
6ον) Νά ἐπαναφέρουν τό ἐκκλησιαστικόν ἡμερολόγιον, καθώς μᾶς τό παρέδωκαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες.
Ταῦτα εἰσίν ἀναγκαῖα, ὠφέλιμα καί συμφέροντα τῆ Ὀρθοδόξω Ἐκκλησία καί ἀρεστά τῶ Θεῶ. Τό δέ νά ποιοῦν καινοτομίας καί μεταρρυθμίσεις εἰς τούς Ἱερούς Κανόνας καί Παραδόσεις προξενεῖ σύγχυσιν, ταραχήν, διαμάχας, φιλονικίας, ἔχθρας, μίση καί τά λοιπά εἴδη τῆς κακίας, δι’ ἅ ἔρχεται ἡ ὀργή τοῦ Θεοῦ. «Ὅπου ζῆλος καί ἐρίθεια, ἐκεῖ ἀκαταστασία καί πᾶν φαῦλον πρᾶγμα», λέγει ὁ Ἀπόστολος Ἰάκωβος.
Ὡσαύτως τό νά συζητοῦν oἱ Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς περί Ἡλίου, Σελήνης καί στοιχείων, περί ἀνέμων καί ὑδάτων, διά νά κανονίσουν τό Πάσχα καί τάς ἑορτάς, τοῦτο εἶναι ἀνάρμοστον τοῦ ἀξιώματός των˙ περί τά τοιαῦτα ἀς ἀσχολοῦνται οἱ εἰδικοί ἀστρονόμοι καί φυσιολόγοι, τούς ὁποίους πρέπει μέν νά παραδεχώμεθα ὡς ἐπιστήμονας, οὐχί ὅμως ὅτι εἶναι τέλειοι καί ἀλάνθαστοι, οὔτε νά τούς προτιμῶμεν ἀπό τους Ἁγίους Ἀποστόλους καί τούς θείους Πατέρας. Προβλέποντες oἱ Θεῖοι Ἀπόστολοι τρόπον τινά τά μακράν ὄντα καί βουλόμενοι νά προφυλάξουν τήν Ἐκκλησίαν καί τούς Ἀρχιερεῖς ἀπό τάς καινοτομίας καί τούς νεωτερισμούς ταῦτα ἐν τῷ ἐπιλόγω τῶν Ἱερῶν Κανόνων εἰρήκασι.
«Ταῦτα περί κανόνων διατετάχθω ὑμἰν παρ’ ἡμῶν, ὦ Ἐπίσκοποι. Ὑμεῖς δέ ἐμμένοντες αὐτοῖς, σωθήσεσθε καί εἰρήνην ἔξετε, ἀπειθοῦντες δέ κολασθήσεσθε, καί πόλεμον μετ' ἀλλήλων ἀΐδιον ἔξετε, δίκην τῆς ἀνηκοΐας τήν προσήκουσαν τιννύντες». Ἡ δέ Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος ἐν τῶ Α΄ αὐτῆς κανόνι λέγει τά ἑξῆς˙ «Ἀγαλλώμενοι ἐπ' αὐτοῖς, ὡς εἴ τις εὕροι σκῦλα πολλά, ἀσπασίως τούς θείους κανόνας ἐνστερνιζόμεθα, καί ὁλόκληρον τήν αὐτῶν διαταγήν καί ἀσάλευτον κρατύνομεν, τῶν ἐκτεθέντων ὑπό τῶν σαλπίγγων τοῦ Πνεύματος πανευφήμων Ἀποστόλων, τῶν τε ἕξ ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων, καί τῶν τοπικῶς συναθροισθεισῶν ἐπί ἐκδόσει τοιούτων διαταγμάτων, καί τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν˙ ἐξ ἑνός γάρ ἅπαντες καί τοῦ αὐτοῦ Πνεύματος αὐγασθέντες, ὥρισαν τά συμφέροντα˙ καί οὕς μέν τῷ ἀναθέματι παραπέμπουσι, καί ἡμεῖς ἀναθεματίζομεν, οὕς δέ τῆ καθαιρέσει, καί ἡμεῖς καθαιροῦμεν, οὕς δέ τῷ ἀφορισμῶ, καί ἡμεῖς ἀφορίζομεν, οὕς δέ ἐπιτιμίω παραδιδόασι, καί ἡμεῖς ὠσαύτως ὑποβάλλομεν...».
Καί ταῦτα μέν οἱ Θεῖοι Ἀπόστολοι καί οἱ Ἅγιοι Πατέρες περί τῶν Ἱερῶν Κανόνων καί θείων Παραδόσεων, ὁ δέ Πατριάρχης Κύρ. Βασίλειος μέ τήν Σύνοδόν του ἔρχεται σήμερον νά κάμη ἰδικούς του κανόνας περί νηστείας. Ὄχι, λέγει, ὅπως οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι καί οἱ Ἅγιοι Πατέρες ἐνομοθέτησαν. Ἡμεῖς σήμερον θά κάμωμεν κανόνας ἰδικούς μας συγκαταβατικούς. Ἐκεῖνοι ἔλεγον «οὐκ ἔστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρῶσις καί πόσις, ἀλλά δικαιοσύνη καί ἄσκησις σύν ἁγιασμῶ», καί «νηστεία ἀγρυπνία προσευχῆ οὐράνια χαρίσματα λαβών», ἡμεῖς θά κάνωμεν κανόνας νά λέγουν νά τρώγετε, νά πίνετε, νά μή νηστεύετε, νά ὑπάγετε εἰς τήν…, καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι βρῶσις καί πόσις! Μή βαδίζετε τήν στενήν καί τεθλιμμένην ὁδόν τῆς νηστείας, τῆς ἀγρυπνίας καί προσευχῆς, ἀλλά τήν πλατεῖαν καί εὐρύχωρον τῆς τρυφῆς καί μαλθακότητος. Εὖγέ σας Ἅγιοι Πατέρες!!! Ἡμεῖς, λέγει ὁ Πατριάρχης Βασίλειος, θά κανονίσωμεν καί τό ἡμερολόγιον καί τό Πασχάλιον οὐχί ὅπως τό ἐθέσπισαν οἱ 318 Θεοφόροι Πατέρες τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί τό διετήρησαν ἑπτά ὁλόκληροι Οἰκουμενικαί Σύνοδοι καί τόσαι ἄλλαι Τοπικαί, ἀλλά ὅπως θέλωμεν ἡμεῖς καί οἱ σημερινοί ἀστρονόμοι, συμφώνως μέ τήν σημερινήν ἐπιστήμην!!
Ἐδῶ πρέπει ἤ νά τιμήση τις τήν σιωπήν κρύπτων τήν εὐσέβειαν καί ἀλήθειαν διά φόβον ἤ ἀνθρωπαρέσκειαν, ἤ νά εἴπη ἐκεῖνο ὅπερ εἶπεν ὁ Αἴας κατά τόν Τρωϊκόν πόλεμον εἰς τούς Ἀργείους. «Αἰδώς Ἀργεῖοι»! Ἐν ὦ ἡ θρησκεία μας πολεμεῖται ὑπό τόσων ἐξωτερικῶν καί ἐσωτερικῶν ἐχθρῶν, ἡ διαφθορά καί παραλυσία, ἡ ἀσέβεια καί ἡ πλεονεξία καί τά λοιπά πάθη λυμαίνονται τήν Ἑλληνικήν κοινωνίαν, ὁ Παναγιώτατος Πατριάρχης μέ ἄλλους τινας Συνοδικούς κάθεται καί συζητεῖ περί Ἡλίου καί Σελήνης, περί στοιχείων (περί ἀνέμων καί ὑδάτων), περί ἡμερολογίων καί πασχαλίων, περί νηστείας, κ.λπ., περί πραγμάτων, τά ὁποῖα ἐκανονίσθησαν ὑπό τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί Θεοφόρων Πατέρων διά νά μένουν ἀσάλευτα καί ἀμετάτρεπτα, καί τῶν ὁποίων ἡ φύλαξις καί ἀκριβής τήρησις μεγίστην ὠφέλειαν προξενεῖ, ἡ δέ καταφρόνησις ζημίαν ἀνυπολόγιστον, συζητήσεις ἀνωφελεῖς, φιλονικείας καί μάχας, ἔχθρας καί διχονοίας, φθόνους, μνησικακίας καί τέλος σχίσματα καί αἱρέσεις.
Ταῦτα μέν ἡμεῖς οἱ ἀμαθεῖς καί ἄσοφοι φρονοῦμεν ὡς ἀναγκαῖα πρός συζήτησιν διά τήν μέλλουσαν Σύνοδον, εἴ τις δέ ἄλλος σοφός καί πεπαιδευμένος νομίζει ἄλλο τι ἀναγκαιότερον καί ὠφελιμώτερον πρός ὠφέλειαν, πρός οἰκοδομήν τῆς Ἐκκλησίας, μετά φόβου Θεοΰ καί συνέσεως καί προσοχῆς εἰπάτω, χωρίς ἐμπαθείας. Καλόν ὠσαύτως νομίζομεν νά ἐρωτηθοῦν καί δώσουν γνώμην οὐχί μόνον Ἀρχιερεῖς, ἀλλά καί Ἱερεῖς καί Ἀρχιμανδρῖται καί Ἱερομόναχοι καί Μοναχοί καί λαϊκοί Θεολόγοι ἐνάρετοι, εἰδήμονες περί τά δόγματα, ζηλωταί περί τήν πίστιν, τούς Ἱερούς Κανόνας καί τάς Παραδόσεις, καί τότε μέ ὁμόνοιαν, εἰρήνην, ἀγάπην καί μέ ταπείνωσιν νά προτιμηθῆ ἡ γνώμη ἐκείνων, ἡ ὁποία θά εἶναι σύμφωνος μέ τούς Κανόνας καί τάς Παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐν γάρ τῆ Α΄ Οἰκουμ. Συνόδω, τήν κατά τοῦ Ἀρείου νίκην ἤραντο οὐχί Πατριάρχαι καί Ἀρχιερεῖς, ἀλλ' ὁ ἁπλοῦς διάκονος καί νέος τήν ἡλικίαν Ἀθανάσιος, καί ὁ ἀγράμματος καί ταπεινός Σπυρίδων. Ἐπειδή οὐδόλως ἀπίθανόν ἐστι, ἐάν ἡ Σύνοδος συγκροτηθῆ ἀπό μόνον Ἀρχιερεῖς, νά εὑρεθοῦν ἔνιοι τούτων νά προτείνουν ζητήματα καί νά θεσπίσουν κανόνας, σύμφωνα μέ τά πάθη των, ὡς οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἐποίουν Θεούς τῶν παθῶν των, καί νά ἐπιτύχουν τοῦτο.
Ἐπειδή ὑπάρχουν δυστυχῶς μερικοί τῶν Ἀρχιερέων καί κληρικῶν, οἱ ὁποῖοι δέν ἐσκέφθησαν ὅτι πρέπει νά διάγουν ἐν νηστείαις, ἀγρυπνίαις καί προσευχαῖς καί διά τοῦτο, ἐπειδή ἀκούουν νηστείαν, στενοχωροῦνται, θέλουν νά τήν καταργήσουν, ἐάν εἶναι δυνατόν. Βεβαίως, οἱ τοιοῦτοι θά θέλουν, φυσικῶ τῷ λόγω, ἐάν ὑπῆρχε τρόπος, καί μετά τήν χειροτονίαν νά νυμφευθοῦν. Ἐπειδή θέλουν νά εἰσέρχωνται εἰς τά θέατρα καί εἰς τά καφενεῖα, τούς στενοχωροῦν τά ράσα καί ἡ κόμη, θέλουν καί ἐκεῖνα νά τά μεταποιήσουν, νά τά κόψουν. Τούς τοιούτους, κἄν Πατριάρχαι εἶναι, κἄν Ἀρχιερεῖς, κἄν Ἱερεῖς, ὀφείλει μία κανονική Σύνοδος νά τούς ἀπομακρύνη καί ἀποκόψη τῆς Ἐκκλησίας ὡς σεσηπότα μέλη, καθώς καί αἱ Οἰκουμενικαί καί Τοπικαί Σύνοδοι ἀπεμάκρυνον τῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ τούς λοιμώδεις λύκους καί Θεοκαπήλους αἱρετικούς, ἀντικαταστήση δέ τούτους δι’ ἄλλων ἀξίων ποιμένων, οἱ ὁποῖοι νά ποιμαίνουν τά ἑαυτῶν ποίμνια ἐν ὁσιότητι καί δικαιοσύνη.
Τότε καί μόνον ὁ κλῆρος θά ἐξυψωθῆ εἰς τήν πρέπουσαν περιωπήν του, ἡ εὐσέβεια θά λάμψη καί ἡ Ὀρθόδοξος πίστις θά ἐξαπλωθῆ εἰς τά πέρατα τῆς Οἰκουμένης. Μή λανθανέτω ὑμᾶς, ἀγαπητοί ἀδελφοί, ὅτι ἡ παρατηρούμενη σήμερον καταφρόνησις τοῦ κλήρου ἐκ μέρους τοῦ λαοῦ καί ἡ ἐπικρατοῦσα καί ὁσημέραι κορυφουμένη ἀσέβεια προέρχεται ἐξ αἰτίας τῶν κληρικῶν ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι νεωτερίζουν καί ποιοῦν καινοτομίας καί μεταρρυθμίσεις εἰς τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ.
Οἱ κύριοι αὐτοί ὤφειλον, ἀφοῦ δέν ἀκολουθοῦν τά ἤθη καί τά ἔθιμα, τούς κανόνας καί παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας μας, νά ἀπόσχουν τῆς 'Ἱερωσύνης, ἀλλ’ ἀφοῦ ἀναξίως ἐπέρασαν καί τούς στενοχωροῦν τά ράσα καί ἡ κόμη, ἡ προσευχή καί ἡ νηστεία, ἡ ἀνάγνωσις τῶν Θείων Γραφῶν καί ἡ Ἐκκλησία, ἄς ἀποβάλλουν τό ἱερατικόν σχῆμα, διά νά μή γίνωνται αἴτιοι καί βλασφημεῖται τό Ὄνομα τοῦ Ὑψίστου Θεοῦ ἐν τοῖς Ἔθνεσι καί περιφρονοῦνται καί χλευάζονται καί οἱ ἄξιοι καί ἐνάρετοι κληρικοί.
Τελευταῖον δίδομεν καί τήν ἀκόλουθον γνώμην ὡς ἠλεημένοι παρά Θεοῦ. Οἱ μέλλοντες νά λάβουν μέρος εἰς τήν ἐν Ἁγίω Ὄρει Σύνοδον ὀφείλουν νά παρασκευασθοῦν διά μελέτης καί νά προκαθαρθοῦν διά νηστείας καί προσευχῆς, διά μετανοίας καί ἐξομολογήσεως. Ἰδίως δι’ ἐξομολογήσεως καθαρᾶς, ἐπειδή δυστυχῶς οἱ πλεῖστοι τῶν Ἱεραρχῶν οὐδέποτε ἐξομολογοῦνται. Οὕτω γάρ ἐποίουν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι καί οἱ Ἅγιοι Πατέρες ὅτε συνήρχοντο εἰς Συνόδους καί ἐπεφοίτα εἰς αὐτούς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Ἐάν τοιουτοτρόπως ποιήσουν καί οἱ μέλλοντες νά συγκροτήσουν τήν μέλλουσαν Σύνοδον, θά ἐπιφοίτηση καί εἰς αὐτούς τό Ἅγιον Πνεῦμα καί θά ἔχη κύρος ἡ Σύνοδος καί θά τήν παραδεχθοῦν πάντες οἱ Ὀρθόδοξοι ὡς ἁγίαν. Τουναντίον δέ, ἐάν προσέλθουν ἀπρομελέτητοι, ἀπροπαράσκευοι καί ἀκάθαρτοι, ἡ Σύνοδος θ' ἀποβῆ ψευδοσύνοδος, ἄκυρος καί οὐδείς θά παραδεχθῆ τά θεσπίσματα αὐτῆς.
Τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ ἐλάχιστος δοῦλος».
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ ὁ Πειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ
[1] ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ, Δογματικά καί ἀντιρρητικά, λειτουργιολογικά – Βίος Μαξίμου, Φιλοκαλία τῶν νηπτικῶν καί ἀσκητικῶν, Πατερικαί ἐκδόσεις «Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς», Θεσ/κη 1995, τ. 15Γ, σσ. 26-28.
[2] ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, ἐκδ. Παπαδημητρίου. Ἀθήνα 1970, σσ. 118-119.
[3] Ἔνθ. ἀνωτ. σσ. 120-121.
[4] 8-3-2014 Πατριάρχης Γεωργίας : ''Σκοπός της Πανορθόδοξης είναι η μαρτυρία της ενότητας'', http://www.romfea.gr/patriarxeia/tapatriarxeia/patriarxeio-georgias/22791-2014-03-08-19-51-55.
[5] Σχ. βλ. ἡμετέρα ἐπιστολή πρός τόν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμο καί τά μέλη τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος περί Οἰκουμενισμοῦ, 8-5-2013, http://www.impantokratoros.gr/97569082.el.aspx
[6] Σχ. βλ. ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ κ. ΙΕΡΟΘΕΟΣ, Εἰσήγησις ἐνώπιον τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τήν 6ην Ὀκτωβρίου 2011 μέ θέμα «Περί τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 879-880 μ.Χ. συγκληθείσης Συνόδου ὡς Ὀγδόης Οἰκουμενικῆς», ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ κ. ΙΕΡΕΜΙΑΣ, «Περί τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 1351 μ.Χ. συγκληθείσης Συνόδου ὡς Ἐνάτης Οἰκουμενικῆς» καί ἡμέτεραι ποιμαντορικαί ἐγκύκλιοι ἐπί τῆ καθιερώσει τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς ἱερᾶς μνήμης τῶν ἁγίων 383 θεοφόρων πατέρων τῶν συγκροτησάντων τήν Η΄ (8ην) Οἰκουμενικήν Σύνοδον τῆ Β΄ Κυριακῆ τοῦ Φεβρουαρίου καί ἐπί τῆ καθιερώσει τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς ἱερᾶς μνήμης τῶν ἁγίων θεοφόρων πατέρων τῶν συγκροτησάντων τήν Θ΄ (9ην) Οἰκουμενικήν Σύνοδον τῆ Β΄ Κυριακῆ τῶν Νηστειῶν, http://www.impantokratoros.gr/77C7A061.el.aspx
[7] Σχ. βλ. ἡμετέρα ἐπιστολή πρός τή ΔΙΣ γιά τήν 10η Συνέλευση τοῦ ΠΣΕ στό Πουσάν τῆς Ν. Κορέας (30 Ὀκτωβρίου-8 Νοεμβρίου 2013), 19-3-2014, http://www.impantokratoros.gr/AA8092E5.el.aspx
[8] http://thriskeftika.blogspot.gr/2014/03/to.html.
[9] Ἰω. 17, 11.
[10] ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ κ. ΙΓΝΑΤΙΟΣ, «Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδοξίας στήν Κωνσταντινούπολη τό 2016», 16-3-2014 ἐφημερίδα Τό Παρόν καί 18-3-2014, http://www.romfea.gr/arthra-apopseis/23036-2016
[11] «Πρό πεντηκονταετίας καί πλέον, ὅτε ὁ ἀοίδιμος ὁραματιστής Οἰκουμενικός Πατριάρχης Ἀθηναγόρας ἔκαμε τά πρῶτα βήματα, διά νά ἑνώσῃ τήν Ὀρθοδοξίαν, καθιερώθη ὁ θεσμός τῶν Πανορθοδόξων Διασκέψεων, ἀπό τάς ὁποίας προέκυψαν ἀποφάσεις κοιναί τῶν Ὀρθοδόξων ὡς πρός τά θέματα τά ἁπτόμενα τῶν σχέσεων μετά τῶν μή Ὀρθοδόξων», http://www.amen.gr/article17136.
[12] «…Ἄλλαι αὐτοκέφαλοι Ἐκκλησίαι διαφοροποιοῦν τήν στάσιν αὐτῶν ἔναντι τῶν μή Ὀρθοδόξων μή μετέχουσαι ἐνεργῶς εἰς πανορθοδόξως ἀποφασισθείσας ἐνεργείας…», http://www.amen.gr/article17136.
[13] http://www.amen.gr/article17136
[14] Ὀρθόδοξος Τύπος (14-3-2014) 1, 7.
[15] «Θά πρέπει νά μᾶς ἀπασχολήσει καί τό θέμα τῆς θέσης τῶν γυναικῶν στήν Ἐκκλησία...(καί)…νά μελετήσουμε σοβαρά τήν ἐπαναφορά τοῦ θεσμοῦ τῶν διακονισσῶν στήν Ἐκκλησία». Ἡ προσφώνηση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου στή Σύναξη τῶν Προκαθημένων, http://aktines.blogspot.gr/2014/03/blog-post_2187.html καί «Ἐτέθη θέμα Διακονισσῶν Γυναικών εἰς τήν Σύναξιν τῶν προκαθημένων», Ὀρθόδοξος Τύπος (14-3-2014) 1, 7.
[16] ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ, Χριστιανική ἠθική ΙΙ, ἐκδ. Πουρναρᾶς, Θεσσαλονίκη, σσ. 384-387 καί ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΙΒΑΝΟΣ, «Ἐμπόδια στόν διάλογο μέ τόν Προτεσταντισμό», ἐν Οἰκουμενισμός˙ Γένεση-Προσδοκίες-Διαψεύσεις. Πρακτικά διορθοδόξου ἐπιστημονικοῦ συνεδρίου. Αἴθουσα τελετῶν Α.Π.Θ. 20-24 Σεπτεμβρίου 2004, τ. Β΄, ἐκδ. Θεοδρομία, Θεσσαλονίκη 2008, σσ. 627-632.
[17] 14-3-2014 Πατριάρχης Ρουμανίας : ''Τό συλλείτουργο ἦταν μία ἔκφραση πανορθόδοξης ἑνότητας'', http://www.romfea.gr/patriarxeia/tapatriarxeia/patriarxeio-roumanias/22922-2014-03-14-07-57-34.
[18] ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ κ. ΙΓΝΑΤΙΟΣ, «Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδοξίας στήν Κωνσταντινούπολη τό 2016», 16-3-2014 ἐφημερίδα Τό Παρόν καί 18-3-2014 http://www.romfea.gr/arthra-apopseis/23036-2016
[19] 18-3-2014 Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ : «Η προετοιμασία γίνεται από το 1961», http://www.romfea.gr/epikairotita/23022-1961.
[20] http://www.amen.gr/article17136
[21] Ὁ Οἰκουμενισμός, ἔκδ. Ἱ. Μ. Παρακλήτου, Ὠρωπός Ἀττικῆς 2004, σσ. 22-23.
[22] ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ, Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς, πατέρας τῆς Θ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἐκδ. Ἱ. Μ. Μεγάλου Μετεώρου, Ἅγια Μετέωρα 2009, σσ. 28-31 καί Ὀρθόδοξος Τύπος (14-3-2014) 1, 6.
[23] Ἰω. 14, 6.
[24] Ἡμέτερον ἀνακοινωθέν γιά τήν ἡμερίδα γιά τήν Β΄ Βατικανή Σύνοδο, 5-11-2013, http://www.impantokratoros.gr/BC5632ED.el.aspx.
[25] ΙΩ. ΚΑΡΜΙΡΗΣ, Τά δογματικά καί Συμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας, τ. ΙΙ, Graz-Austria 1968, σ. 920 [1000].
[26] Ὁ Γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος (ὁ οὐρανοδρόμος ὀδοιπόρος, 1884-1980), τ. Β΄, ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/κη 1988, σσ. 43-49.
[27] Β΄ τόμ. τῶν Συνοδικῶν, ἤτοι ὁ Τόμος τῆς Ἑνώσεως, σ. 979.
[28] σ. 392
[29] Ὅρα Τριωδ. τῆ Κυριακῆ τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς τό Συνοδικόν.
http://thriskeftika.blogspot.ru/2014/03/2016_27.html
