The Falsehoods of Papism

Заблуждения римо-католицизма (папизма)

Отличия Православия от папизма

священная обитель Большие Метеоры (Греция)

(англиский язык и греческий язык)

The differences of Orthodoxy from Papism.

Source: Holy Monastery of Great Meteoron

       The differences between Orthodoxy and Papism are many and significant, old and recent  and concern as much the dogmatic matters as matters of ecclesiastical experience, worship, art and generally perception and life's theory. We shall attempt here to provide a concise presentation derived from the texts of the Holy Fathers and contemporary theologians, Metropolitans and Elders of our Church, who with clarity and Orthodox prudence demonstrate the aberration from the true faith and the falsehoods of Papism. For a better understanding of the differences between Orthodoxy and Papism it is necessary to investigate the overall ecclesiastic, social and political conditions of the period. For this reason we provide very briefly some historical events that proved as waypoints in the birth of Papism and the course towards its separation and schism.

Historic Description

       The early Orthodox Latin Church of the West in old Rome was always in communion with the Orthodox East and its Patriarchates. The event that interrupted this harmonious communion between East and West was the conquering of the Western Roman Empire by the Franks during the 5th and 6th century, when Western Europe suffered the storming of the barbarian hordes that radically changed her social and religious conditions.
       The Franks, a primitive and uncultured people of that period, from the first moment of their christianization, they received and assimilated incorrectly the Christian teaching. The Christology and Triology always proved to them problematic as well as their understanding of the Holy Trinity was strongly influenced by Arianism.
       In the Frankish Synod at Toledo in 589 despite the apparent condemnation of Arianism, they adopted a different and false form of Triology, the processing of the Holy Spirit also from the Son, which they later included in the Creed of Faith.
       In the 8th century Charles the Great (Charlemagne) became king of the Franks who went on to subdue other countries and leaders of Europe and formed the unified Western Roman Empire. The social and religious orientation of this new Western Empire had the major stigma of diversification and opposition towards the Eastern Byzantine Empire. This opposition by the Franks was displayed through ignoring and jeering the Byzantine Greeks, who already started to disparagingly refer to them as "heretics" and "Greeks" (ie thieves). It is characteristic that from the 9th to the 13th century we repeatedly read in the West articles with the title "Contres errors Graecorum"- "Against the falsehoods of the Greeks". The society and the orthodox faith of the Greeks for the uncultured Franks were an incomprehensible dimension and elusive but at the same time unapproachable and unattainable, and for this they preferred to present it as falsehood and heresy.
       Since the 9th century the Franks, having expelled the Roman Orthodox bishops, declared themselves as bishops and abbots of France. They also took over by force the Orthodox Latin Patriarchate of Rome and from 1009 to 1046 they replaced the orthodox Popes of Rome with Franco-Latins, thus setting up the present Papism. "Therefore the so called Schism between the Western and Eastern Churches was not between Western Orthodox Romans (Patriarchate of Rome) and the Eastern Orthodox Romans (Patriarchate of Constantinople)" (Fr. John Romanidis, The cause of Schism).

       With the Frankization  of the Orthodox Patriarchate of Rome, falsehoods permeated into it and the anti-hellenism of the Franks, elements that have not ceased since then to constitute the main distinguishing feature and quintessence of Papism.


1. Filioque (and from the Son)

       It regards the perception of the procession of the Holy Spirit  "and from the Son" (Filioque) and not only from the Father. This perception, that was introduced also into the Creed of Faith, goes in complete opposition to the words of our Lord Himself in the Bible that say: "when therefore the paraklete will come ......, the Spirit of Truth who proceeds from the Father...." (John 15:26). It also completely contradicts the decisions of the Second Ecumenical Synod, which declared the specific article of the Creed of Faith, as well as of other Synods.
       The addition of the Filioque in the Creed of Faith, constitutes a substantial and obvious heresy, since it contravenes the Bible and the decisions of the Ecumenical Synods. And just because of this falsehood the papists are heretics and not schismatics, as some falsely maintain that technically there was no Ecumenical Synod that condemned Papism as heresy. Of course it is about a na¨ve argument since it is known that the Ecumenical Synods dogmatized and stipulated the true faith and every departure from her, every opposing position to the decisions of the Ecumenical Synods obviously constitute heresy. In any case, there was no Ecumenical Synod that condemned for example the Protestants, the Pentecostals etc, as heretics, without this meaning that they are not.
       Great Photios, this luminary and Great Teacher of our Church condemns in a characteristic way the Papist heresy of the Filioque: "Who shouldn't seal his ears to the extent of such blaspheme? This goes against the gospels, opposes the Holy Synods and the blessed and holy Fathers extinguishes the great Athanasius, the great theologian Gregory, the royal uniform of the Church, the Great Basil, the golden mouth of the world, the ocean of wisdom the true Chrysostom. And what do I say, this certain person or that certain person? Against all the holy prophets, apostles, hierarchs, martyrs and the despotic voices, this blaspheming and God fighting voice becomes armed".
       With the addition of the Filioque it is one of the most basic and earlier dogmatic differences with Papism, which as we mentioned earlier, was introduced by the Franks and forced it on the then Orthodox Patriarchate of Rome. It is this one, that since its enactment and for the rest of the course of the East and West, constitutes and continues to constitute an unbridgeable chasm, having been one of the most important causes that led to the schism. "The schism of course happened because of the inclusion in the Creed and it was thus proper to repulse the Latins, for it was proper in averting its inclusion" (Gennadius Scholarius).
       The Papists even dared to accuse us the Orthodox that we removed from the Creed of Faith the Filioque!!! This was the main accusation that was leveled against the Orthodox by the emissary of the Pope, Cardinal Umberto, when on the 15th July 1054 he placed the libel with anathemas on the Patriarch and all the Orthodox, on the Holy Altar of Saint Sophia, that ostensibly accusing the Orthodox "as spirit and god opposers" removed from the Symbol of the Holy Spirit, its procession "and from the Son". The perseverance of the Papists on the heretical position of the "Filioque", holds them separated from the Church and the truth and comprises a significant obstacle on every attempt to return to the orthodox faith, despite the well meaning initiatives, even the lifting of the anathemas.
       Like the well aimed formulation by the Metropolitan Hierotheos of Nafpaktos "some maintain that the anathemas have been lifted and therefore there is no more any problem. Of course there is a problem, because with a simple action they lifted the anathemas but did not lift the heresy of "filioque" which in fact was even more strengthened".

•2.The teaching on the uncreated essence and uncreated energy of God.

       A very large and basic difference between Orthodoxy and papism is the topic of the essence and the energies of God. The correct teaching on this topic is that since the essence of God is uncreated, so are His energies also uncreated. In contrast the Westerns believe that the energies and grace of God are created.
       The Abbot of the Holy Monastery of St. Gregory, Archimandrite George Kapsanis specifically writes: "Until today the Westerns believe the Divine Grace to be created, the energy of God. It is unfortunate that this which is one of the many differences between us, that should be taken seriously under consideration in the theological dialogue with the Roman Catholics. It is not only the "filioque", the position of primacy and the "infallibility" of the Pope, form the basic differences between the Orthodox Church and the Papists. It is also the above. If the Roman Catholics do not accept that the Grace of God is uncreated, we cannot unite with them even if, they accept everything else. For who would energize the theosis, if the Divine Grace is uncreated but not the uncreated energy of the Holy Spirit?"

3. The Primacy of the Pope

       One of the basic heretical beliefs of papism constitutes the "primacy" of the pope. According to the decision of the 1st Synod of the Vatican (1870), the pope is the lieutenant of Christ and His representative on earth. He is the leader and visible head of the Church. In his person the whole Church is summarized. This position however is purely heretical, since "the truth is that only Christ is the Head and Leader of the Church. This we also read in St Paul's epistle to Ephesus (Eph 1:22-23), namely the Heavenly Father. "Him (Lord Jesus) He made head, above all the Church, which is His body", Arch Gerv. Raptopoulos, heresies in Greece and the falsehoods of papism pp 153-154.

4. The infallibility of the Pope.

       The first Vatican Synod enacted the dogma of the infallibility of the Pope. In other words, it concerns the arrogant perception of the "ex-cathedra" infallibility of the Pope. According to this dogma, the Pope is above even the Ecumenical Synods and claims the complete and highest jurisdiction to infallibly pronounce and his teaching must be accepted by all the Church. Whoever dares to "argue", and oppose this teaching, "let him be anathematized" (Chap. 4 of the 2nd Vat. Synod). In fact theologians of the Roman-Catholic "Church" have gone as far as to declare that even if the Pope said a lie, it must be accepted by the faithful as truth!".
       The proclamation of one and only man as infallible, no matter if he holds the highest office of the hierarchy, is a foreign action and against the Holy Bible and the Holy Tradition. According to the Russian Orthodox theologian Boulgakov "the infallibility belongs to the Complete Church. That is why the 6th May 1848 encyclical of the Orthodox Patriarchates of the Eastern Orthodox Church stipulated that "the guardian of Orthodoxy, the body of the Church, is her people". The Church on its totality, clergy and laity together is the "faithful guardian of the Apostolic Tradition, guarding it as entrusted heritage". (Archm. Gerv. Raptopoulos pp 163-166).
       Archimandrite George Kapsanis notes that "the infallibility has extended to every decision of the Pope. In other words, while the 1st Vatican Synod declared that only the "ex-cathedra" decisions of the Pope with the use of the term "definimus" were infallible, the 2nd Synod of the Vatican pronounced that the Pope is infallible not only in his official pronouncements as Pope but also in all his pronouncements. It becomes clear from the above that the ecumenical synod does not belong to the ecumenical synod but to the Pope. Who however pronounced the Pope infallible? The fallible Synod?
       In this manner the synodic leadership, delivered by the holy Apostles, is replaced by the "Papo-centric" leadership. The "infallible" Pope contributes the centre and source of the Church's union, which means that the Church needs a man to keep it united. In this way the position of Christ and the Holy Spirit is set aside and downgraded. Moreover, the translation of the Holy Spirit to the person of the Pope, the eschatological perspective of the Church is contained within history and thus rendered worldly"

5.  The abolishment of the Holy Canons.

       "The Vatican since long time ago had already abolished most of the Holy Canons of the Ecumenical Synods and produced its own "Canon Law" to be free to proceed on the route that leads to all sorts of innovations. The uniate Fr. Gregory confesses it thus: "the East and West disagree about these, the sources of the Canon Law. The Church of Rome officially having accepted in the beginning only the canons from the 1st Ecumenical Synod (325) at Nicea, and at Sardis (343), was indifferent to the legislation regarding the ecclesiological order and discipline of the remainder Eastern Synods, Ecumenical or local......"
       Completely arbitrarily, the Popes, due to their dominant overview over the whole Church, abolished the Holy Canons of the six Ecumenical synods and the canons of the local Synods and of the Fathers, which were bestowed ecumenical validity, having been validated under the 2nd canon of the 6th Ecumenical Synod, specifically the Vatican abolished the Canons of the 6th Ecumenical Synod, because some of them were directed against the innovations of the papist Church (2nd, 13th,55th , etc) Archm. Sp Bilali.

6.  The Papist Nation.

       The view that it is not possible for the "representative of God", on earth be found under worldly authority(!), drove to the establishment in 1929 (after an agreement of the Pope with the dictator Mussolini) of the present papal nation of the Vatican. This way papism became a worldly nation that has an army, practices diplomacy and influences the international economy with its participation in large companies and enterprises. It concerns in other words, an anthropo-centric organization for the secularization and in fact in the institutionalized secularization. However the coexistence of the worldly authority with the hierarchal, episcopal authority is somewhat incompatible, something that is foreign to the spirit of the Bible, the Synodal Canons and to the traditions of the Church in general.

       "It is a frightful sign of the worldliness of the Church, the confusion of the heavenly and the worldly, of the two kingdoms, the heavenly and the worldly. This way the Church succumbs to the second temptation of Christ by the devil who asked Him to worship him, that he may then give him all authority over all the kingdoms of the world. The Lord answered him: "Your Lord God you shall worship and Him only you shall worship" (Archim. George Kapsanis, Orthodoxy and Roman Catholicism (Papist) (Main Differences) Stamoulis 2006 issue).

7.  Purgatory- Supererogation of the Saints.


       Concerning the fall and salvation of man there are important differences. Adam, says the Synod of Trent (1546), with his disobedience, he brought about the "wrath and anger of God and as a result death". It is expected therefore that the salvation of man requires the atonement of the wrath of God. The blood of Christ eliminates the eternal punishments of sinful man, which are due to the mortal sins. Apart from these sins there are heavy and light sins which require temporary penalties. Man must complete the penalties with works of repentance (penance) that are dictated by the Church. Many people die before completing the imposed penalties and go on to what is known as "purgatory" that exists between paradise and hell where they are called to pay their debts. From there, with the prayers of the Pope and the living, the souls continue on to paradise. However, the "Church" can satisfy the incomplete penance based on the "treasury of the supererogation of the saints" (the extra good works of the saints not required for their salvation, which went to the treasury of the Church), which is disposed of by the Pope. (A. Alivizopoulos, Roman Catholicism, Protestantism and Orthodoxy, p16). In other words, they believe the supererogation could save other people. It concerns what is known as the absolution or abrogation by the Roman Catholic Church.
       Nowhere however does the Bible teach about such things, nor does it accept "surplus supererogation" of men no matter how saintly they may have been during their life. Concerning the "purgatory" St. Nektarios, in his book "Study on the immortality of the soul" p168-169 Athens 1901, specifically writes "According to the Orthodox Church, after death there is absolutely no intermediate stage between those who ascend to Heavens and those who descend to Hell". There is no special place of in between living where the souls of the repented are found and not having availed of the fruit of repentance....".



8. The Latin Mariology or Mary worship.

               
       The papist "Church" by deviating from the correct teaching of our Fathers, was driven to falsehoods, innovations and false dogmas in the person of the All Holy (Panagia, the Theotokos). Thus in 1854 the dogma of the immaculate conception of the Theotokos, namely, "that Virgin Mary from the first moment of her conception was kept clean from all ancestral pollution of sin.
       In 1950 Pope Pius 12 declared as dogma the incorporation of the translation of the Theotokos according to which "the ever virgin Mother of God after her earthly life, was translated body and soul to the heavenly glory". The last few years it is observed by the papists, a strong inclination towards granting exaggerated honours to the Theotokos, that reach the limits of worship. "Co-redeemer", "Mother of the Church" "Intercessor for all the graces" are some of the honourary titles they grant to the All Holy, with an erroneous and problematic content.
      According to the Orthodox teaching, the ancestral sin is passed on to all the people, even to those that comprise the elected implements, as was the Most Holy Theotokos. According to St. Nikodim, the Agiorite, the Theotokos was "subject to the ancestral sin until the annunciation. For then she was cleansed through the advent of the Holy Spirit". What concerns the translation of the Theotokos, Orthodox teaching mentions the post repose translation, without however this becoming raised to dogma, as it not confessed in the Holy Bible or in the Apostolic Tradition.
       In Orthodoxy, worship belongs totally and only to the Trinitarian God, where as towards the saints and the Most Holy, it befits the veneration of honour and intercessory capacity to the only Saviour, our Lord, Jesus Christ. With great clarity the 7th Ecumenical Council (787) declares: "Honouring and magnifying we learnt firstly, primarily and truthfully the bearer of God and the holy and angelic powers and the glorious Martyrs but also the holy men whose intercessions are requested".(book by : Archim. Sp Bilali, Orthodoxy and Papism, Pub. Orthodox Print, Athens 1969 pp 164-191).

9. Mysteries

       A general difference that pours out of the primacy of the Pope is the position of the priests in the citing of the mysteries, who seem to perform them in.....their name. "I baptize you, I forgive you etc", in contrast to the Orthodox Mysteries in which the priest is a plain servant : "The servant of God is baptized in the name of the Father  and of the Son and of the Holy Spirit, the grace of the all Holy Spirit through our insignificance has loosed and forgiven you, etc.

10. Baptism

       The Orthodox Church performs the baptism by triple immersion in the water, which symbolizes the three day burial and resurrection of the Lord. In any case, it is clear the exhortation of the Lord to His disciples, to Baptize "in the name of the Father and of the Son and of the Holy Spirit". On the other side, the papist "Church" innovates and introduces a baptism by the pouring or sprinkling.

11.  Chrismation.

       The papist "Church" innovated even the mystery of Chrismation. It recommends that the mystery of Chrismation on the baptized, be postponed until the 7th or according to others to the 14th year of age, before which they do not receive communion. The early Church provided exactly to introduce them from the first instance in the realm of the Grace of the Holy Spirit, given that for the baptized to support himself, in the spiritual life would always need the life giving Divine Grace. This tradition is followed by the Orthodox Church until now, which performs the Chrismation with holy myrrh, in contrast to the papist who performs it by the placing of the hand of the Bishop.

12.   Repentance.

       On the mystery of repentance, the Holy Confession of the Roman Catholics is like a trial and the communication is impersonal. The repenter tells his sins, separated and unknown to the confessor (within the wooden booths) and receives the penalties and absolution. There is  no relationship with the shepherd, and the ecclesiastical fellowship but a legalistic and impersonal relationship. The legalistic justification of the sinner and not the forgiveness, the return and restitution to the father's home (The Church) and to the father's bosom.
       In contrast, in the Orthodox Church there is a personal interaction of the faithful with    the priest. The forgiveness of sins finds its source in the sacrifice upon the Cross of our Lord and not through the intercessions of the saints and the other factors as the papists preach.

13.   Divine Eucharist  

       In this Mystery the papists have introduced many innovations:

ñ   a) They use factory produced unleavened bread, called "ostia", and not leavened that is used in the Eastern Church, based on early practice. This however is not supported by the truth. The Last Supper was served with leavened and not unleavened bread. In reality, the unleavened do not constitute early practice but was brought about by heretics of earlier centuries.

ñ   b) The blessing of the bread-wine in the Body and Blood of Christ is performed in the Orthodox Church by the invocation of the Holy Spirit. In contrast the papists perform it through the announcing of the words of the Lord, "Receive, eat" etc.

ñ   c) The papists excluded the laity from receiving the Blood of the Lord, since only hierarchs thus commune, for they believe it is adequate for the salvation of the faithful by receiving only the Body. In contrast the Orthodox Church communes every faithful with the Body and Blood of Christ.

ñ   d) Toddlers and children until their 10th or 12th year, abstain from the Mystery of Divine Eucharist, for according to the papist teaching, they are not capable in perceiving the Body and Blood of the Lord, in contrast to the Orthodox who allow the Divine Communion to baptized babies.

14.   Marriage

       The Lord underlined the insolubility of the mystery of marriage, "except on grounds of fornication". The papists did not respect this exception and adopted the insolubility of marriage without exceptions.

15.   Clergy

       The papist "Church" has arbitrarily instituted the general celibacy of the clergy, based on the Apostolic saying,: "He who is unmarried careth for the things that belong to the Lord, how he may please the Lord" (1Cor 7:32). In essence though the celibacy is due to the position of the Roman Catholic "Church" which wants to extol the clerics above the laity, separating them from every bond with the lay people and social life and especially to demonstrate the superiority of its own clergy against those of the Orthodox Church.

       The 1st Ecumenical Synod follows the spirit of the Eastern Church, namely, the free         selection of the clergy between married and unmarried. Celibacy is a grace, a special grace of God for specific people. But to the required celibacy that the Papist Church imposed on her clergy, the most ascetic, confessor and miracle worker, holy and bishop, Great Panphotios gives this answer: "Do not burden the yoke of the clergy"

16. Holy Unction (Holy Myrrh)

       In the Orthodox Church the Mystery of Unction is performed for any occasion. The exhortation of Adelphotheos Jacob is explicit: "Is any sick among you? Let him call the elders of the Church and let them pray over him, anointing him with oil in the name of the Lord" (James 5:14). In contrast the papists again, use the mystery of the holy Unction only once and only on    the dying, as a last rite.

17. The Sign of the Cross.

       The Tradition of the Church is to cross over ourselves with the three fingers that symbolize the three personages of the Holy Trinity. In contrast, the Papists make the sign of the Cross with four fingers, for close to the personages of the Holy Trinity, they added the person of the Most Holy Theotokos, corollary of the Marian worship.

18. Divine Liturgy

      The early order of the Church is for the priest to perform the Divine Liturgy once a day and on the Holy Altar. The Divine Liturgy can only be performed once daily. The Papist "Church" however instituted that the priest can perform more than one Divine Liturgy, even on the same Altar.

19. The Temple

       The Papist Temples do not face the East like the Orthodox ones but to the West. This is shown most provocatively in the large temple of Rome, St. Peter's Basilica. 
Great Basil specifically writes: "Everyone faces to the east during the prayers for we seek our original country, Paradise, which Adam planted in Eden, in the East".

20. Ecclesiastical Art

       The Western art, music, architecture and agiography, has clearly an anthropo-centric character, in contrast to the Orthodox Church. In the Western drawing depiction of Christ he appears as a human and the Theotokos and the saints as common, non-transformed people. And their nature appears "naturalistically" without participation in the uncreated light. In contrast the Orthodox icon draws the God-Man Christ and the transformed faces of the  Theotokos and of the saints in the also transformed, through the Uncreated Grace, created world.
       In their temples the westerners have statues instead of icons and in their services they use musical instruments, something that is not in agreement with the Tradition of the Orthodox Church.

21.   Fasting

       Lax perceptions have prevailed by the Roman Catholic Church even on the holy institution of fasting. Spyridon Makris writes about the fasting of the Latins: "The fasting of the  Western Church is lighter than that of the East, forbidding mainly the meat only, while the bishops of various areas can set the frequency of fasting". The Uniate bishop Jakinthos, referring  to the rule of the Latin fasting writes: "The rule of fasting allows only one meal per day, during which one can eat as much and whatever he wishes. Only that the meal should be within two hours". Fasting for the Roman Catholics has ceased to comprise a spiritual weapon for the cleansing of the iniquities of the flesh and a perfect means for general self restraint. The intrinsic abolition of the sacred practice of fasting by the papist Church constitutes a materialistic novelty. Great Basil rebukes everything that undertakes the abolition of fasting. "Fasting is an  ancient gift that does not become obsolete nor ages but always regenerates ....fasting was enacted in paradise. Adam received the first commandment, "From the tree of knowledge of good and evil you shall not eat". The "You shall not eat" constitutes a fasting and restraint enactment. (Archm. Sp. Bilali, Orthodoxy and Papism pp250-251)

Conclusions

               
       The consequence of all the above is that in Papism we have a deviation from the Orthodox Ecclesiology. While in the Orthodox Church, great importance is placed in the theosis consistent and in communion with God, by the vision of the uncreated Light, those thus having received theosis, join Ecumenical Synods and surely enact the revealed truth during periods of confusion, while in Papism, great importance is given to the institution of the Pope, who prevails above even the Ecumenical Synods. According to the latin theology, "the authenticity of the Church exists only when supported and harmonized by the will of the Pope. In contrary situations it is nullified". 

        There are great theological differences, which were condemned at the Synod by Great Photios and at the Synod by St Gregory Palamas as is apparent in the "Synodic of Orthodoxy". Moreover the Fathers of the Church and Local Synods until the 19th century also condemned all the deceits of Papism. The situation did not get any better nor improved by the formal apology that the Pope gave for some historic wrong doings, when his theological viewpoints are  outside the revelation and their ecclesiology proceeds in the wrong direction, while the Pope appears as the leader of the Christian world, as if Christ passed on His authority over to the Pope while He happily rests in Heaven" (Metropolitan of Nafpaktos and St Vlasio Hierotheos, basic points of differences between the Orthodox Church and Papism, pub. Paremvasi, April 2001).

       From everything thus provided above, we observe that Western Christianity (Papism    and Protestantism) is a totally different world. Different theology, different anthropology, which all lead to a different theory of life, different culture, different civilization and eventually to a totally different mentality that results in a foreign spirituality and daily life  to the Orthodox.

       During the age where all tend to unions and a lot is said about the future of the European Union, the words of blessed Fr. Justin Popovitz, reverberate in our ears as a prophetic invitation to vigilance.

       All the European humanisms from before, during and after the Renaissance, the protestants, philosophers, religious people, socialites, scientists and politicians, people in knowledge or ignorance, ceaselessly tried to achieve one thing: to replace the faith in the God- Man with the faith in man, to replace the Bible according to the God-Man with the bible according to man, the philosophy according to the God-Man, with the philosophy according to  man, the culture according to God-Man, with the culture according to man. This was happening  for centuries, until last century, in 1870, during the 1st Synod of the Vatican when all these were  brought together within the dogma by the infallible Pope. Since then this dogma was raised to the "central dogma of Papism". For this, during our days in the 2nd Synod of the Vatican, it tenaciously and skillfully discussed and supported the inviolability and unalteration of this dogma.

       This dogma has a socio-historical meaning for the fate of all Europe and especially for her apocalyptic times that she has already entered. Through this dogma all the European people have obtained their ideal and idol: Man was declared highest God, complete God. The European humanistic pantheon received its Zeus" (I. Popovitz, Man and God-Man, pub. Astir, 5th issue 1987, pp149-150).

       "For all the above reasons, the union is not a matter of agreement over few dogmas but acceptance of the Orthodox, God-Man centered, Christ centered, Trinity centered spirit on the dogmas, on piety, on ecclesiology, on social justice, on pastoral duties, on art, on asceticism.
       To achieve true union either we must give up our Orthodox God-Man centrism, or the Papist give up their man-centrism. The first is impossible to happen with the Grace of our Lord, for this would have been a betrayal of the Bible of our Christ. But the latter is also difficult to happen. However, "what is impossible by man is possible by God".

       We believe that it also does not benefit the non Orthodox for us to depart from Orthodoxy. As long as Orthodoxy exists, the unblemished evangelical faith is saved, "once delivered to the Saints".
     
       There exists the living confession of the true community of God with man, the Truth of the Church as a God-Man community. So even the heterodox who lost it, know that it exists somewhere. They hope. Perhaps once they will search for it individually or collectively. They will find her and they will rest. Let us hold on this holy faith not only for us but for all the heterodox brothers, and for all the world. The two lung theory by which the Church breaths, namely Papism and Orthodoxy, cannot be accepted by the Orthodox side, because the one lung (Papism), does not worship rightly and in any case it presently suffers incurably.

       We thank the All Holy (Theotokos) and the life giving Trinity for the big gift, our holy Orthodox Faith and for the pious ancestors, teachers, priests and archpriests and our spiritual fathers, who taught us and delivered to us this holy Faith.

       We confess that we would not have rested in a Church where in much she substituted the God-Man Christ with the "infallible" man the "pope" or "the protestant".

       We believe that our Church is One, Holy, Catholic and Apostolic Church of Christ, that     has the fullness of Truth and of Grace. We are sad that the heterodox Christians cannot enjoy this fullness and even when sometimes they try to derail and proselytize the Orthodox that live in their communities where they have a partial, fragmented and distorted perception of the Truth. We appreciate the love they have for Christ and for their good works but we cannot agree with the interpretation they give of the Bible of Christ that it is in agreement with the teaching of  Christ, of the holy Apostles, of the holy Fathers and of the holy Ecumenical Synods.

       We pray that the head-shepherd Christ, the only one who is infallible, Leader and Head  of the Church, that He guide them to the Holy Orthodox Church, that is their father's house from which once they defected, and that He enlighten us Orthodox, so that we persist in our faith to  our death, always faithful to our holy and unaltered Faith, even more so to become anchored and more profound in her, "until we all become united in faith and awareness of the Son of God, a perfect man, and in measure of the age of fullness of Christ. Amen".  

http://www.impantokratoros.gr/Papism-Falsehoods.en.aspx

Οι κακοδοξίες του παπισμού

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΠΙΣΜΟΥ - ΚΑΚΟΔΟΞΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΠΙΣΜΟΥ

Αναδημοσίευση: Εκ του τεύχους "Εν συνειδήσει" - Ι.Μ. Μεγάλου Μετεώρου 

     Οι διαφορές ανάμεσα στη Ορθοδοξία και τον παπισμό είναι πολλές και μεγάλες, παλαιές και νεότερες και αφορούν τόσο σε δογματικά ζητήματα όσο και σε θέματα εκκλησιαστικής εμπειρίας, λατρείας, τέχνης και γενικώτερα αντιλήψεων και βιοθεωρίας. Θα επιχειρήσουμε εδώ μία συνοπτική παρουσίασή τους αντλώντας από τα κείμενα των Αγίων Πατέρων και συγχρόνων θεολόγων, Μητροπολιτών και Γερόντων της Εκκλησίας μας, οι οποίοι με ενάργεια και ορθόδοξο φρόνημα αναδεικνύουν την παρεκτροπή από την ορθή πίστη και τις κακοδοξίες του παπισμού. Για την καλύτερη κατανόηση των διαφορών ορθοδοξίας και παπισμού είναι απαραίτητο να εξετάσουμε συνολικά τον εκκλησιαστικό, κοινωνικό και πολιτικό περίγυρο της εποχής. Για τον σκοπό αυτό παραθέτουμε πολύ σύντομα κάποια ιστορικά γεγονότα που στάθηκαν σταθμοί στην γέννηση του παπισμού και στην πορεία του προς την διαίρεση και το σχίσμα.

Ιστορική αναφορά

     Η αρχαία Ορθόδοξη Λατινική Εκκλησία της Δύσεως στην παλαιά Ρώμη είχε πάντοτε κοινωνία με την Ορθόδοξη Ανατολή και τα πατριαρχεία της. Το γεγονός που ανέτρεψε την αρμονική αυτή κοινωνία μεταξύ Ανατολής και Δύσεως είναι η κατάληψη της δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τους Φράγκους κατά την διάρκεια του 5ου και 6ου αι., όταν η Δυτική Ευρώπη ζει τον καταιγισμό των βαρβαρικών επιδρομών που μετέβαλαν ριζικά τα πολιτιστικά και θρησκευτικά δεδομένα της.
     Οι Φράγκοι, λαός πρωτόγονος και απολίτιστος την εποχή εκείνη, από την πρώτη στιγμή του εκχριστιανισμού τους εξέλαβαν και αφομοίωσαν με λανθασμένο τρόπο την χριστιανική διδασκαλία. Η χριστολογία και η τριαδολογία τους υπήρξε ανέκαθεν προβληματική, καθώς οι αντιλήψεις τους για την Αγία Τριάδα ήταν έντονα επηρεασμένες από τον αρειανισμό.
     Στην φραγκική Σύνοδο του Τολέδο το 589, παρά την φαινομενική καταδίκη του αρειανισμού, υιοθετούν μία άλλη μορφή λανθασμένης τριαδολογίας, την εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος και εκ του Υιού, την οποία αργότερα προσέθεσαν και στο Σύμβολο της Πίστεως.
      Τον 8ο αιώνα βασιλιάς των Φράγκων γίνεται ο Κάρολος ο Μέγας (Καρλομάγνος) ο οποίος υποτάσσει τους άλλους λαούς και τους ηγεμόνες της Ευρώπης και συγκροτεί την ενιαία Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ο πολιτικός και θρησκευτικός προσανατολισμός της νέας δυτικής αυτοκρατορίας έχει έντονο το στίγμα της διαφοροποιήσεως και της αντιθέσεως προς την ανατολική αυτοκρατορία του Βυζαντίου. Αυτή η αντίθεση λαμβάνει διαστάσεις περιφρονήσεως και χλευασμού των Ελλήνων Βυζαντινών, που ήδη είχαν αρχίσει να αποκαλούνται υποτιμητικά από τους Φράγκους «αιρετικοί» και «Γραικοί» (=κλέφτες). Είναι χαρακτηριστικό ότι από τον 9ο έως τον 130 αιώνα συναντούμε επανειλημμένα στην Δύση συγγράμματα με τον τίτλο "Contres errors Graecorum" - «Κατά των πλανών των Ελλήνων». Ο πολιτισμός και η ορθόδοξη πίστη των Ελλήνων ήταν για τους απολίτιστους Φράγκους μέγεθος ακατανόητο και ασύλληπτο, αλλά και ταυτόχρονα απλησίαστο και ανέφικτο, για τον λόγο αυτό προτίμησαν να το προβάλουν ως πλάνη και αίρεση!
     Από τον 9ο αιώνα οι Φράγκοι, αφού εξεδίωξαν τους Ρωμαίους ορθοδόξους επισκόπους, διόρισαν τους εαυτούς τους επισκόπους και ηγουμένους της Γαλλίας. Κατέλαβαν, επίσης, διά της βίας το Ορθόδοξο Λατινικό Πατριαρχείο της Ρώμης και από το 1009έως το 1046 αντικατέστησαν τους ορθοδόξους Πάπες της Ρώμης με Φράγκο- Λατίνους, ιδρύοντας τον σημερινό Παπισμό. «Επομένως, το λεγόμενο Σχίσμα μεταξύ των Εκκλησιών Δύσεως και Ανατολής δεν έγινε μεταξύ Δυτικών και Ανατολικών Ορθοδόξων Ρωμαίων, αλλά μεταξύ των Φράγκων κατακτητών των Δυτικών Ορθοδόξων Ρωμαίων (Πατριαρχείο Ρώμης) και των Ορθοδόξων Ρωμαίων της Ανατολής (Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως)». (π. Ιωάννης Ρωμανίδης, Τα αίτια του Σχίσματος).
     Με την εκφράγκευση του Ορθοδόξου Πατριαρχείου της Ρώμης εισάγονται σ' αυτό οι κακοδοξίες και ο ανθελληνισμός των Φράγκων, στοιχεία που δεν έπαψαν έκτοτε να συνιστούν τα κύρια γνωρίσματα και την πεμπτουσία του παπισμού.

1. Filioque (και εκ του Υιού)

     Πρόκειται για την αντίληψη της εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος «και εκ του Υιού» (filioque) και όχι μόνον εκ του Πατρός. Η αντίληψη αυτή, που προστέθηκε και στο Σύμβολο της Πίστεως, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα λόγια του ιδίου του Κυρίου μας στο Ευαγγέλιο όπου λέγει «όταν δε έλθη ο παράκλητος...,το Πνεύμα της αληθείας ό παρά του Πατρός εκπορεύεται» (Ιω. 15,26). Έρχεται, επίσης, σε πλήρη αντίθεση με τις αποφάσεις της Δεύτερης Οικουμενικής Συνόδου, που διετύπωσε το σχετικό άρθρο του Συμβόλου της Πίστεως, αλλά και άλλων Συνόδων.
     Η προσθήκη του filioque στο Σύμβολο της Πίστεως συνιστά ουσιαστική και απροκάλυπτη αίρεση, αφού αντιβαίνει στο Ευαγγέλιο και τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων. Και μόνον για την κακοδοξία τους αυτή οι παπικοί είναι αιρετικοί και όχι σχισματικοί, όπως λανθασμένα υποστηρίζεται από μερικούς, που τεχνηέντως ισχυρίζονται πως δεν υπάρχει Οικουμενική Σύνοδος που να καταδίκασε τον παπισμό ως αίρεση. Πρόκειται, βεβαίως, για αφελές επιχείρημα αφού ως γνωστόν οι Οικουμενικοί Σύνοδοι εδογμάτισαν και οριοθέτησαν την ορθή πίστη και κάθε απόκλιση από αυτή, κάθε θέση αντίθετη με τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων είναι αυτονόητο ότι συνιστά αίρεση. Δεν υπάρχει, άλλωστε, Οικουμενική Σύνοδος που να κατεδίκασε π.χ. τους Προτεστάντες, τους Πεντηκοστιανούς κ.ά, ως αιρετικούς χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν είναι.
     Ο Μέγας Φώτιος, ο Φωστήρας αυτός και Μέγας Διδάσκαλος της Εκκλησίας μας καταδικάζει με χαρακτηριστικό τρόπο την παπική αίρεση του filioque: «Τις ου κλείσει τα ώτα προς την υπερβολήν της βλασφημίας ταύτης; Αύτη κατά των Ευαγγελίων ίσταται, προς τας αγίας παρατάσσεται Συνόδους, τους μακαρίους και αγίους παραγράφεται πατέρας, τον Μ. Αθανάσιον, τον εν θεολογία περιβόητον Γρηγόριον, την βασίλειον της Εκκλησίας στολήν, τον Μ. Βασίλειον, το χρυσούν της οικουμένης στόμα, το της σοφίας πέλαγος, τον ως αληθώς Χρυσόστομον. Και τι λέγω τον δείνα η τον δείνα; Κατά πάντων ομού των αγίων προφητών, αποστόλων, ιεραρχών, μαρτύρων και αυτών των δεσποτικών φωνών η βλάσφημος αύτη και θεομάχος φωνή εξοπλίζεται».
     Με την προσθήκη του filioque είναι μία από τις βασικότερες και παλαιότερες δογματικές διαφορές μας με τους παπικούς, την οποία, όπως προαναφέραμε, την εισήγαγαν οι Φράγκοι και την επέβαλαν στο ορθόδοξο τότε Πατριαρχείο της Ρώμης. Είναι αυτή που, από την θέσπισή της ακόμη και σε όλη την μετέπειτα πορεία Ανατολής και Δύσεως, απετέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί ανυπέρβλητο χάσμα, καθώς υπήρξε μία από τις κυριότερες αιτίες που οδήγησε στο σχίσμα. «Το σχίσμα γέγονεν μάλιστα διά την εν τω Συμβόλω πρόσθεσιν και ότι καλώς απεστράφημεν τους Λατίνους διά την πρόσθεσιν αποστροφής ούσαν αξίαν». (Γεννάδιος Σχολάριος).
     Έφθασαν μάλιστα οι παπικοί αιρετικοί να κατηγορούν εμάς τους ορθοδόξους ότι αφαιρέσαμε από το Σύμβολο της Πίστεως το filioque!!!Αυτή ήταν και η βασική κατηγορία που απέδωσε στους ορθοδόξους ο απεσταλμένος του Πάπα, Καρδινάλιος Ουμβέρτος, όταν στις 15 Ιουλίου του 1054 απέθεσε τον λίβελλο με τα αναθέματα του Πατριάρχου και όλων των Ορθοδόξων στην Αγία Τράπεζα της Αγίας Σοφίας, ότι δήθεν δηλαδή οι ορθόδοξοι «ως Πνευματομάχοι η Θεομάχοι απέκοψαν από του Συμβόλου του αγίου Πνεύματος την εκπόρευσιν εκ του Υιού». Η εμμονή των παπικών στην αιρετική θέση του filioque τους κρατά αποκομμένους από την Εκκλησία και την αλήθεια και αποτελεί ουσιαστικό εμπόδιο σε κάθε προσπάθεια επανόδου τους στην ορθόδοξη πίστη, παρά τις όποιες πρωτοβουλίες καλής θελήσεως, ακόμη και αυτής της άρσεως των αναθεμάτων.
     Όπως εύστοχα διατυπώνει ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος: «Μερικοί ισχυρίζονται ότι ήρθησαν αυτά τα αναθέματα και επομένως δεν υπάρχει πρόβλημα. Βεβαίως και υπάρχει πρόβλημα, γιατί με μία απλή πράξη ήρθησαν τα αναθέματα, αλλά δεν ήρθη η αίρεση του Filioque, η οποία μάλιστα ισχυροποιήθηκε ακόμη περισσότερο».

2. Διδασκαλία περί της ακτίστου ουσίας και ακτίστου ενεργείας του Θεού.

     Μία πολύ μεγάλη και βασική διαφορά ανάμεσα στην ορθοδοξία και τον παπισμό είναι το θέμα της ουσίας και των ενεργειών του Θεού. Η ορθή διδασκαλία σ' αυτό το ζήτημα είναι ότι αφού η ουσία του Θεού είναι άκτιστη, είναι άκτιστες και οι ενέργειές Του. Αντίθετα οι δυτικοί θεωρούν κτιστές τις ενέργειες και κτιστή την χάρη του Θεού.
     Γράφει σχετικά ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου, Αρχιμ. Γεώργιος Καψάνης: «Μέχρι σήμερα οι Δυτικοί θεωρούν κτιστή την θεία Χάρι, την ενέργεια του Θεού. Είναι δυστυχώς και τούτο μία από τις πολλές διαφορές μας, που πρέπει να λαμβάνεται σοβαρώς υπ' όψιν στο θεολογικό διάλογο με τους Ρωμαιοκαθολικούς. Δεν είναι μόνο το filioque, το πρωτείο εξουσίας και το «αλάθητο» του πάπα, από τις βασικές διαφορές μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των Παπικών. Είναι και τα ανωτέρω. Αν δεν δεχθούν οι Ρωμαιοκαθολικοί ότι η Χάρις του Θεού είναι άκτιστος, δεν μπορούμε να ενωθούμε μαζί τους, έστω κι' αν, δεχθούν όλα τα άλλα. Διότι ποιος θα ενεργήση την θέωσι, αν η θεία Χάρις είναι κτίσμα κι' όχι άκτιστος ενέργεια του Παναγίου Πνεύματος;»

3. Το πρωτείο του Πάπα.

     Μια από τις βασικές αιρετικές δοξασίες του παπισμού αποτελεί το «πρωτείο» του πάπα. Σύμφωνα με απόφαση της Α' Συνόδου του Βατικανού (1870), ο πάπας είναι τοποτηρητής του Χριστού και μοναδικός αντιπρόσωπός Του πάνω στη γη. Είναι ο αρχηγός και η ορατή κεφαλή της Εκκλησίας. Στο πρόσωπό του συνοψίζεται ολόκληρη η Εκκλησία. Αυτή η θέση, όμως, είναι καθαρά αιρετική, αφού «η αλήθεια είναι ότι μόνον ο Χριστός είναι Κεφαλή και αρχηγός της Εκκλησίας. Αυτό διαβάζουμε και στην επιστολή προς Εφεσίους του Απ. Παύλου (Εφεσ. α, 22-23), ότι δηλαδή ο ουράνιος Πατέρας ¨Αυτόν (τον Κύριον Ιησούν) έδωκε κεφαλήν υπέρ πάντα τη Εκκλησία, ήτις εστί το σώμα αυτού¨ Αυτόν κατέστησε κεφαλή, πάνω από όλους, στην Εκκλησία, η οποία είναι το σώμα Του», Αρχιμ. Γερβ. Ραπτοπούλου, Αιρέσεις στην Ελλάδα και οι κακοδοξίες του παπισμού, σελ. 153-154.

4. το αλάθητο του Πάπα.

     Η Α' Σύνοδος του Βατικανού θέσπισε το δόγμα του αλάθητου του πάπα. Πρόκειται δηλαδή για την αλαζονική αντίληψη για το «εκ καθέδρας» αλάνθαστο του Πάπα. Σύμφωνα με το δόγμα αυτό ο πάπας είναι πάνω και από τις Οικουμενικές Συνόδους και έχει την πλήρη και υπέρτατη δικαιοδοσία να αποφαίνεται αλάθητα και τη διδασκαλία του είναι υποχρεωμένη να παραδεχτεί ολόκληρη η Εκκλησία. Όποιος τολμήσει να «αντείπη», να φέρει αντίρρηση στη διδασκαλία του, «ανάθεμα έστω» (κεφ. Δ' της Β' Βατικάνειας Συνόδου). Οι θεολόγοι μάλιστα της Ρωμαιοκαθολικής «Εκκλησίας' φτάνουν στο σημείο να διακηρύττουν ότι και ψέμα να πει ο πάπας πρέπει αυτό να γίνει δεκτό από τους πιστούς σαν αλήθεια!
     Η ανακήρυξη ενός και μόνου ανθρώπου σαν αλάθητου, όσο κι' αν αυτός κατέχει τον ανώτατο βαθμό της ιερωσύνης, είναι πράξη ξένη και αντίθετη προς την Αγία Γραφή και την Ιερά Παράδοση. Κατά τον Ορθόδοξο Ρώσο Θεολόγο Βουλγάκωφ «το αλάθητον ανήκει εις τη όλην Εκκλησίαν». Γι' αυτό και η από 6 Μαΐου 1848 εγκύκλιος των Ορθοδόξων Πατριαρχών της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας ορίζει ότι «ο φύλαξ της Ορθοδοξίας, το σώμα της Εκκλησίας, τούτ' έστιν ο λαός αυτός εστι». Η Εκκλησία στο σύνολό της, κλήρος και λαός μαζί, είναι η «πιστή φρουρός της Αποστολικής Παραδόσεως, φυλάττουσα αυτήν ως πεπιστευμένην ταύτη παρακαταθήκην».
(βλ. σχ. Αρχιμ. Γερβ. Ραπτοπούλου, ό. π. σελ. 163-166)
     Ο Αρχιμ. Γεώργιος Καψάνης σημειώνει ότι «το αλάθητο επεκτάθηκε σε κάθε απόφαση του Πάπα. Δηλαδή, ενώ με την Α' Βατικάνειο Σύνοδο μόνον οι από καθέδρας και με την χρήση του όρου definimus (ορίζομεν) αποφάσεις του Πάπα ήσαν αλάθητοι, η Β' Βατικάνειος Σύνοδος αποφάνθηκε ότι ο Πάπας είναι αλάθητος όχι μόνον όταν αποφαίνεται επισήμως ως Πάπας, αλλά οσάκις αποφαίνεται. Είναι ακόμη φανερό από τα ανωτέρω ότι η οικουμενική σύνοδος γίνεται ένα συμβουλευτικό σωματείο των Παπών. Το αλάθητο στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δεν ανήκει στην οικουμενική σύνοδο, αλλά στον Πάπα. Ποιος όμως ανεκήρυξε τον Πάπα αλάθητο; Η λαθητή σύνοδος;
     Με αυτόν τον τρόπο η συνοδική αρχή, η παραδοθείσα από τους αγίους Αποστόλους, αντικαθίσταται από την παποκεντρική αρχή. Ο «αλάθητος» Πάπας καθίσταται κέντρο και πηγή ενότητος της Εκκλησίας, που σημαίνει ότι η Εκκλησία έχει ανάγκη από έναν άνθρωπο για να την διατηρή σε ενότητα. Έτσι παραμερίζεται και υποβαθμίζεται η θέσις του Χριστού και του Αγίου Πνεύματος. Και ακόμη με την μεταφορά του αλάθητου από το Άγιο Πνεύμα στο πρόσωπο του Πάπα περιορίζεται η εσχατολογική προοπτική της Εκκλησίας μέσα στην ιστορία και καθίσταται εγκοσμιοκρατική».

5. Η κατάργηση Ιερών Κανόνων

     «Το Βατικανό προ πολλού ήδη απέρριψε τους πλείστους Ιερούς Κανόνες των Οικουμενικών Συνόδων και εμόρφωσεν ίδιον Κανονικόν Δίκαιον, διά να πορευθή ελεύθερον την οδόν την άγουσαν εις παν είδος καινοτομίας. Ο ουνίτης Π. Γρηγορίου ομολογεί εν προκειμένω: «Ανατολή και Δύσις διεφώνουν ωσαύτως επ' αυτών τούτων των πηγών του Κανονικού Δικαίου. Η Εκκλησία της Ρώμης, αποδεχθείσα επισήμως κατ' αρχάς μόνον τους κανόνας της εν Νικαία Α' Οικουμενικής Συνόδου(325) και της Σαρδικής (343), ηδιαφόρησεν ως προς την νομοθεσίαν εν σχέσει προς την εκκλησιαστικήν ευταξίαν και πειθαρχίαν των λοιπών Ανατολικών Συνόδων, Οικουμενικών ή τοπικών...
     Όλως αυθερέτως, οι πάπαι, χάριν των κυριαρχικών βλέψεών των επί πάσης της Εκκλησίας, απέρριψαν του Ιερούς Κανόνας των έξ Οικουμενικών Συνόδων και τους κανόνας των τοπικών Συνόδων και των Πατέρων, οι οποίοι προσέλαβαν οικουμενικόν κύρος, εφ' όσον επεκυρώθησαν υπό του Β' κανόνος της ΣΤ' οικουμενικής Συνόδου. Ειδικότερον, το Βατικανόν απεχθάνεται τους Κανόνας της ΣΤ' Οικουμενικής Συνόδου, διότι τινές εξ αυτών στρέφονται κατά των καινοτομιών της παπικής Εκκλησίας (Β, ΙΓ, ΝΕ κ.λ.π.)» (Αρχιμ. Σπ. Μπιλάλη, ό. π.,σελ.251,2).

6. Το παπικό κράτος.

     Η άποψη ότι δεν μπορεί ο «αντιπρόσωπος του Θεού» στη γη να βρίσκεται υπό εξουσία κοσμικού βασιλιά(!) οδήγησε στην ίδρυση το 1929 (μετά από συμφωνία του Πάπα και του δικτάτορα Μουσολίνι) του σημερινού παπικού κράτους του Βατικανού, Έτσι, ο παπισμός κατήντησε κοσμικό κράτος που έχει στρατό, ασκεί διπλωματία και επηρεάζει την διεθνή οικονομία με την συμμετοχή του σε μεγάλες εταιρείες και επιχειρήσεις. Πρόκειται δηλαδή για μια ανθρωποκεντρική οργάνωση, για μια εκκοσμίκευση και μάλιστα θεσμοποιημένη εκκοσμίκευση. Αλλά η συνύπαρξη της κοσμικής εξουσίας με την ιερατική, επισκοπική εξουσία, είναι κάτι το ασυμβίβαστο, κάτι το οποίο είναι ξένο προς το πνεύμα του Ευαγγελίου, τους Κανόνες Συνόδων και την εν γένει παράδοση της Εκκλησίας.
     «Είναι σημείο φοβεράς εκκοσμικεύσεως της Εκκλησίας η σύγχυσις των δύο εξουσιών, της πνευματικής και της κοσμικής, των δύο βασιλείων, του ουρανίου και του επιγείου. Έτσι η Εκκλησία υποκύπτει στον δεύτερο πειρασμό του Χριστού από τον διάβολο, που του ζήτησε να τον προσκυνήση, για να του δώση την εξουσία όλων των βασιλείων του κόσμου. Ο Κύριος τότε του απήντησε: "Κύριον τον Θεόν σου προσκυνήσεις και αυτώ μόνω λατρεύσεις"». (Αρχιμ' Γεωργίου Καψάνη, Ορθοδοξία και Ρωμαιοκαθολικισμός (Παπισμός) (Κύριαι Διαφοραί) εκδ. Σταμούλης 2006).

7. Το καθαρτήριο πυρ - Οι αξιομισθίες των Αγίων.

     «Σχετικά με την πτώση και τη σωτηρία του ανθρώπου υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές. Ο Αδάμ, λέγει η Σύνοδος του Τριδέντου (1546), με την παράβασή του επέφερε την οργή και την αγανάκτηση του Θεού και για τούτο τον θάνατο'. Επομένως η σωτηρία του ανθρώπου απαιτεί την εξιλέωση της οργής του Θεού. Το αίμα του Χριστού εξαλείφει τις αιώνιες ποινές του αμαρτωλού ανθρώπου, οι οποίες έχουν την αιτία τους στις θανάσιμες αμαρτίες. Εκτός όμως από τις αμαρτίες αυτές, υπάρχουν οι βαριές και οι ελαφρές αμαρτίες, οι οποίες επιφέρουν πρόσκαιρες ποινές. Αυτές τις ποινές πρέπει ο άνθρωπος να τις εξοφλήσει με έργα μετανοίας, που επιβάλλονται από την Εκκλησία. Πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν πριν εξοφλήσουν αυτές τις ποινές και μεταβαίνουν στο λεγόμενο ‘καθαρτήριο πυρ', που υπάρχει ανάμεσα στον παράδεισο και την κόλαση, όπου καλούνται να εξαλείψουν το χρέος. Από εκεί, με τις προσευχές του Πάπα και των ζωντανών, οι ψυχές μεταβαίνουν στον παράδεισο. Όμως η «Εκκλησία» μπορεί να παραχωρήσει τη λύση των ποινών με βάση το ‘θησαυρό των αξιομισθιών των αγίων', τον οποίο διαχειρίζεται ο πάπας». (Αντ. Αλεβιζόπουλου, Ρωμαιοκαθολικισμός, Προτεσταντισμός και Ορθοδοξία, σελ. 16). Πιστεύουν, δηλαδή, πως οι Άγιοι έχουνε κάνει περισσότερα καλά έργα απ' όσα χρειάζονται για τη σωτηρία τους και τέτοιες «αξιομισθίες», που μ' αυτές μπορούν να σωθούν και άλλοι άνθρωποι. Πρόκειται για τις λεγόμενες αφέσεις η τα λυσίποινα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
      Πουθενά ωστόσο, το Ευαγγέλιο δεν διδάσκει τέτοιο πράγμα, ούτε δέχεται «περισσεύουσες αξιομισθίες» στους ανθρώπους, όσο άγιοι κι' αν ήτανε στη ζωή τους. Όσον αφορά στο «καθαρτήριο πυρ», ο άγιος Νεκτάριος, στο βιβλίο του «Μελέτη περί της αθανασίας της ψυχής», σ. 168,9, Αθήνα, 1901, γράφει σχετικά: «Κατά την Ορθόδοξον Εκκλησίαν, μετά θάνατον ουδεμία υπάρχει μεσάζουσα τάξις μεταξύ των μεταβαινόντων εις Ουρανούς και των καταβαινόντων εις άδην». Δεν υπάρχει τόπος ειδικός, μεσάζων, ένθα ευρίσκονται αι ψυχαί των μετανοησάντων και μη ενεγκόντων καρπούς μετανοίας...»

8. Λατινική Μαριολογία η Μαριολατρία

     Η παπική «Εκκλησία», παρεκκλίνοντας από την ορθή διδασκαλία των Πατέρων μας, οδηγήθηκε σε κακοδοξίες, καινοτομίες και εσφαλμένα δόγματα ως προς το πρόσωπο της Παναγίας. Έτσι το 1854 θεσπίστηκε το δόγμα της ασπίλου συλλήψεως της Θεοτόκου, που όριζε ότι «Η Παρθένος Μαρία από της πρώτης στιγμής της συλλήψεώς της διετηρήθη καθαρά παντός εκ του προπατορικού αμαρτήματος ρύπου».
     Το 1950, ο πάπας Πίος ΙΒ', ανεκήρυξε σε δόγμα την ενσώματη μετάσταση της Θεοτόκου, σύμφωνα με το οποίο «η αειπάρθενος Θεομήτωρ μετά την επί γης ζωήν αυτής, μετέστη εν σώματι και ψυχή εις την ουράνιον δόξαν». Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται εκ μέρους των παπικών μιά έντονη τάση απόδοσης υπερβολικών τιμών στη Θεοτόκο, που φτάνει στα όρια της λατρείας. «Συλλυτρώτρια», «Μητέρα της Εκκλησίας», «Μεσίτρια πασών των χαρίτων» είναι κάποιοι από τους τιμητικούς τίτλους που αποδίδουν στην Παναγία, με εσφαλμένο και προβληματικό περιεχόμενο.
     Σύμφωνα με την ορθόδοξη διδασκαλία, το προπατορικό αμάρτημα μεταδίδεται σε όλους τους ανθρώπους, ακόμη και σ΄ αυτούς που αποτελούν σκεύη εκλογής, όπως ήταν η Παναγία. Κατά τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, η Θεοτόκος ήταν «υποκείμενη εις το προπατορικό αμάρτημα μέχρι του Ευαγγελισμού. Τότε γαρ εκαθαρίσθη διά της επελεύσεως του Αγίου Πνεύματος». Όσον αφορά στην μετάσταση της Θεοτόκου, η ορθόδοξη παράδοση αναφέρεται στην μετά θάνατον μετάστασή της, χωρίς όμως αυτό να ανάγεται σε δόγμα, αφού δεν μαρτυρείται ούτε στην Αγία Γραφή ούτε στην αποστολική παράδοση.
     Στην Ορθοδοξία η λατρεία ανήκει μόνο στον Τριαδικό Θεό, ενώ στους αγίους και την Παναγία αρμόζει η τιμητική προσκύνηση και η πρεσβευτική ιδιότητα προς τον μόνο Σωτήρα, τον Κύριόν μας Ιησούν Χριστόν. Με μεγάλη σαφήνεια η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος (787) ορίζει: «τιμάν και μεγαλύνειν εμάθομεν πρώτον μεν και κυρίως και αληθώς την του Θεού Γεννήτριαν και τας αγίας και αγγελικάς Δυνάμεις και τους ενδόξους Μάρτυρας, αλλά και τους αγίους άνδρας, και τούτων αιτείν τας πρεσβείας», (βλ. σχ. Αρχιμ. Σπ. Μπιλάλη, Ορθοδοξία και Παπισμός, εκδ. Ορθοδόξου τύπου, Αθήνα 1969, σελ. 164-191).

9. Μυστήρια

Μία γενική διαφορά η οποία απορρέει από το πρωτείο του Πάπα είναι η στάση των ιερέων στους λόγους των μυστηρίων, οι οποίοι φαίνεται να τα τελούν στο ...όνομά τους: «Εγώ σε βαπτίζω, εγώ σε συγχωρώ κ.λ.π.», σε αντίθεση με τα Ορθόδοξα Μυστήρια στα οποία ο ιερέας είναι απλός υπηρέτης: «Βαπτίζεται ο δούλος του Θεού εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, Η χάρις του Παναγίου Πνεύματος διά της εμής ελαχιστότητος έχει σε λελυμένον και συγκεχωρημένον κ.λ.π.»

10. Το Βάπτισμα

     Η ορθόδοξη Εκκλησία τελεί το Βάπτισμα με τριπλή κατάδυση στο νερό, η οποία συμβολίζει την τριήμερο ταφή και Ανάσταση του Κυρίου. Άλλωστε είναι σαφής η προτροπή του Κυρίου προς τους μαθητές Του να βαπτίζουν «εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Από την άλλη μεριά, η παπική «Εκκλησία» καινοτομεί και εισάγει το διά επιχύσεως η ραντισμού βάπτισμα.

11. Χρίσμα

     Η παπική «Εκκλησία καινοτομεί και το μυστήριο του Χρίσματος. Συνιστά να αναβάλλεται του μυστήριο του Χρίσματος στους βαπτιζομένους μέχρι το 7ο η κατ΄ άλλους το 14ο έτος της ηλικίας τους, οπότε και δεν κοινωνούν. Η αρχαία Εκκλησία παρείχε στα βαπτιζόμενα νήπια το Χρίσμα αμέσως μετά το Βάπτισμα, ακριβώς για να τα εισάγει από την πρώτη στιγμή στην ατμόσφαιρα της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος, δεδομένου ότι για να στηριχθεί ο βαπτιζόμενος στην πνευματική ζωή έχει πάντοτε ανάγκη από τη ζωογόνο Θεία Χάρη. Αυτήν την παράδοση ακολουθεί μέχρι σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία τελεί το Χρίσμα με άγιο Μύρο, σε αντίθεση με τους παπικούς που το τελούν με την επίθεση των χειρών του Επισκόπου.

12. Μετάνοια

     Ως προς το μυστήριο της μετανοίας, την Ιερά Εξομολόγηση, στους Ρωμαιοκαθολικούς γίνεται ως μια δίκη και η επικοινωνία είναι απρόσωπη. Ο εξομολογούμενος λέει τα αμαρτήματά του χωρισμένος και άγνωστος στον πνευματικό (στους ξύλινους θαλαμίσκους) και λαμβάνει τα επιτίμια και την άφεση. Δεν υπάρχει δηλαδή προσωπική ποιμαντική σχέση και εκκλησιαστική κοινωνία, αλλά νομική και απρόσωπη σχέση. Προέχει η νομική δικαίωση του αμαρτωλού και όχι η συγχώρηση, επάνοδος και αποκατάστασή του στο πατρικό σπίτι (Εκκλησία) και την πατρική αγκάλη.
     Αντίθετα στην Ορθόδοξη Εκκλησία υπάρχει προσωπική επαφή του πιστού με τον ιερέα. Η άφεση των αμαρτιών πηγάζει από την Σταυρική θυσία του Κυρίου μας και όχι από τις μεσιτείες των αγίων η άλλους παράγοντες, όπως διδάσκουν οι παπικοί.

13. Θ. Ευχαριστία

     Σε αυτό το Μυστήριο οι παπικοί έχουν εισάγει πολλές καινοτομίες: α) Χρησιμοποιούν βιομηχανοποιημένο άζυμο άρτο που λέγεται «όστια» και όχι ένζυμο που χρησιμοποιεί η ανατολική Εκκλησία στηριζόμενη στο επιχείρημα ότι ακολουθούν αρχαία συνήθεια. Αυτό, όμως, δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Ο Μυστικός Δείπνος έγινε με ένζυμο και όχι με άζυμο άρτο. Στην πραγματικότητα τα άζυμα δεν αποτελούν αρχαία συνήθεια, αλλά επινοήθηκε από αιρετικούς τους πρώτους αιώνες.
     β) Ο καθαγιασμός του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού τελείται για την ορθόδοξη Εκκλησία με την επίκληση του Αγίου Πνεύματος. Αντιθέτως για τους παπικούς τελείται με την εκφώνηση των συστατικών του μυστηρίου λόγων του Κυρίου «Λάβετε φάγετε...» κ.λ.π.
     γ) Οι παπικοί απέκοψαν τον λαό από την μετοχή στο Αίμα του Κυρίου, αφού κοινωνούν μόνο οι ιερωμένοι απ' αυτό, διότι πιστεύουν ότι αρκεί για την σωτηρία των πιστών η μετάληψις μόνο του Σώματος. Σε αντίθεση, η ορθόδοξη Εκκλησία μεταδίδει το Σώμα και το Αίμα Χριστού σε όλους τους πιστούς.
     δ) Τα νήπια και τα παιδιά μέχρι το 10ο η 12ο έτος απέχουν από το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, διότι, σύμφωνα με την παπική διδασκαλία, δεν είναι ικανά να διακρίνουν το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου, αντίθετα με τους Ορθοδόξους που επιτρέπουν τη Θεία Κοινωνία στα βαπτισμένα νήπια.

14. Γάμος

     Ο Κύριος τόνισε το αδιάλυτο του μυστηρίου του γάμου «παρεκτός λόγου πορνείας». Οι παπικοί δεν σεβάστηκαν αυτή την εξαίρεση και θέσπισαν το αδιάλυτο του γάμου χωρίς καμμία εξαίρεση.

15. Ιερωσύνη

     Η παπική «Εκκλησία έχει αυθαίρετα καθιερώσει τη γενική αγαμία του κλήρου, στηριζόμενη σε αποστολικό χωρίο («...ο άγαμος μεριμνά τα του Κυρίου, πως αρέσει τω Κυρίω...» Α' Κορ. ζ, 32). Στην ουσία όμως η αγαμία οφείλεται στην στάση της Ρωμαιοκαθολικής «Εκκλησίας» που θέλει να εξάρει τον κλήρο υπέρ τους λαϊκούς, αποχωρίζοντάς τον από κάθε δεσμό με τις λαϊκές τάξεις και την κοινωνική ζωή, και κυρίως να καταδείξει την ανωτερότητα του δικού τους κλήρου έναντι των κληρικών της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
     Η Α' Οικουμενική Σύνοδος αποδίδει το πνεύμα της Ανατολικής Εκκλησίας, την ελεύθερη δηλαδή εκλογή των κληρικών μεταξύ γάμου και αγαμίας. Η αγαμία είναι χάρισμα, ειδική χάρη του Θεού σε ορισμένα άτομα. Ωστόσο, στην υποχρεωτική αγαμία, που επέβαλε η Παπική Εκκλησία στον κλήρο της, δίνει την πρέπουσα απάντηση ο ασκητικότατος, ομολογητής, θαυματουργός, άγιος και επίσκοπος μέγας Πανφούτιος: «Μη βαρύνετε τον ζυγόν των ιερωμένων».

16. Ευχέλαιο

     Στην Ορθόδοξη Εκκλησία το Μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου τελείται σε κάθε περίπτωση. Η προτροπή του Αδελφόθεου Ιακώβου είναι ρητή: «Ασθενεί τις εν υμίν; Προσκαλεσάσθω τους πρεσβυτέρους της Εκκλησίας, και προσευξάσθωσαν επ' αυτόν αλείψαντες αυτόν ελαίω εν τω ονόματι Κυρίου...» (Ιακ. Ε, 14-15). Οι παπικοί αντίθετα και πάλι, χρησιμοποιούν το μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου μόνο μια φορά και μόνο στους ετοιμοθανάτους, σαν τελευταίο εφόδιο.

17. Το σημείο του Σταυρού

     Παράδοση της Εκκλησίας είναι να κάνουμε το σημείο του Σταυρού με τα τρία δάκτυλα, που συμβολίζουν τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος. Οι παπικοί, αντιθέτως, τον κάνουν με τα τέσσερα δάκτυλα, γιατί κοντά στα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, πρόσθεσαν και το πρόσωπο της Παναγίας, απόρροια της Μαριολατρείας. Επίσης, το σημείο του Σταυρού οι καθολικοί το κάνουν όχι από τα δεξιά προς τα αριστερά, αλλά από τα αριστερά προς τα δεξιά.

18. Θεία Λειτουργία

     Αρχαία τάξη στην Εκκλησία είναι ο ιερέας να τελεί μια μόνο Θεία Λειτουργία την ημέρα και πάνω στην Αγία Τράπεζα να τελείται μόνο μια Θεία Λειτουργία καθημερινά. Η παπική «Εκκλησία», όμως, καθιέρωσε ο ιερέας να τελεί περισσότερες από μια Θείες Λειτουργίες και μάλιστα πάνω στην ίδια Τράπεζα.

19. Ναός

     Οι παπικοί Ναοί δεν είναι στραμμένοι προς την Ανατολή, όπως είναι οι ορθόδοξοι, αλλά προς τη Δύση. Αυτό φαίνεται προκλητικότατα στο μεγάλο Ναό της Ρώμης, τον Άγιο Πέτρο
     Ο Μ. Βασίλειος γράφει σχετικά: «Πάντες ορώμεν κατά ανατολάς επί των προσευχών, ότι την αρχαίαν επιζητούμεν πατρίδα, τον Παράδεισον, όν εφύτευσεν Αδάμ εν Εδέμ, κατά ανατολάς».

20. Εκκλησιαστικές τέχνες

     Η τέχνη της Δύσεως, η μουσική, η αρχιτεκτονική και η αγιογραφία, έχει καθαρά ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, σε αντίθεση με αυτήν της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στην δυτική ζωγραφική παράσταση ο Χριστός φαίνεται ως άνθρωπος και η Θεοτόκος και οι άγιοι ως κοινοί, μη μεταμορφωθέντες άνθρωποι. Και η φύση παρουσιάζεται «νατουραλιστικά», χωρίς μετοχή στο άκτιστο φως. Αντίθετα, η Ορθόδοξη εικόνα εικονίζει τον Θεάνθρωπο Χριστό και τα μεταμορφωμένα πρόσωπα της Θεοτόκου και των Αγίων μέσα στον επίσης μεταμορφωμένο από την Άκτιστη Χάρη κτιστό κόσμο.
     Στους Ναούς τους οι δυτικοί έχουν αγάλματα αντί για εικόνες και στις «ακολουθίες» τους χρησιμοποιούν μουσικά όργανα, κάτι που δεν είναι σύμφωνο με την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

21. Νηστεία

     «Χαλαραί αντιλήψεις επεκράτησαν παρά τη ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και ως προς τον ιερόν θεσμόν της νηστείας. Ο Σπυρίδων Μακρής γράφει περί των νηστειών των Λατίνων: «Αι νηστείαι της Δυτικής Εκκλησίας είναι ελαφρότεραι των της Ανατολικής, απαγορεύουσαι κυρίως το κρέας μόνον, οι δε κατά τόπους επίσκοποι έχουν το δικαίωμα της ρυθμίσεως των νηστειών». Ο ουνίτης επίσκοπος Υάκινθος, αναφερόμενος εις τον νόμον της λατινικής νηστείας, γράφει: «Ο νόμος της νηστείας επιτρέπει εν μόνο γεύμα την ημέραν, κατά το οποίον δύναταί τις να φάγη όσον θέλει και ό,τι θέλει. Αρκεί να μη διαρκέση το γεύμα περισσότερον από δυο ώρας»...Η νηστεία παύει πατά τοις ρωμαιοκαθολικοίς να αποτελή πνευματικόν όπλον προς καθαίρεσιν των σκιρτημάτων της σαρκός και μέσον άριστον γενικώτερον προς εγκράτειαν. Υλιστικόν νεωτερισμόν αποτελεί η ουσιαστική κατάργησις του ιερού θεσμού της νηστείας υπό της παπικής Εκκλησίας. Ο Μ> Βασίλειος ελέγχει πάντα επιχειρούντα την κατάργησιν της νηστείας: «Αρχαίον δώρον η νηστεία, ου παλαιούμενον και γηράσκων, αλλ' ανανεούμενον αεί...νηστεία εν παραδείσω ενομοθετήθη. Την πρώτην εντολήν έλαβεν Αδάμ, Από του ξύλου του γινώσκειν καλόν και πονηρόν ου φαγείσθε. Το δε, ου φάγεσθε, νηστείας εστί και εγκρατείας νομοθεσία...» (Αρχιμ. Σπ. Μπιλάλη, Ορθοδοξία και Παπισμός, σελ. 250,1).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

     «Συνέπεια όλων των ανωτέρω είναι ότι στον Παπισμό έχουμε απόκλιση από την ορθόδοξη Εκκλησιολογία. Ενώ στην Ορθόδοξη Εκκλησία δίνεται μεγάλη σημασία στη θέωση που συνίσταται στην κοινωνία με τον Θεό, δια της οράσεως του ακτίστου Φωτός, οπότε οι θεούμενοι συνέρχονται σε Οικουμενική Σύνοδο και οριοθετούν ασφαλώς την αποκαλυπτική αλήθεια σε περιπτώσεις συγχύσεως, εν τούτοις στον Παπισμό δίνεται μεγάλη σημασία στον θεσμό του Πάπα, ο οποίος Πάπας υπέρκειται ακόμη και από αυτές τις Οικουμενικές Συνόδους. Σύμφωνα με την λατινική θεολογία ‘η αυθεντία της Εκκλησίας υπάρχει τότε μόνον όταν στηρίζεται και εναρμονίζεται με την θέληση του Πάπα. Σε αντίθετη περίπτωση εκμηδενίζεται'...
     Υπάρχουν μεγάλες θεολογικές διαφορές, οι οποίες καταδικάσθηκαν από την Σύνοδο επί Μεγάλου Φωτίου και στην Σύνοδο επί αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, όπως φαίνεται και στο ‘Συνοδικό της Ορθοδοξίας'. Επί πλέον και οι Πατέρες της Εκκλησίας και οι Τοπικές Σύνοδοι μέχρι τον 19ο αιώνα καταδίκαζαν όλες τις πλάνες του Παπισμού. Το πράγμα δεν θεραπεύεται ούτε βελτιώνεται από κάποια τυπική συγγνώμη που θα δώση ο Πάπας για ένα ιστορικό λάθος, όταν οι θεολογικές απόψεις του είναι εκτός Αποκαλύψεως και η Εκκλησιολογία κινείται σε εσφαλμένο δρόμο, αφού μάλιστα ο Πάπας παρουσιάζεται ως ηγέτης του Χριστιανικού κόσμου, ως διάδοχος του Αποστόλου Πέτρου και βικάριος-αντιπρόσωπος του Χριστού πάνω στη γη, ωσάν ο Χριστός να έδωσε την εξουσία του στον Πάπα και Εκείνος αναπαύεται ευδαίμων στους Ουρανούς». (Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου, Βασικά σημεία διαφοράς μεταξύ Ορθοδόξου Εκκλησίας και Παπισμού, εφ. Παρέμβαση, Απρίλιος 2001.
    
     Μετά από όσα παρατέθηκαν, αντιλαμβανόμαστε ότι ο Δυτικός Χριστιανισμός (Παπισμός - Προτεσταντισμός) είναι ένας εντελώς διαφορετικός κόσμος. ‘Άλλη θεολογία, άλλη κοσμολογία, άλλη ανθρωπολογία, οι οποίες οδηγούν σε διαφορετική βιοθεωρία, διαφορετική κουλτούρα διαφορετικό πολιτισμό και επομένως σε μια εντελώς διαφοροποιημένη νοοτροπία που καταλήγει σε μια ξένη, ως προς την ορθόδοξη, πνευματικότητα και καθημερινότητα του ανθρώπου.
     Σε μία εποχή που όλοι τείνουν σε ενοποιήσεις και πολύς λόγος γίνεται για το αύριο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, οι λόγοι του μακαριστού π. Ιουστίνου Πόποβιτς ηχούν στα αυτιά μας ως προφητικό κάλεσμα επαγρυπνήσεως και εγρηγόρσεως:
     «Όλοι οι ευρωπαϊκοί ουμανισμοί, από τους προ της Αναγεννήσεως, της Αναγεννήσεως και περαιτέρω, οι προτεσταντικοί, φιλοσοφικοί, θρησκευτικοί, κοινωνικοί, επιστημονικοί, πολιτιστικοί και πολιτικοί επεδίωκαν εν γνώσει η εν αγνοία και αδιακόπως επιδιώκουν, ένα πράγμα: να αντικαταστήσουν την πίστιν εις τον Θεάνθρωπον με την πίστιν εις τον άνθρωπον, να αντικαταστήσουν το ευαγγέλιον του Θεανθρώπου με το ευαγγέλιον κατ' άνθρωπον, την φιλοσοφίαν κατά Θεάνθρωπον με την φιλοσοφίαν κατ' άνθρωπον, την κουλτούραν κατά Θεάνθρωπον με την κουλτούραν κατ' άνθρωπον. Με μιαν λέξιν, να αντικαταστήσουν την ζωήν κατά Θεάνθρωπον με την ζωήν κατ' άνθρωπον. Και ταύτα συνέβαινον επί αιώνας, έως ότου τον παρελθόντα αιώνα, το 1870, εις την Α' Σύνοδον του Βατικανού, όλα αυτά συνεκεφαλαιώθησαν εις το δόγμα του αλάθητου του Πάπα. Έκτοτε το δόγμα αυτό απέβη το κεντρικό δόγμα του παπισμού. Δια τούτο επί των ημερών μας εις την Β' Σύνοδον του Βατικανού τόσον επιμόνως και επιδεξίως συνεζητήθη και υπεστηρίχθη το απαραβίαστον και το αναλλοίωτον αυτού του δόγματος.
     Το δόγμα τούτο έχει κοσμοϊστορικήν σημασίαν δι' όλην την τύχην της Ευρώπης, μάλιστα δε δια τους αποκαλυπτικούς καιρούς της, εις τους οποίους έχει ΄δη εισέλθει  Διά του δόγματος αυτού όλοι οι ευρωπαϊκοί ανθρωπισμοί απέκτησαν το ιδεώδες και το είδωλόν των: ο άνθρωπος ανεκηρύχθη υπερτάτη θεότης, πανθεότης. Το ευρωπαϊκόν ουμανιστικόν πάνθεον απέκτησε τον Δία του» (Ι. Πόποβιτς, Άνθρωπος και Θεάνθρωπος, εκδ. Αστήρ, ε' έκδοσις, 1987, σελ. 149 - 150)

     «Για όλους αυτούς τους λόγους η ένωσις δεν είναι υπόθεσις συμφωνίας μόνο σε κάποια δόγματα, αλλά αποδοχής του ορθοδόξου, θεανθρωποκεντρικού, χριστοκεντρικού, τριαδοκεντρικού πνεύματος στα δόγματα, στην ευσέβεια, στην εκκλησιολογία, στο κανονικό δίκαιο, στην ποιμαντική, στην τέχνη, στην άσκησι.
     Για να γίνει αληθινή ένωσις θα πρέπει η εμείς να παρατηθούμε από τον Ορθόδοξο θεανθρωποκεντρισμό μας η οι Παπικοί από τον δικό τους ανθρωποκεντρισμό. Το πρώτο είναι αδύνατο να συμβή με την Χάρι του Κυρίου μας, διότι αυτό θα ήταν προδοσία στο Ευαγγέλιο του Χριστού μας. Αλλά και το δεύτερο είναι δύσκολο να συμβή. Όμως «τα αδύνατα παρά ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστίν».
     Πιστεύουμε ότι δεν συμφέρει και στους μη Ορθοδόξους να παραιτηθούμε εμείς από την Ορθοδοξία μας. Όσο υπάρχει η Ορθοδοξία, σώζεται η ακαινοτόμητος ευαγγελική πίστις, η «άπαξ παραδοθείσα τοις Αγίοις». Υπάρχει ζωντανή η μαρτυρία της πραγματικής κοινωνίας του Θεού με τον άνθρωπο, η αλήθεια της Εκκλησίας ως θεανθρωπίνης κοινωνίας. Έτσι ακόμη και οι ετερόδοξοι που την έχασαν, γνωρίζουν ότι κάπου υπάρχει. Ελπίζουν. Ίσως κάποτε την αναζητήσουν μεμονωμένα η συλλογικά. Θα την βρουν και θα αναπαυθούν. Ας κρατήσουμε αυτήν την αγία πίστι όχι μόνο για μας αλλά και για όλους τους αδελφούς ετεροδόξους και για όλο τον κόσμο. Η θεωρία περί δύο πνευμόνων, διά των οποίων αναπνέει η Εκκλησία, δηλαδή του Παπισμού και της Ορθοδοξίας, δεν μπορεί να γίνει δεκτή από Ορθοδόξου πλευράς, διότι ο ένας πνεύμων (ο Παπισμός) δεν ορθοδοξεί και το γε νυν έχον νοσεί ανιάτως.
     Ευχαριστούμε την Παναγία και Ζωαρχική Τριάδα για το μεγάλο δώρο Της, την αγία Ορθόδοξο Πίστι μας και για τους ευσεβείς προγόνους, διδασκάλους, ιερείς και αρχιερείς και πνευματικούς μας πατέρας, που μας εδίδαξαν και παρέδωσαν αυτήν την αγία Πίστι.
     Ομολογούμε, ότι δεν θα αναπαυόμασταν σε μια Εκκλησία που εν πολλοίς υποκαθιστά τον Θεάνθρωπο Χριστό με τον «αλάθητο» άνθρωπο «πάπα» η «προτεστάντη».
     Πιστεύουμε  ότι η Εκκλησία μας είναι Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία του Χριστού, που έχει το πλήρωμα της Αληθείας και της Χάριτος. Λυπούμεθα, γιατί οι ετερόδοξοι Χριστιανοί δεν ημπορούν να χαρούν αυτό το πλήρωμα, και μάλιστα κάποτε προσπαθούν και να παρασύρουν και προσηλυτίσουν τους Ορθοδόξους στις κοινότητές τους, όπου μόνον μια μερική, αποσπασματική και διαστρεβλωμένη άποψι της αληθείας έχουν. Εκτιμούμε την όση αγάπη έχουν για το Χριστό και όσα καλά έργα κάνουν, αλλά δεν ημπορούμε να δεχθούμε ότι η ερμηνεία που δίδουν στο Ευαγγέλιο του Χριστού είναι σύμφωνη με την διδασκαλία του Χριστού, των αγίων Αποστόλων, των αγίων Πατέρων και των αγίων Τοπικών και Οικουμενικών Συνόδων.
     Προσευχόμεθα ο αρχιποιμήν Χριστός, ο μόνος αλάθητος Αρχηγός και Κεφαλή της Εκκλησίας, εκείνους μεν να οδηγήση στην Αγία Ορθόδοξο Εκκλησία, που είναι το πατρικό τους σπίτι, από το οποίο κάποτε απεσκίρτησαν, εμάς δε τους Ορθοδόξους να φωτίση, ώστε να παραμείνουμε άχρι θανάτου πιστοί στην αγία και ακαινοτόμητο Πίστι μας, όλο και περισσότερο στερεούμενοι και εμβαθύνοντες σ' αυτήν, «μέχρι καταντήσωμεν οι πάντες εις την ενότητα της πίστεως και της επιγνώσεως του Υιού του Θεού, εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού». «Αμήν». (Αρχιμ. Γεωργίου Καψάνη, Ορθοδοξία και Ρωμαιοκαθολικισμός (Παπισμός) (Κύριαι Διαφοραί), εκδ. Σταμούλης 2006)